Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

[p. 230]

Uittreksel uit drie gemeenzame brieven van een jong Nederlandsch zeeöfficier, met Z.M. schip Evertsen gestevend naar Batavia.

Tafelbaai, aan Kaap de Goede Hoop, den 15 Jan. 1816.

Waardste Moeder!

Met vreugde neem ik de pen op, om u en alle mijne waarde vrienden berigt te geven van onze behouden aankomst alhier; zijnde wij reeds den 7 alhier binnengeloopen. Ik heb het bijzondere geluk, om steeds gedurende onze reize de volmaaktste gezondheid te genieten; ons scheepsvolk en passagiers zijn ook allen welvarende, hebbende wij slechts twee man aan de haaijen prezent gedaan.

Ik hoop, dat gij mijn' laatsten, op de hoogte van Madera aan u afgezonden, zult ontvangen hebben. In denzelven meld ik u mijne behouden aankomst aan dat eiland. Wij hadden gehoopt aldaar te ankeren; doch de Schoutbijnacht wilde zich niet ophouden; zelfs hebben wij de Braband en de Maria Reigersbergen, die slechte zeilers zijn, laten slippen, zoodat wij daar nu nog niets van weten.

Na de Madera-eilanden den 8 uit het gezigt verloren te hebben, zagen wij den 9 de klippen, genoemd de Salvages, en den 10, tegen 't vallen van den avond, de Piek van Teneriffe. Den volgenden dag laveerden wij door de passage, die het eiland Teneriffe van Groot-Canaria scheidt; dus werd onze hoop, om op de reede van St. Cruz te ankeren, verijdeld. Intusschen hadden wij gelegenheid, de Piek van Teneriffe goed te zien. Dit is een zeer hooge berg, die voorheen vuur spuwde, en ten naastenbij de gedaante heeft van een suikerbrood, zoodat het zeer zwaar moet zijn om er boven op te komen; de top is met sneeuw bedekt, en stak dikwijls boven twee lagen wolken uit, hetgeen voor mij, aan dergelijke gezigten toen nog niet gewoon, eene zeer zonderlinge vertooning was.

Na de Canarische eilanden uit het gezigt verloren te hebben, zetten wij koers naar de Caap-Verdische eilanden, welke wij den 17 in het gezigt kregen. Gedurende dezen overtogt is mij niets

[p. 231]

merkwaardigs gebeurd, dan dat wij de eerste vliegende visschen zagen, waarvan ik er een heb gevangen, die zeer lekker smaakte. Deze gevleugelde visschen hebben de gedaante van een' haring, maar met een' spitsen kop; ter zijde hebben zij twee lange vinnen, welke men uitspreiden kan, even als de poot van eene eend; hiermede heffen zij zich uit het water; doch, daar het vlies, spoedig droog wordende, zijne buigzaamheid verliest, is het gevolg, dat de visch weder in het water neêrvalt. Intusschen vliegen zij wel een 20 roeden, dat genoegzaam is, om hunne vijanden, de Aldorados en dolfijnen, te ontwijken.

Den 18, 's morgens, ankerden wij ter reede van Porto Ferayo, op St. Jago. Wij salueerden de Portugesche vlag met 13 schoten, hetgeen dadelijk met een gelijk getal werd beantwoord. Onze Kapitein - Luitenant werd terstond naar den wal gezonden, om den Gouverneur te begroeten, en verlof te vragen, om ons van versch water en ververschingen te voorzien. Alleen vonden wij er de ververschingen zeer goedkoop; want voor eene oude broek en nog eenige prullen (geld heeft men daar niet noodig) heb ik zoo veel citroenen en limmetjes gekocht, dat ik er gedurende de geheele reis tot hier op de ree punch genoeg van gehad heb; de andere artikelen, als vleesch en groenten, waren ook zeer matig in prijs. Daar ik hier voor het eerst vreemde gewassen zag en Afrikaansche vruchten proefde, kunt gij begrijpen, dat mij alles nieuw was. Men vindt hier overvloed van kokosnoten, sinaasappelen, pisangs, limmetjes (of kleine citroenen), citroenen, watermeloenen, enz. Wij hebben hier met zeer groote moeite onze watervaten gevuld, en het water slecht bevonden; overigens draagt hier alles kenmerken, dat de Koning van Portugal (of Prins Regent) zich weinig aan deze kolonie laat gelegen zijn, zijnde alles armoedig en oud. De meeste inwoners zijn Negers, die in gewoonten van hunne naburen op de kust verschillen. De beschrijving van dit eiland zoude ik u raden in de reize van de jong eens na te zien, daar ik mij niet in staat bevind, er een juister en beknopter denkbeeld van te geven.

Den 26 November staken wij wederom in zee, benevens de schepen Amsterdam, De Ruiter, en de brik de Spion; zijnde de andere schepen nog niet komen opdagen. Er gebeurde verder niets bijzonders, dan dat wij rijkelijk ons aan-

[p. 232]

deel gehad hebben in de stilten, vergezeld met ongelooselijk zware stortregens, welke 5^o aan weêrzijden van de linie zoo onaangenaam maken. - Den 7 December passeerden wij de linie. Volgens een oud gebruik, kwam een der oudste matrozen, half naakt, met eene kroon op het hoofd en verder zonderling beschilderd, met eene partij van zijne kameraden bij den boeg opklimmen, en vroeg op een' forschen toon naar den naam van het schip en het oogmerk onzer reize, te gelijk ons doende weten, dat hij als Neeftinus het gebied over deze zeeën had. Toen hij zeide, dat hij gehoord had, dat wij de Hollandsche expeditie waren, die onze regtmatige bezittingen in de Oost gingen bezetten, hieven al de Tritons een' vreugdekreet aan, en verwelkomden ons in het oude gebied der Hollandsche zeemagt. Neptunus gaf zijne verwondering te kennen, dat wij zoo lang waren weggebleven, en vertelde ons, dat Bonabarte eenigen tijd geleden daar ook was gepasseerd, en dat hij wel zorgen zou, dat die nooit weder uit zijn gebied zou vertrekken. Verder werd ieder met de brandspuit gedoopt, dat aanleiding tot allerlei grappen gaf.

Den 7 dezer des morgens ankerden wij alhier; salueerden het Engelsche kasteel met 17 schoten, hetgeen met een gelijk getal werd beantwoord. Den volgenden dag werd de Schoutbijnacht, aan den wal stappende, door de forten met 17 schoten begroet, alsmede door alles, wat maar loopen kon, in de Kaapstad. Onze aankomst alhier maakte eene groote sensatie onder de ingezetenen, die hunne vorige landslieden met geestdrift terugzagen: ook is er niemand aan de Kaap, (behalve wien het, zoo als bij ons vóór een paar jaar onder een vreemd bestuur, wél gaat) of zijn vurigste wensch zou zijn, om weder met het voorouderlijk land vereenigd te worden. Allen, die van ons aan wal komen, ondervinden dit op eene aangename wijze: het is voor ieder bemiddeld Kapenaar eene eer, een' Hollander te herbergen; dagelijks gaan er van ons met hen te paard en in rijtuigen uitrijden, bezoekende dan de weelderige ommestreken van dit onvergelijkelijke land, hetgeen men, zoo om luchtstreek als voortbrengsels, met het aangenaamste van Italië kan vergelijken. De gastvrijheid is hier zoo buitengemeen, dat men iemand slechts ééns op straat of in eene Societeit behoeft gesproken te hebben, om dadedelijk als huisvriend te eten en logeren gevraagd te worden,

[p. 233]

en reeds den volgenden dag is men een oud vriend van de geheele familie.

De Schoutbijnacht is thans een mijl of vier van de Kaap bij zijn' broeder gelogeerd; en ik, gechargeerd met de waarnemingen, die hier ter reede moeten worden gedaan, kan niet zoo wel als de andere Heeren van deze vriendschap profitéren; doch ieder, die maar even zoo lang, als de dienst vordert, van boord komt, is als opgetogen. Dagelijks hebben wij ook groote gezelschappen Kaapsche Heeren en Dames aan boord, die soms den geheelen dag bij ons blijven; en wij voelen ons geenszins in onze eer gekrenkt, dat ze geheele manden met fijne wijnen en overheerlijke ververschingen medebrengen: zoodat wij hier aangename dagen slijten. Het is intusschen gelukkig, dat men niet veel behoeft te koopen; want alles is hier peperduur: men kan hier zoo veel niet doen met een rijksdaalder, als bij ons met een gulden. Papierengeld is hier meest in omloop; contanten zijn hier schaars, zoo dat wij veel moeite hebben, om onze wissels, om het volk te betalen, kwijt te raken. De wijn is hier overheerlijk, maar schrikkelijk duur, daar de ingezetenen, sedert de kolonie in handen der Engelschen is, met zeer zware gronden andere belastingen bezwaard zijn. Het ossenvleesch is hier tamelijk; maar schapenvleesch heb ik nog nooit zoo goed gegeten. Verder zijn er alle groenten en vruchten, die wij hij ons hebben, in overvloed; en, daar wij hier in het hartje van den zomer zijn, zijn dezelve thans meest rijp. Ik kan mij dus naauwelijks verbeelden, dat het thans ergens in de wereld winter is; hoewel denkelijk gepasseerden zondag, toen ik bij eene perzikschutting mijn hart ophaalde, gijlieden u gehaast zult hebben om uit de kerk bij de kagchel te komen.

Ik meen u thans nog al eenigzins, met hetgeen hier aanmerkelijk is, bekend gemaakt te hebben. Zoo gij of iemand eene omstandige beschrijving van het land en omliggende streken verlangde, dien moet ik alweêr naar de jong verwijzen, daar ik zelf niet in de gelegenheid ben geweest om alles te onderzoeken.

Ik hoop, dat met de tweede expeditie de gewenschte dag zal aanbreken, dat ik mij met brieven van u zal mogen verheugen. Wees intusschen verzekerd, dat noch verre afstand noch verandering van klimaat de kinderlijke liesde zullen verminderen, waarmede ik steeds ben, enz.

(Het vervolg hierna.)