Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Nieuwste berigten omtrent de overblijfselen der beroemde, door de oude Pheniciërs gebouwde, stad Leptis, in het gebied van Tripoli. Door den Amerikaanschen scheepskapitein Porter.

Onder de ruïnen van Leptis, aan welker bezigtiging wij drie dagen besteedden, en welke in eenen beter bewaarden toestand zijn, dan andere, door mij in eenig gedeelte der wereld gezien, munten uit de overblijfsels van een groot, digt aan het strand gelegen, vast slot. De zuilen, nog voorhanden, zijn meest allen omvergeworpen, en ten deele in twee of meer stukken gebroken. Zij zijn allen van buitengewone grootte, en bestaan uit het voortreffelijkste, onder den naam van verd' antico bekende, groene marmer. Oogenschijnlijk zijn ze door eene of andere hevige schudding der natuur ingestort, daar zij, op verscheidene plaatsen, tot eenen aanmerkelijken afstand, van de grondslagen, waarop zij gerust hadden, waren weggerukt. Allerwegen zag men ruïnen van prachtige tempels, overblijfselen van altaren en andere versierselen, ten deele van marmeren beelden, ook geheele figuren, wier gezigten echter doorgaans van de omzwervende Arabieren vernietigd waren, dewijl zij gelooven, dat het ligchamen van ongeloovigen zijn, die tot straffe hunner zonden in steen veranderd werden. Stukken van vloeren in voortreffe-

[p. 19]

lijk mozaïk lagen er voor den voet, en met geringe moeite vonden wij oude, doch door den roest sterk aangetaste, munten. Wij bezochten de begraafplaatsen, en namen kopij van verscheidene opschriften der talrijke marmeren sarcophagen (prachtig versierde graven), van welke wij eenige bij stukken, als bouwstoffen tot de hutten der nabij wonende Arabieren, verbruikt zagen. Ook andere voortresselijke beeldheouwwerken hadden dezelsde bestemming verkregen. Schaften van de schoonste marmerzuilen dienden bijna alle deze ellendige hutten tot grondslagen, die aldus een sprekend beeld van aloude pracht en nieuwe barbaarschheid opleverden. Wij begaven ons ook naar de haven, en zagen de steenen waterbehouders, waaruit de galeijen eenmaal hare behoefte aan water haalden. De haven was cirkelvormig; de ingang eng, en scheen door kasteelen goed beschut geweest te zijn. De grond der haven is thans hooger dan de oppervlakte der zee, en, waar eenmaal schepen zeilden, wast thans gras. De waterleiding is grootendeels onbeschadigd, en de sloten, tempels en andere prachtige overblijfsels zijn thans verblijven der jakhalzen en wilde duiven. De muren der stad zijn op vele plaatsen omgestort, en naar den kant der zee meest alle geheel met zeezand bedekt. De nog zigtbare huizen zijn van gehouwen steen en plat; diegenen, welke wij nader onderzochten, waren inwendig geheel met zand opgevuld. Het Amphitheater ligt buiten de stadsmuren, en toont sporen der grootste pracht. Het is zeventig ellen (yards) wijd en honderden - vijftig lang, en steenen trappen gaan in hetzelve rond, van de area (het tooneel, de binnenste vlakte) tot aan den buitenmuur, in de hoogte. Aan ieder einde is een ingang. Langs de gansche area loopt eene rij van pedestallen (voetstukken), nevens een van welken ik, bij het nagraven, een' leeuwenkop vond, dien ik medenam.

Dit is thans Leptis, eenmaal eene der eersten in het

[p. 20]

magtige steden - verbond, dat de mogendheid der Roomsche Keizers trotseerde!

Carthago en Rome.

Van Carthago zijn nog slechts weinige sporen over, en geen derzelven geeft blijk van hare vorige grootheid. Hare mededingster, Rome, sleept nog altijd haar aanzijn voort; doch zulk een aanzijn verwekt twijfel in de ziel, welke van beide steden de hartroerendste omkeering aanbiedt. Van Carthago is niets overig, dan de plaats, welke het in de geschiedenis inneemt, - van Rome niets, dan hetgeen een aandoenlijk contrast met hare vorige grootheid vertoont. Carthago is vernietigd, en het geslacht harer bewoners is verdelgd, of leeft onder andere namen voort, en niets is van deze magtige stad over dan groots - het aandenken van haren vorigen glans. Rome is gebleven, en duizenden van nieuwsgierige reizigers, die de geschiedenis harer algemeenheerschappij, hares magtigen Senaats, harer algebiedende Keizers, hares onverwinnelijken volks lazen, ijlen derwaarts, om eene door kunsten, wapenen en wetenschappen even beroemde stad te zien. Zij zien - de St. Pieterskerk, - inderdaad een schitterend contrast met de verhevene massa's der overblijfselen van Romeinsche grootheid, doch geen zoo groot contrast als het tegenwoordige geslacht der Romeinen met de krachtige, onbuigzame en onverwinnelijke Plebejers der dagen van coriolanus. Waarlijk, Carthago was gelukkiger dan hare mededingster; want, schooner is het, onder te gaan, betreurd door de menschheid, dan zich zelve te overleven, een voorwerp harer uitjouwing en versmading.