Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Iets, rakende de zeemagt van Tripoli en Algiers.

(Uit tully's Narrative.)

‘Daar de oogen van geheel Europa gevestigd zijn geweest op de Britsche en Nederlandsche bodems, gebruikt bij de expeditie tegen Algiers, kan het onzen Lezeren niet onaangenaam zijn, eenig berigt te bekomen aangaande de zeemagt dezer Afrikanen.’

- De Christenen (te Tripoli) werden gisteren genoodigd om het afloopen te zien van een' der kruisers van den Bey. Er was niet veel bijzonders bij op te merken, behalve eene of twee ongemeene omstandigheden. Juist op het oogenblik, waarop het schip de helling zou verlaten, werd een zwarte slaaf van den Bey te voorschijn gebragt, en vastgebonden aan den voorsteven van het schip, om eene gelukkige afdaling van hetzelve in het water te bevorderen. Bij het afloopen had toevallig eenige belemmering plaats, waarop mustapha, (de eerste Minister) den zwarten slaaf, aan den steven gebonden, niet gezien hebbende, zeide, dat het geen wonder was, dat het schip niet gemakkelijk van de helling gleed; want dat men verzuimd had, eenen zwarten aan den steven te hechten, en met denzelven in het water te sturen. Een fraai lam, tot dit oogmerk geschikt, zoo wit als sneeuw gewasschen, en opgesierd met bloemen en linten, stond op het dek, en ontving, op het oogenblik, waarop het schip in het water schoot, de doodelijke snede; wordende devotelijk opgeofferd aan mahomed, ter verwerving van den toekomenden voorspoed van den kruiser. Het schip werd begroet

[p. 288]

door de vlaggen en het geschut aan den oever, en door die van alle de onderscheidene schepen, die in de haven waren.

De voornaamste inkomsten van den Bey spruiten uit de bijzondere vloot, die zijn vader hem toestaat. Zijn dok, het éénige, dat hier aanwezig is, wordt geheel en alleen door hemzelven bestuurd; de beide jonge Prinsen bemoeijen er zich nimmer mede, hoe gaarne zij zulks dikwerf zouden wenschen te doen. Deze stichting is zoo kostbaar voor den Bey, dat, wanneer de kruisers een' geruimen tijd falen in het maken van toereikenden buit, zulks voor hem een zeer wezenlijk verlies is.

De kruisers zijn doorgaans ongeveer drie weken afwezig; het scheepsvolk ontvangt een gering loon, wanneer het in zee gaat; de leeftogt, door zijne Hoogheid vergund, bestaat in beschuit, olie en water; bij hunne terugkomst worden zij onderzocht, en alles, wat zij van waarde verzameld hebben, wordt hun ontnomen. Niemand dan de Bassa mag eenig deel in den buit hebben.

Het schijnt uit dit Verhaal, dat het aantal van Christenslaven te Tripoli veel kleiner is dan te Algiers of Tunis, en de behandeling daarvan, in vergelijking gesproken, zachter en menschelijker; inderdaad zou men zeggen, dat het stelsel van slavernij voor Christenen sedert lang in verval is, en geen voorwerp uitmaakt van de politie des tegenwoordigen Bassa's, wiens gastvrije opwachting van Lord exmouth, bij eene onlangs voorgekomene gelegenheid, een overtuigend blijk oplevert van hetgeen hier beweerd wordt.

Met betrekking tot de Algerijnsche kruisers berigt men ons: Dat de Kapiteinen, zoo zij niet de eenige eigenaars zijn, steeds aandeel hebben in de schepen onder hun bevel; zij kruisen, waar het hun behaagt, doch liggen onder verpligting, om, wanneer zij daartoe opgeroepen worden, den Staat ten dienste te staan, door, op eigene kosten, provisie over te voeren. Zij hebben altijd een' ervaren Officier aan boord, door den Dey aangesteld, zonder wiens toestemming zij noch jagt op eenig schip maken, noch naar Algiers terugkeeren, noch de matrozen straffen mogen. Bij hunne terugkomst doet deze Officier aan den Dey rapport van het gedrag des Kapiteins van den kruiser en van het scheepsvolk, en de Kapitein moet dadelijk rekenschap geven van den uitslag des kruistogts aan het Gouvernement, dat voor zich neemt een acht-

[p. 289]

ste gedeelte van de prijzen, slaven of koopgoederen, door hem genomen. De Christengevangenen worden gebragt voor het paleis van den Dey, werwaarts zich de Europesche Consuls begeven, om te onderzoeken, of eenigen dezer ook behooren tot het volk, dat zij vertegenwoordigen. Blijkt dit het geval te zijn, en zijn het enkel passagiers, zoo kunnen zij dezelve reclaméren; doch, kan het bewezen worden, dat zij, onder eenige natie, met de Algerijnen in oorlog, voor geld gediend hebben, zoo kunnen zij niet gelost worden zonder betaling van zulk een rantsoen, als het Gouvernement er op gelieft te zetten. De Dey heeft de keuze uit elk achttal, en kiest doorgaans, voor anderen, dezulken, die goede werklieden zijn. De overigen, die men den eigenaar of den veroveraar van den prijs laat, worden straks naar de bezistan of slavenmarkt gebragt, alwaar zij gewaardeerd worden, en een bepaalde prijs op elken persoon gezet; vandaar brengt men hen terug naar het voorplein van het paleis des Deys, waar zij bij openbare veiling verkocht worden; terwijl het Gouvernement naar zich neemt, wat zij boven den bepaalden prijs gelden mogen. Op de plaats, waar zij verkocht worden, hecht men deze ongelukkige menschen een' ijzeren ring om den enkel, met eene lange of kortere keten, naar mate zij voorondersteld worden meerdere of mindere neiging te bezitten om te ontsnappen. Men vindt voorbeelden van dezulken, die, na verloop van eenigen tijd, vrijwillig Renegaten worden. Zij worden slecht behandeld, en moeten den geheelen dag hard werken; terwijl men hen des nachts opsluit in openlijke gevangenplaatsen zonder dak, waar zij op den blooten grond moeten slapen, blootgesteld aan al de ongenade van het weder, ja somwijlen stikken in modder of water.