Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Over de grootste, tot Hiertoe bekende, Diamanten.

Volgens de meening der voornaamste kenners en zaakkundigen, beloopt het aantal der tot hiertoe bekende groote diamanten, van 36 karaat en daarboven, slechts negentien. Twee derzelven bevinden zich in Engeland, namelijk de piggot-dia-

[p. 339]

mant van 45 karaat, waardig £ 16,200 (f 178,200), en een andere, in bezit der familie hornsby, van 36 karaat, waardig £ 8000 (f 88,000). Holland bezit slechts één derzelven, van 36 karaat, dien men op £ 10,368 (f 114,048) schat; deszelfs gedaante is kegelvormig; voor korten was hij in handen der juweliers rundel en bridge te Londen. Frankrijk telt er twee; den grootsten kocht de Hertog van Orleans gedurende het Regentschap, en vandaar heet hij nog heden de Regent;hij weegt 136½ karaat, en werd op £ 149,058 (f 1,639,638) geschat. Duitschland kan éénen vertoonen, van 130½ karaat, aan waarde £ 155,612 (f1,711,732.) Rusland is bijzonder rijk aan zoodanige edelgesteenten; de grootste, die het heeft, bevindt zich in den schepter des Keizers; deze moet 779 karaat wegen; is dit waar, zoo zou hij, volgens de gebruikelijke wijze van schatten, £ 4,859,728 (f 53,457,008) waardig zijn. De geschiedenis van dezen diamant is zonderling; langen tijd diende hij eenen Oostindischen afgod ten oog, aan welke eereplaats hem een Europeesch soldaat ontvoerde. Uit zijne handen ging hij door die van verscheidene andere personen, die deszelfs waarde beter kenden dan de soldaat, die hem voor eene kleinigheid wegdeed; eindelijk werd hij aan Keizerin catharina, voor £ 90,000 (f 990,000) eene hooge jaarwedde levenslang, en een' adelbrief, verkocht. Onder meer andere diamanten, die in Rusland gevonden worden, is er nog een, die op £ 399,800 (f 4,397,800) geschat wordt. De groote Mogol bezit eenen rozerooden diamant, die £ 622,728 (f 6,850,008) waardig is. De twee grootste diamanten in Perzië dragen in Oostersche grootspraak den bijnaam van Berg van luister en Zee des lichts; de eerste is £ 145,800 (f 1,603,800), de andere £ 34,843 (f 383,273) waardig. De kroon van Portugal bezit twee der grootsten, van welke de eene nog geheel niet geslepen is. Zoo wij Portugesche berigten vertrouwen mogen, dan is deze de tot hiertoe bekende grootste; hij zou 1680 karaat wegen, en ware, al nemen wij ook aan, dat hij bij het slijpen de helft van zijn gewigt verloor, toch nog £ 5,644,800 (f 62,092,800) waardig. Een klein hoekje van denzelven is door de lompheid des vinders, die, niet vermoedende, welken schat hij gevonden had, er met een' hamer op sloeg, beschadigd; hij werd in Brazilië gevonden. De kenners zijn, intusschen, over het bestaan van dezen steen nog

[p. 340]

zeer verdeeld in hunne meeningen. Volgens een model, hetgeen men er van vertoont, heeft de steen ongeveer de gedaante en grootte van het ei eens struisvogels. De andere diamant in Portugal is in bezit des huizes braganza, en wordt op £ 369,800 (f 4,067,800) geschat.

De Heer thomson, te Londen, houdt zich bezig met de vervaardiging der modellen van de grootste diamanten; hij heeft, na vele moeijelijke proeven, eene doorzigtige glasstof ontdekt, welke in soortelijke zwaarte zeer digt bij den diamant komt, te weten drie en een half maal zwaarder dan eene gelijke hoeveelheid waters. Met vele moeite heeft hij thans de kleur, gedaante, grootte der voornaamste diamanten weten uit te vorschen; en zoo is het hem gelukt, de misleidendste namaaksels van dezelven te vervaardigen. In de kostbare mineralogische verzameling van het Britsche Muzeum, welker meesterlijke schikking men den Heere könig te danken heeft, worden eenigen dezer misleidende facsimile's gevonden.

Wij besluiten deze optelling van groote diamanten met de melding van een der schoonsten en grootsten, welke zich op het eiland Borneo in het bezit des Rajahs van Mattan bevindt, eenen om zijne domheid en onmatig opium - eten beroemden Vorst op de westelijke kust dezes eilands. De diamant moet van het zuiverste en schitterendste water zijn, en weegt 367 karaat; van gedaante is hij als een ei, met een gering indruksel aan het spitse einde. Hij werd, voor ongeveer honderd jaar, te Landak gevonden, en deszelfs bezit was de oorzaak van herhaalden krijg tusschen de Vorsten des lands; sedert tachtig jaren, echter, is hij in het ongestoord bezit des Mattan - geslachts. Vóór eenige jaren zond de Gouverneur van Batavia eenen Heer steuvart derwaarts, om nadere berigten omtrent de grootte, schoonheid en waarde van dezen diamant in te winnen, en hem, zoo mogelijk, te koopen. Nadat de Heer steuvart denzelven gezien en onderzocht had, bood hij er 150,000 daalders, twee ten volle uitgeruste oorlogssloepen met derzelver kanonnen, voorraad van kruid enz., een zeker aantal groote stukken scheepsgeschut, en eene groote menigte buskruid en kogels, voor. De Rajah sloeg, echter, het bod nog af, zijne familie van dit onschatbare kleinood niet willende berooven. Want de Maleijers schrijven dezen diamant eene wonderkracht toe ter ge-

[p. 341]

nezing van alle soorten van krankheden; hij wordt tot dit einde bloot in zuiver water gedoopt, waarvan men zich vervolgens als geneesdrank bedient. Men gelooft algemeen, dat het geluk des geslachts Mattan aan het bezit van dezen steen hangt.