Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

[p. 295]

Verhalen van Heinrich Jung, genoemd Stilling. Uit het Hoogduitsch. In III Deelen. 1815 en 1816. Te Dordrecht, bij A. Blussé en Zoon. In kl. 8vo. 692 Bl. f 4-2-:

Men moet den goeden stilling nu en dan eenige tranen, die van de wenkbraauwen afstroomen, en de hem eigene beeldspraak, zoo als b.v. de voeten des perstreders van Bozea, die er zeer bloedig uitzien, en wat meer van dien aard is, ten goede houden, en dan zal men deze zijne Verhalen verreweg verkiezen boven de vele verdichtselen, die, hoe aangenaam en onderhoudend ook, en ook voor verstand en hart niet geheel onvruchtbaar, echter maar weinig hebben van dien echten Christelijken geest en ootmoedige werkzaamheid, die wij weten dat zoo wel het voorbeeld als ieder van stilling's schristen treffend uitdrukt en aanmoedigt. De Schrijver is bij ons genoegzaam bekend, en wij behoeven dus niets te zeggen van den hem eigenen naïven toon, waarin hij weet te verhalen. Deze zijne vertellingen zijn achtentwintig in getal; sommigen waren ons reeds door zijn Heimwee of van elders bekend; de meesten, echter, waren ons nieuw; en, hoezeer wij van helling tot overdreven gevoel in het godsdienstige juist niet iedere derzelven kunnen vrij verklaren, durven wij die echter allen onbekommerd aanprijzen, daar bij geenen de spotlust wordt uitgelokt, en wij meenen, dat ons tegenwoordig geslacht juist geene terughoudende waarschuwing behoeft tegen te ver gedrevene godsdienstige warmte, die hier ook overal tot echte deugd wordt gewijzigd; integendeel, wij hopen hartelijk, dat zoodanige warmte voor God en het goede bij vele lezers zal worden opgewekt.

Uit het verhaal: koenraad de goede, (de godvruchtige, door zijnen harden vader zeer mishandelde, maar na zijne doorgestane beproevingen mild door God gezegende man) willen wij het volgende, tot eene proeve van geest en schrijstrant, afschrijven:

‘Drie weken waren er, sedert koenraad's terugkomst uit de hoofdstad, verloopen - toen hij vrij laat in den avond, van het land komende, eenen man voor het dorp op den weg zag staan, wiens gansche voorkomen de duidelijkste kenmerken der vreesselijkste ellende openbaarde. Zoodra koenraad hem naderde, begon de grijsaard te beven. Ein-

[p. 296]

delijk zeide hij, met eene bevende stem: “Onze Verlosser heeft geene gelijkenis van eenen verloren vader verhaald. Maar evenwel waag ik het, kom tot u, en zeg: koenraad! mijn zoon! - ik ben niet waardig uw vader genaamd te worden! Maak mij slechts tot een' uwer bedienden!” - Waarlijk, er behoort een hooge graad van gevoel toe, om zich het treffende van dit tooneel voor onzen vriend levendig voor te stellen. Hij viel zijnen vader om den hals, weende luide, en zeide: “Ach God! waarom zijt gij zoo lang weggebleven? waarom hebt gij het zoo verre laten komen?” - Met geweld rukte de oude vincent zich uit zijne armen, en antwoordde: “Raak mij niet aan! ik ben zeer onrein. Ik kon niet eer komen; vergun mij slechts een nachtverblijf in een' uwer stallen, en ik zal u dan alles verhalen!” - Koenraad kon van weenen en snikken geen enkel woord meer spreken; ondanks alle onreinigheid, nam hij zijnen vader onder den arm, en bragt hem in zijn huis. Toen nu de oude aldaar de edele vrouw, zijne schoondochter, de met roode wangen pronkende jongetjes en meisjes, zijne kleinkinderen, en de gansche bloeijende welvaart zag - kon hij zich niet langer bedwingen; hij zonk - in koenraad's armen? - neen! op zijne knien, en stamelde: “In het stof, in het stof gebukt! Laat mij hem danken, die mijne schuld vergeven heeft.” Hij kon niet meer uitbrengen, en viel in onmagt neder. Zijne kinderen verkwikten hem; hij werd gereinigd, van zuiver linnengoed en kleederen voorzien, en nam nu zijne plaats, aan het boveneinde der tafel, in den leuningstoel, aangewezen. Vincent was een geheel ander mensch geworden; hij was de blijdschap zijner familie, en bleef dit tot aan het einde zijns levens toe.’

Wij roepen den thans afgestorvenen godvruchtigen Grijsaard toe met haug:

Heil, edle jung, in 't Geestenleven,

Waar licht bij waarheid woont!

Uw vrome droomen zijn vergeven;

Uw vrome daden zijn beloond.