Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

Iets, over de bijbelgenootschappen.

(Een nieuw oogpunt, uit een Hoogduitsch Tijdschrift.)

Sticht Bijbelgenootschappen in alle landen! drukt Bijbels in alle talen, en predikt uwe eigene, uit den Bijbel afgeleide, of den Bijbel opgedrongene, leerstellingen en zamenstellen, op iedere u maar mogelijke wijze! Dat, hetgeen gij er mede beoogt, zult gij echter niet bereiken. Gij wilt daardoor, hetgeen gij ongeloof heet, tegenwerken, en belooft u daardoor veel goeds voor datgeen, wat gij het Christendom noemt, (hetwelk echter, naar uwe meer of min bekrompene denkwijze, eene te veel in zich bevattende, of te veel uitsluitende

[p. 752]

leer is.) Zoo als gij het u voorstelt, kan noch zal dit u gelukken. Daarentegen zult gij daardoor de kennis der zuivere leer van God, welke niet aan tijd en plaats gebonden, en iets meer algemeens is, dan uw sektenstelsel, algemeener maken en bevorderen. Hoe meer algemeen de Bijbel gelezen wordt, van zoo veel te meer zijden zal hij beschouwd, doorzocht, beproefd en opgehelderd worden; men zal de kern leeren onderscheiden van, en verkiezen boven den dop, de inkleeding der leer.

De Israëlieten geloofden, dat hun Godsdienst, zelfs deszelfs uiterlijke verrigtingen bestemd waren om van tijd tot tijd over de gansche aarde heerschende te worden; en hunne Profeten lieten deze hoop ook dikwerf blijken. Evenwel, zoo lang zij Palestina bewoonden, bleef hun Godsdienst bepaald tot hun land; maar, na den ondergang van hunnen staat, werden hunne heilige schriften onder andere volken verspreid, en het eigendommelijke hunner Godsdienstleer, het dogma der eenheid Gods, ging niet verloren, maar werd nu eerst op deszelfs prijs gesteld en toegestemd. Daarentegen datgeen, waarin de Joden de grootste waarde stelden, hun Offerdienst, hunne Tempelpracht, hun Messiasdom, (zoo als de Jood zich dat voorstelde) maakte, als iets, dat tot de hoofdzaak niet behoorde, geenen opgang, maar liep te niet.

Dan, ook behalve het zoo even genoemde, zullen die Genootschappen, wier doel de verspreiding des Bijbels is, groot voordeel aanbrengen. Door eenen nieuwen, geestelijken, godsdienstigen band zullen zij de volken aan elkander verbinden; menschen uit de meest verschillende en verwijderde volken zullen begeeriger worden om tot elkander te naderen, en elkander te leeren kennen; even gelijk de eerste bedoeling der Kruistogten (de verovering van Jeruzalem en het H. Graf) naauwelijks bereikt en spoedig weder verloren werd, en desniettegenstaande echter uit dezelve voor Europa, in de gevolgen, een grooter en zeer aanmerkelijk ge-

[p. 753]

win, hetwelk oorspronkelijk niet bedoeld was, ontstond, - vermeerdering der kennis van landen en talen, uitbreiding van den koophandel, naauwkeuriger en helderder denkbeelden over de voor- en nadeelen der Pauselijke Hierarchij, en over de wereldlijke Regenten. Even zoo kan zich, door de werkdadige inspanning en uitbreiding der Bijbelgenootschappen, eene gezelschappelijke betrekking tusschen de edelste menschenvrienden en verstandige vrienden des Godsdiensts, in de verwijderdste wereldstreken, ontwikkelen; en dit kan, in het vervolg, tot ondersteuning van reizigers in verre landen, of door toevallige ongelukken daarheen geworpenen, en almede tot bekendmaking van nieuwe ontdekkingen, uitvindingen, en in het een of ander uitmuntende menschen, dienstbaar zijn. Ook sommige wetenschappen (b.v. de kennis der Oostersche en Indische talen) zullen, gelijk te hopen is, daardoor meer winnen, dan door enkele zendelingen van bijzondere partijen en Broederschappen, of door opzettelijk daartoe ondernomene reizen rondom de wereld, hoe groote sommen daaraan ook mogen besteed worden.

Reeds moet de ontzaggelijk spoedige en groote uitbreiding der Bijbelgenootschappen, en derzelver van uit Engeland in beweging gebragte werkzaamheid, den nadenkenden, die met een wijsgeerig oog de gebeurtenissen der wereld beschouwt, een wenk zijn, om op dezelve acht te slaan, als op een middel, hetwelk door de Voorzienigheid ter bereiking van weldadige doeleinden zal bestemd zijn.

Ook dit oogpunt eens Duitschers moge tot deelneming opwekken!