Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

Over de barbarijsche roofstaten.

‘Het volgende nemen wij over uit l'Hermite de la Guiane, par M. de jouy, met weglating der allerhatelijkste uitvallen tegen de Engelschen, en een deel gesnork omtrent de mislukte onderneming van den grooten (?) lodewijk XIV, wiens menschlievendheid, trouwens, ook hier genoeg bekend is!’

Zal men, na eenige eeuwen, [het tijdperk, tot welk men de zegepraal eener loffelijke staatkunde in Europa moet verschuiven] aan de goede trouw van den Geschiedschrijver gelooven, in wiens werk men het volgende hoofdstuk lezen zal?

‘In het begin der negentiende eeuw, bevatte het schoone gedeelte des aardbols, dat wij bewonen, vier groote hoofdstaten, welke legers onderhielden van vier- of vijfmaal honderdduizend man, welke zij de een tegen den ander aanvoerden, en somtijds tegen eenen enkelen vereenigden.

[p. 482]

Op ditzelsde tijdstip, intusschen, terwijl geheel Europa in de wapenen was, terwijl de Engelschen de zeeën met hunne onverwinnelijke vloten bedekten, bestond er een zamenraapsel van Barbaren, gevestigd op de oevers der Middellandsche Zee, in het land, dat de Romeinen “den tuin der wereld” noemden, en dat wij op nieuw gesteld hebben onder de bescherming der doorluchtige herinnering van dido en hannibal, die het vermaard hebben gemaakt; een zamenraapsel van Barbaren, zeggen wij, Arabieren, Turken, Negers, Mooren, verbonden onder den naam van Barbarijsche Mogendheden, om de zeeën van Europa te verpesten; nemende, door middel van eenige slecht gewapende, slecht bemande pramen, derzelver koopvaardijschepen, als te midden harer eskaders van oorlog, weg; doende invallen op hare kusten, en drijvende handel met de inwoners, die het ter slavernije voerde.

Dezelfde Christen staten, welker minste genoegzame magt te lande en ter zee bezat, om de rooverijen dezer zeeschuimers te bedwingen, en hen in hunnen schuilhoek aan te vallen, hadden de schandelijke voorzigtigheid, om met dezelven te onderhandelen, en hunne gevangenen voor goud terug te koopen. Zij dreven zelfs de laagheid zoo verre, om dezen Barbaren de wapenen te verschaffen, van welke zij zich bedienden om henzelven te plunderen; om hun Ambassadeurs te zenden, en openbare zaakverzorgers bij hen te onderhouden, onder den naam van Consuls.

Deze zeeroovers, wier natie, of liever hoop, bestond uit oorspronkelijke bewoners, K'baïls genaamd, uit Mooren, de vroegere veroveraars van Spanje, uit Arabieren, uit Azië afkomstig, uit Joden, Turken en Renegaten, hadden den voornaamsten zetel hunner zeedieverije gevestigd te Marokko, Algiers en Tunis, op de zuidkust der Middellandsche Zee, zich uitstrekkende van de straat van Gibraltar tot aan Lybië. Zich schepende in kleine vaartuigen, Chebekken genaamd, ten getale van omstreeks vijftig koppen en eenige slechte stukken geschut, verpestten zij de Middellandsche Zee, en kruisten somtijds in den Oceaan, tot aan de Kanarische eilanden. Wanneer hun de buit op zee ontbrak, waagden zij het stoutelijk, landingen op een of ander punt der kusten van Sardinië, van Spanje of Italië te doen, roofden de inwoners, zonder onderscheid van kunne of jaren, weg, pakten ze in hunne pra-

[p. 483]

men opeen, en verkoenten ze te huis, als verachtelijke dieren, op de openbare markten.

De noodzakelijkheid om deze zeeschuimers te verdelgen, de gemakkelijkheid om hiertoe te geraken, werd erkend in eenen raad van alle de Vorsten; maar men behoorde als oorlogslieden te handelen, men onderhandelde als kooplieden. De Europesche Mogendheden vernederden zich voor de Barbarijërs, en moedigden ze aan om nieuwe slaven te maken, door met hen te spreken over het losgeld der gevangenen.

Men kan zich thans [over vier- of vijfhonderd jaren] de mate van vernedering naauwelijks verbeelden, aan welke de Europesche kabinetten blootstonden, in de personen der Consuls, die zij bij de besturen van Marokko, Algiers, Tunis en Tripoli hitlden: bij de minste ontevredenheid van den Bey, werden deze zaakgelastigden der Christen-vorsten mishandeld, weggejaagd, in boeijen geslagen, en somtijds ter dood gebragt. De Gedenkschriften van dien tijd, welke wij voor ons hebben, toonen aan, dat gedurende de twaalf jaren, welker geschiedenis zij bevatten, de Bey van Algiers alleen op eene onteerende wijze weggejaagd heeft twee Engelsche en twee Fransche Consuls, eenen Spaanschen in het aangezigt doen shan, en eenen Hollandschen en Deenschen in ketenen geworpen, zonder dat eene der natiën, aan welke die gezanten behoorden, er aan gedacht heeft om wraak van dergelijke mishandelingen te nemen; zulks heeft zelfs den staat van vrede niet gestoord. Nelson zelf is met eene vloot van elf schepen niet geslaagd, den eersten der twee verjaagde Britsche Consuls in zijnen post te herstellen. Men kan zich een denkbeeld maken van de minachting, welke die hoofden der zeeroovers voedden voor de Christen-vorsten, uit de wijze, op welke zij zich uitlieten tegen hunne Ambassadeurs: “Uw gedrag mishaagt mij,” zeide achmet-pacha, Bey van Algiers, aan den Engelschen gemagtigde; “zoo gij dus voortvaart, zal ik u, op het Joden-kerkhof, met hondendrek levend laten verbranden.”

Komen wij tot het lot der Christen-slaven. Het grootste gedeelte was veroordeeld tot den dienst van het algemeen, tot de publieke werken, werd om den minsten misslag met slagen overhoopt, en had tot éénig voedsel naauwelijks eetbaar zwart brood, en van tijd tot tijd een weinig olie van verrotte olij-

[p. 484]

ven; - de anderen, aan bijzondere personen verhuurd of verkocht, werden nog meer vernederd, hoewel schijnbaar min ongelukkig.

Het lot der vrouwen, die in de handen dezer roovers vielen, was verschrikkelijk; wij gruwen er bij te voegen, dat dat der jonge knapen nog afgrijselijker was. Geenerlei begrip van eerbied, welken men in alle landen aan de banden des huwelijks, aan de teederheid der jeugd, aan de schaamachtigheid der kunne, aan het verschil van gewoonten en standen is verschuldigd, had den minsten invloed op het gedrag dezer schelmen ten aanzien hunner Christen-slaven. Eene enkele historische daadzaak (onder zoo vele andere, welke wij zouden kunnen aanhalen) zal de kennis voltooijen van de barbaarschheid dezer Afrikaansche zeeroovers, en van de laagheid der Europesche natiën, die dezelve zoo lang geduld hebben.

Op verschillende tijden deden de zeeschuimers van Algiers en Tunis landingen op de kusten van Sardinië, en bemagtigden de kleine eilanden St. Pieter en Antiochië, vanwaar zij alle personen van beiderlei kunne, die zij bereiken konden, wegroofden. Onder de regering van hamoûda, Bey van Tunis, namen eenige zeeroovers van dat land, bij overrompeling, het eiland St. Pieter, en bragten alle de inwoners, ten getale van duizend personen, meest vrouwen en kinderen, naar Tunis.

Onder laatstgenoemden bevond zich eene Siciliaansche dame van het hoogste aanzien, met hare vijf dochters. Deze schoone en ongelukkige samilie viel ten deel aan den Kihahia van Porto-Farina, (des Bey's eersten Minister van de Marine.) Van deze jonge lieden, minder nog schitterende door haren rang, dan door hare schoonheid, hare onschuld en hare opvoeding, was de eene, sedert eenige maanden, gehuwd aan een aanzienlijk heer aan het hof van Palermo, en twee anderen waren in die teedere jaren, wanneer de zucht om te behagen noch slechts eene onbepaalde natuurdrift is, en geen eigenlijk doel kan hebben. Het gesmeek, de beden, de wanhoop van de teederste der moeders, het aanbod van hare gansche sortuin tot losgeld, konden deze belangwekkende slagtoffers niet bewaren voor de onbeschoste en beestachtige minnedrift van haren afschuwelijken meester. De waardigheid der Geschiedenisse verbiedt ons, de stuitende bedrijven hier te

[p. 485]

schetsen, van welke de Harem van dezen schelm het tooneel was; bepalen wij ons, om de ontknooping te melden. Deze nieuwe niobé, na getuige geweest te zijn der onteering van hare vijf dochters, na twee derzelven (eene van 9 en eene van 10 jaar) te hebben zien sneven onder de omhelzingen van het monster, na alle mishandelingen ondergaan, alle martelingen beproesd te hebben, welke het hart eener moeder in staat is te verdragen, heeft geene toevlugt gevonden tegen het geheugen van zoodanig ongeluk, dan in den vrijwilligen dood, dien zij zichzelve aandeed, in het huis van den Britschen Consul, aan wien de Kihahia haar ten geschenke gegeven had.

Zoodanig waren die horden van Barbaren, welke de Vandalen voorheen zoo gemakkelijk te onder bragten, en wier onteerende mishandeling het geheele beschaafde Europa gedurende zoo vele eeuwen heeft geduld. Sommige Historieschrijvers verzekeren wel, dat er in het jaar 1815, op het Congres te Weenen, zou gesproken zijn van eene verbindtenis der Europesche Mogendheden tegen de Barbarijsche roofstaten; doch, wat hiervan zij, deze coalitie voor de eer, de vrijheid, het belang en den godsdienst van Europa kwam niet tot stand.’