|
| |
James Madison, de president der Vereenigde Staten van Noord-Amerika.
Reeds het gansche uitwendige van dezen man wekt onwillekeurig eerbied. Men verbeelde zich eenen eerwaardigen man met nog geheel onverzwakte mannelijke sterkte, in wiens gelaat de trekken der edele Britsche nationale physiognomie niet te miskennen zijn, uit wiens oog een jeugdig vuur schijnt te stralen, terwijl op het schoon gewelfde voorhoofd ernst en nadenken troonen. Eenen wijsgeer meent men te zien, die met kloekzinnigheid en overleg eenen zwaren pligt te vervullen heeft, van welks gewigt hij geheel doordrongen is. Zijn geestvolle en zich toch zoo zacht verheffende blik boezemt vertrouwen in; zijne spraak gaat met waardigheid gepaard; het orgaan zijner stem is doordringend en tot het hart sprekend; daarbij eene edele houding, aangename vormen in zijne beweging, een deftige gang - zie daar, met weinige woorden, den man, die in Amerika aan het roer van staat zit, en in zoo menig opzigt aan
| |
| |
de wijzen der oudheid herinnert. Zijne borst versiert geene ster, geen ordeslint; in een eenvoudig, effen kleed staat hij daar; maar de blikken van twaalf millioenen menschen zijn op hem gerigt.
In zijne vroegere jeugd heeft madison voor het vaderland gestreden; als zeventienjarig jongeling zag hij deszelfs onafhankelijkheid. Nu wijdde hij zijnen tijd aan de studie der wetten en regtsgeleerdheid: groote vlughed der tale, vroeg zigtbare talenten tot welsprekendheid, en eene zeldzame oordeelskracht, schenen het geregtelijke spreekgestoelte als de voor hem meest gepast loopbaan aan te duiden. Maar in zijn tweeëntwintigste jaar vond hij gelegenheid, zijne krachten en kundigheden aan den dienst des staats te wijden, en nu bekleedde hij met zoo veel ijver en goed gevolg posten bij het openbaar bestuur, dat zijn e verdiensten bij het vaderland niet onbekend bleven. Hij had de bijzondere eer, tot medelid van het Congres verkozen te worden; en nu was er op ééns eene ruime speling voor zijne nuttige werkzaamheid geopend. In de vergadering der volksrepresentanten leerde men hem spoedig wegens zijn gezond verstand, zijnen helderen blik in de behandeling der zaken, zijn gevoel voor al het groote en goede, en zijne, aan enthusiasmus grenzende, vaderlandsliefde schatten. Zijne doordringende scherpzinnigheid, zijne rijpe oordeelskracht, zijne juiste tact, zijne verlichte denkwijze, zijne menigvuldige kundigheden trokken de algemeene opmerkzaamheid tot zich. Trad hij als redenaar op, dan sprak hij met zoo veel welsprekendheid, en zijne voordragt was zoo levendig, dat men met genoegen naar hem hoorde. Greep hij de pen als schrijver, zoo wist hij de zuiverheid van den stijl met de kracht der uitdrukking in overeenstemming te brengen; zijne beoefening der ouden vertoonde zich in de gedrongenheid der taal, in de vastheid der gedachten en de fijnheid der wendingen. De logische juistheid zijner stellingen en besluiten, de klare zamenstelling der hoofdpunten, op welke het bij de beoordee- | |
| |
ling eens onderwerps aankwam, de mathematische consequentie in oordeelvellingen en sluitredenen, het heldere in zijne
beschouwingen, - alles droeg bij, hij mogt dan spreken of schrijven, om hem de goedkeuring van zijn publiek te verwerven. Waren de meeningen verdeeld, zoo bestreed hij zijne tegenstanders zonder bitterheid, antwoordde hen met bedaardheid, en zeldzaam, dat hij toch eindelijk niet de zege wegdroeg.
Een zoo talentrijk en uitstekend man moest tot eene grootere werkzaamheid in het staatsbestuur geroepen worden; en, toen jefferson tot den post van President geraakte, werd hij tot een' der staatssecretarissen (Ministers) der bondgenootschappelijke regering verkozen. Op dezen verheven post bewees hij zijn vaderland zoo groote diensten, dat reeds destijds het openbaar gevoelen geheel voor hem, en het bijna niet meer twijfelachtig was, dat hij bij de eerste gelegenheid zelf tot President zou verkozen worden. Zelfs het moeijelijkste van allen gelukte hem: hij verstond het, alle partijen te vereenigen en voor zich te gewinnen, en men hoorde zijnen lof niet slechts algemeen van de demokraten, welke hij als een echte republikein aanhing, maar zelfs van de faederalisten vermelden. En toen nu de tijd tot eene nieuwe Presidentskeuze daar was, werd hij met eene groote meerderheid van stemmen, in alle de bondgenootschappelijke staten, tot deze hooge waardigheid verheven. Van dit tijdstip af aan heeft hij een zoo groot openbaar karakter ontwikkeld, dat niet slechts Amerika met trotschheid op hem gezien, maar ook de vreemde landen hem uit de verte met bewondering hebben beschouwd. Groote daden en werken zijn door hem volbragt geworden; bij de late dankbare nakomelingschap, en in de jaarboeken der Amerikaansche vrijstaten, zal zijn naam onvergetelijk zijn; in de moeijelijkste betrekkingen heeft hij zich met moed staande gehouden, zonder zelfs een oogenblik te wankelen, en over zijn vaderland eenen overvloed van geluk, roem en eere gebragt.
| |
| |
De President madison weet op eene zeldzame wijze vastberadenheid met gematigdheid te verbinden. Met toegevendheid omtrent anderer wijze van zien, tracht hij de zijne te doen gelden, zonder hardnekkigheid te doen blijken; en wanneer hij toegeeft, dan geschiedt het niet uit zwakheid, maar uit overtuiging. Gaarne leent hij het oor aan den raad van mannen van doorzigt; en, zich zijner zuivere bedoelingen bewust, verheft hij zich boven het oordeel der dwazen. Hij hoort iedereen met opmerkzaamheid en bedaardheid aan, zuivert daardoor zijne eigene denkbeelden, antwoordt nooit met hitte, en elk uitvarend woord is hem vreemd. Het algemeene vertrouwen, dat men in hem heeft gesteld, heeft hij door een even zoo billijk als wijs bestuur op het volkomenste geregtvaardigd. Met den adelaarsblik van het genie overziet en omvat hij alles; met doorzigt weet hij zijne plans te ontwerpen, met standvastigheid ze te volvoeren. In de hoogste mate belangeloos, geldt bij hem regtschapenheid als hoofdeigenschap eens openlijken beambte; en nooit zou hij te bewegen zijn, staatsambten aan onwaardige handen toe te vertrouwen. Niet ligt kan iemand grootere denkbeelden ten aanzien der verhevene bestemming van Amerika hebben, en niemand het welzijn zijns vaderlands, het staande houden der vrijheid, meer ter harte gaan. Hetgeen hij gedaan heeft, was niet zelden aan de bittere berisping der tegenpartij blootgesteld; doch eindelijk heeft men zijner wijsheid altijd regt moeten laten wedervaren. De onvermoeide vlijt en werkzaamheid, welke hij als opperste staatsdienaar betoont, kan allen openbare beambten ten model en voorbeeld dienen.
Dusdanig is madison in het beheer van zaken, als oppervoogd en bestuurder der inwendige belangen zijns vaderlands. Niet minder groot en uitstekend doet hij zich voor als staatsman in het departement der buitenlandsche belangen. Zijne diepe inzigten in de politieke betrekkingen der vreemde staten, zijn juiste blik in derzelver veelvoudige inwikkeling, zijne naauwkeurige
| |
| |
en verlichte kennis des waren belangs van Amerika - dit alles te zamen genomen maakt hem geschikt, uit alle voorvallen en toestanden voordeel te trekken. Iedereen, die gelegenheid had, diplomatieke onderhandelingen met hem aan te vangen en tot stand te brengen, roemt zijn braaf karakter, zijne openheid en vrijmoedigheid. Met waardigheid weet hij de eer zijner natie te handhaven en staande te houden, en zonder beleedigenden trots, met schranderheid, aanzoeken af te wijzen, die met het belang der vereenigde staten, en den rang, dien zij in de beschaafde wereld bekleeden, niet zijn overeen te brengen. Dit heeft hij in de betrekkingen tot napoleon zoo wel, als in den oorlog en de vredesonderhandelingen met Groot-Brittanje, getoond. In het bewustzijn van kracht, versinaadt hij alle intrigues en streken, welke anders dikwijls den diplomaticus tot eene tweede natuur schijnen geworden te zijn; en, terwijl hij steeds met vastheid zijnen weg vervolgt, veracht hij alle die subtiliteiten, welke de diplomatiek tot eene zoo moeijelijke kunst gemaakt hebben. Hij schijnt de arglistigheid enkel te kennen, om voor haar op zijne hoede te zijn; valschheid met valschheid tegen te gaan, heeft hij steeds zijns en der natie onwaardig geacht. Voorzigtig discreet, kan hij zich wel niet verpligt rekenen, alle zijne gedachten steeds onbewimpeld te doen kennen; doch zwijgen voegt, volgens zijne grondstellingen, den man eerder, dan te zeggen, wat hij niet denkt. Bovendien ligt zijne politiek voor iedereen open, en nooit heeft hij, door dubbelzinnigheid van woorden, den waren zin zijner meening en bedoeling gepoogd te omsluijeren. En hetgeen hij toegezegd en beloofd heeft, dat houdt hij met naauwgezetheid; want heilig zijn hem alle verdragen.
Even achtenswaardig is madison als mensch en bijzonder persoon; der grootheid van zijnen geest, der kracht van zijn genie staat eene zeldzame edelmoedigheid des harte op zijde. In den kring zijner nabestaanden en vrienden is hij de beminnelijkste en aangenaam- | |
| |
ste man; in den omgang spreidt hij geene mindere menschen- dan wereldkennis ten toon. Aanhoudende werkzaamheden en veel nadenken hebben zijnen gelaatstrekken een zeker voorkomen van gestrengheid ingedrukt; doch zij helderen op in het gesprek, en in derzelver plaats treedt dan eene innemende opgeruimdheid en vrolijke aard. Hij heeft de ijdelheden der wereld genoeg genoten, om dezelven niet meer met eenige drift te bejagen: eenvoudig in zijnen smaak, als in zijne hebbelijkheden, leeft hij verre verwijderd van alle praal, in stille huisselijkheid ontspanning zoekende van den last der bezigheden en zorgen voor den staat. Alle zijne krachten zonder ophouden aan het welzijn zijns vaderlands wijdende, is hij vroeg oud geworden; schoon nog maar in het acht-en-vijftigste jaar, schijnt hij toch der grijsheid reeds nabij te zijn. Tweemaal heeft hij thans de loopbaan van het Presidentschap met roem voleindigd; waarschijnlijk zal de keuze eens Presidents ten derden male op hem vallen. |
|
Auteursrechtvrij