Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Magazijn voor het Armenwezen, in het Koningrijk der Nederlanden. Iste en IIde Stukje. Te Leyden, bij D. du Mortier en Zoon. 1817. In gr. 8vo. Te zamen 195 Bl. f 1-16-:

Welk onderwerp zoude onze oplettendheid al aanstonds vermogender kunnen boeijen, dan eene schildering van, of eene bijdrage ter opheldering over den staat der behoeftigen en armen in ons vaderland? Milddadigheid is de grondtrek van het karakter onzer landgenooten; zij geven veel en dikwijls, en geven gaarne; dan ook even gaarne hooren zij eenen wij-

[p. 649]

zen raad, hoe zij hunne prijswaardige milddadigheid moeten regelen, om zoo wel de wezenlijke behoefte te ondersteunen, als de onbeschaamde bedelarij te weren. Zij gevoelen, dat het voor hun hart niet genoeg is, den oogenblikkelijken nood te verhelpen; zij wenschen tevens, dat er middelen mogten gevonden worden, om dien nood te voorkomen.

Van deze gevoelens doordrongen, schreef de Heer Mr. C.V. te A. aan zijnen vriend Mr. H.W.T. te L., of het niet doelmatig en voor hun beider gevoel streelend zoude zijn, om, met de hulp van anderen, welken deze zaak ook ter harte ging, een tijdschrift of Magazijn uit te geven, hetwelk alleenlijk onderwerpen, den staat van het armenwezen betreffende, zoude bevatten. Het antwoord van den laatsten was het eerste stukje van het voor ons liggend Magazijn, waarin de brief van den eersten, zoo vol van warme belangstelling in het lot der behoeftigen van ons vaderland, in plaats van een voorberigt, de reeks der belangrijke stukken voorafgaat. Het eerste stukje van het eerste nommer, een Verslag aan de Edelmogende Heeren Staten-Generaal van het Koningrijk der Nederlanden, op den 28 December 1816 gedaan, door Z. Exc. den Minister van Binnenlandsche Zaken, omtrent het Armenbestuur, en de opvoeding der Armenkinderen, levert ons een sprekend bewijs op van de hooge goedkeuring, waarmede de onderneming van dit Magazijn vereerd wordt. Voorts vinden wij nog eene Schets van een gelijkvormig Armenbestuur voor de Noordelijke Provinciën; een Verslag van twee onderscheidene soorten van Spaarbanken, in Schotland opgerigt, en Voordeelen en Ontwerp van Spaar- en Hulpbanken. Het tweede stukje wordt geopend, 1. met de vragen: Wat verstaat men door Armen? Hoe kan men die verdeelen? Welke zijn de oorzaken der armoede? Waar wordt de meeste armoede geleden? en welke zijn de beste middelen, daartegen aan te wenden? 2. Instructie van den Baron van keversberg van kessel, aan de Maires enz. der Provincie Antwerpen, nopens het uitreiken van onderstand; en staat der armoede in dat gewest. 3. Over het gebruik - of vermeerdering - der werktuigen in de Fabrijken. 4. Van den arbeid der menschen; van dien der natuur, en van dien der wetenschappen. 5. Verslag, gedaan aan het bestuur van weldadigheid der stad Gent, den 22 Maart 1817, door den Secretaris van gemelde bestuur, ten opzigte van den openbaren onderstand. 6. Nadere ontwikkeling der in

[p. 650]

het eerste Nommer van dit Magazijn voorgestelde Schets van een gelijkvormig Armenbestunr voor de Noordelijke Provinciën van dit Koningrijk, in zoo verre deszelfs verband tot het Gouvernement betreft; benevens nog eenige afwisselende mengelingen in beide de nommers.

Welke rijke stoffen ter overweging en behartiging reeds in deze twee eerste nommers! En welke andere belangrijke bijdragen mag men niet verwachten, wanneer dit Magazijn met de gunst van lezers en verdere medewerkers, welke hetzelve ten volle verdient, vereerd wordt! Dan, wat zoude men van onze landgenooten moeten zeggen, wanneer de weinige aftrek van dit Magazijn de ondernemers dit werk deed staken? Dat zij liever zorgeloos hunne gaven uitdeelen, dan over den staat der armen na te denken, en iets daarover te lezen? Weg met die gedachte! Liever willen wij, op grond van het boven aangevoerde, ons in het genoegelijk uitzigt verheugen, dat de belangelooze Schrijvers, door een goed vertier van hunnen arbeid, worden aangemoedigd, om deze edele zaak der menschheid meer en meer na te gaan en te behandelen; en dat elk onzer lezeren, die gaarne den armen geeft, zich ook gaarne dit Magazijn zal aanschaffen, waarin die belangrijke zaak, welke hem even zeer ter harte als ter beurze gaat, ernstig en menschlievend wordt overwogen. Zegen over dezen arbeid!