Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Aanmerkingen voor Ongeleerden over het Boek Job; - en: Aanmerkingen voor Ongeleerden over de Psalmen. Door Albertus Brink in leven Predikant te Leeuwarden: na deszelfs dood uitgegeven door P. Koumans Brouwer, Predikant te Joure. Te Leeuwarden, bij J.W. Brouwer. 1815. In gr. 8vo. Te zamen f 2-:-:

In een' tijd, waarin men, ook hier te lande, grooten

[p. 60]

ijver betoont tot meerdere verspreiding des Bijbels, kan men het niet anders dan van veel belang beschouwen, dat er ook gedacht worde, om, voor het gros der Christenen, het gebruik des Bijbels gemakkelijker en nuttiger te maken. Trouwens, wie is er, die niet bekennen moet, dat het niet genoeg zij, den Bijbel zoo maar vlugtig weg te lezen, maar dat men denzelven met aandacht en met verstand, en zóó behoore te lezen, dat men er wijzer, godvruchtiger en beter door worde? Het is bekend, dat het oogmerk der oprigters en voorstanders van de Bijbelgenootschappen is, om den Bijbel zonder eenige bijvoegselen te geven; en wij gevoelen al het moeijelijke, dat er in is, om er eenige verklaringen bij te voegen. Dan, zonder over deze zaak te willen uitweiden, zien wij met genoegen, dat er, in onze dagen en bij onze natie, mannen zijn, die, met de edele zucht bezield, om het echt en nuttig gebruik des Bijbels te bevorderen, hunne pogingen daartoe in het werk stellen. Onder dezen muntte, in zijn leven, uit een der eerwaardigste Leeraren van het Hervormd Kerkgenootschap, albertus brink, een man, die veel kunde met veel oordeel en verstand, en met den onvermoeidsten lust, om nuttig te zijn, vereenigde. Hij leide zich opzettelijk toe, om den Bijbel meer verstaanbaar te maken voor hen, die, eenig belang in den Godsdienst stellende, uit deze hemelsche bron hunne kennis wilden putten. Hij had, om van andere werken niet te gewagen, tot dat allerloffelijkst einde, het geheele O.V. bewerkt, en met zijne leerlingen in daartoe ingerigte catechisatien behandeld. Dank hebbe de Eerw. p. koumans brouwer, een zijner leerlingen en regtmatige hoogachters, dat hij dezen schat, ten meer algemeenen nutte, uit 's mans papieren, voor het publiek te voorschijn wilde brengen!

Het eerste stukje is over het aloude en onvergelijkelijk schoone, doch zeer moeijelijke boek Job. In dit stukje wordt beknopt, duidelijk en voor den eenvoudigen Christen, die eenig gezond verstand bezit en met aandacht

[p. 61]

zijn' Bijbel lezen wil, het voornaamste bijeengebragt, dat, tot verklaring van dit boek, te zijnen nutte en stichting verstrekken kan. Hij begint met algemeene aanmerkingen, als eene soort van inleiding. Dan volgen, naar de orde zelve der hoofdstukken van het boek, eenige aanmerkingen over de voornaamste zaken en de duisterste uitdrukkingen, met invlechting van korte en welgekozene toepasselijke aanmerkingen.

Het tweede stukje, over de Psalmen, is ons, bijna ten zelfden tijde, ter hand gesteld met het eerste, en heeft, voor zoo ver de geheel andere aard en verschillende inhoud van dat boek het toeliet, dezelfde inrigting. Het eerste hoofdstuk handelt over het boek der Psalmen in het algemeen, en die van David in het bijzonder: van § 5 tot aan het einde worden de Psalmen van David in eene zeer goede orde gerangschikt, en in die orde al het noodigste tot derzelver nuttig gebruik voorgedragen. Het tweede hoofdstuk handelt over Psalmen van onderscheidene dichters, zoo wel van hen, wier namen in het opschrift er bijgevoegd zijn, als van namelooze Psalmen. Eindelijk, in het derde hoofdstuk, is alles zeer geleidelijk voorgedragen, 't welk in de beide vorige hoofdstukken niet gevonden wordt, en verder noodig was te weten, om van dit boek het meeste nut te trekken; en, ten slotte, wordt eene opheldering gegeven van sommige meer duistere spreekwijzen. - Deze behandeling, die van 's mans beleid ten klaarste getuigt, zou voor den gewonen lezer, die iets over den eenen of anderen Psalm in 't bijzonder weten wilde, hare moeijelijkheid hebben kunnen: doch een bladwijzer, die achter dit, zoo wel als achter het eerste stukje, gevoegd is, neemt alle dergelijke zwarigheid volkomen weg.

Wij zouden, op meer dan ééne plaats, wel iets aan te merken hebben, alwaar wij, met grond, meenen anders te moeten denken dan de achtingwaardige Schrijver: maar, dewijl onze aanmerkingen voor ongeleerden, voor welken deze stukjes bestemd zijn, minder ter zake doen, en daar de Heer brink,

[p. 62]

in 't algemeen, getoond heeft, bekend te zijn met de meer gevorderde uitlegkunde des O.V. en een verstandig gebruik van de noodige hulpmiddelen gemaakt heeft, verkiezen wij dezelve terug te houden; en wij besluiten onze korte opgave met den hartelijken wensch, dat alle de overige boeken van het Oude Verbond, zoo als de voortreffelijke brink dezelve had afgewerkt, uitgegeven worden; - dat men, in de Bijbelgenootschappen van ons vaderland, deze en de volgende stukjes onder die genen verspreide, die zich minder in de gelegenheid bevinden om zich dezelve aan te schaffen, en van wie men eenige hoop koesteren kan, dat zij dezelve tot hun nut gebruiken zullen; - eindelijk, dat, onder de hoogere klassen der maatschappij, alwaar men juist niet overal, bij eene meerdere beschaving, meer gevorderd is in het regt gebruik van den dierbaren Bijbel, zich zeer velen deze met verstand ingerigte hulpmiddelen aanschaffen mogen!