Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

Muzijk.

Concert van J. de Planque.

Wij bieden weder onzen Lezeren, bij dezen, onze aanmerkingen over de onlangs gegevene Benefice-Concerten aan. Men verwachte echter geen verslag van de afzonderlijke inrigting of zamenstelling dier Concerten, noch ook eene uitweiding over aile de Solo-spelers, die zich op dezelve hebben doen hooren. Velen derzelven zijn, wegens hunne herbaalde malen ten toon gespreide talenten, reeds voordeelig bekend; en, daar wij ook voornemens zijn, in een volgend No., iets over Felix Meritis en Eruditio Musica te zeggen, zullen wij van sommigen hunner bij die gelegenheid gewagen.

Zoo als meesttijds bij Benefices, waren ook hier de strijkinstrumenten te zwak bezet tegen het korps blaas-instrumenten, welke schier al het overige verdooven: naauwelijks, of slechts nu en dan, krijgt men de strijk-instrumenten, en het meest dan nog de eerste violen en contrabas, te hooren; en het is door deze onjuiste en onevenredige bezetting der partijen - vooral in muzijkstukken, waar vele blaas-instrumenten bij zijn, en waar ze veel in te doen hebben, zoo als men tegenwoordig weinig groote muzijkstukken aantreft, waar dit het geval niet is - dat veelal de werken, of onduidelijk, of wel verkeerd gehoord, en, dewijl ze niet, zoo als de Componist ze dacht, worden bezet en uitgevoerd, niet begrepen, en soms onverdiend veroordeeld worden. Dit is eene algemeene waarneming omtrent de Benefices; doch aan het wel en evenredig bezetten der partijen behoorde men op alle, ook op de vastbepaalde Concerten, meerindachtig te zijn.

Nog iets: veelmalen zijn, bij Benefices, de Orkesten genoeg van menschen voorzien; doch velen zijn meer dragers dan spelers van instrumenten, en die, door een instrument bij zich te hebben, doorgelaten worden, waarop naauwkeuriger gelet, en het vele tegengegaan moest worden, als zijnde meestal Lieshebbers, of zich dus noemende; terwijl daarentegen Meesters, die of geen instrument met zich voeren, of

[p. 99]

niet met de aan de deur staande oppassers bekend zijn, zonder vertoon van een entrée-biljet, dikwerf afgewezen worden. - Hoe verkeerd is zulks niet! Dan, de Concertgever, die al ligtelijk zich minder bekommert, hoe zijn Orkest bezet zal zijn, dan wel, om er maar velen op te hebben, ziet zich, door deze dienstvaardig- ja voorkomendheid, ontslagen van zijne echte Kunstgenooten daartoe uit te noodigen.

J. de planque blies een concert van a.e. muller. Hetzelve kwam ons in zijn geheel oordeelkundig geschreven voor, en de tuttis waren vol kracht. Een paar modulatiën bevreemdden ons nogtans zeet. Dit concert is ons ook toegeschenen, even als de meeste tegenwoordige, vooral niet te kort te zijn. Wij vermeenen echter, dat hiermede de uitvoerders, inzonderheid de spelers van blaas-instrumenten, geen' grooten dienst geschiedt; en dat het mogelijk aan dit lange, ook wel uitgerekte, is toe te schrijven, dat veeltijds ook zeer goede muzijkstukken geen' algemeenen bijval verkrijgen of behouden.

Hoewel er meer duidelijkheid ware te wenschen geweest, vooral bij lage passages, en daarin ook meer kracht, was de uitvoering wel. Het Adagio had wel wat minder versieringen en toegevoegde noten kunnen hebben; ook scheen hier en daar het Rondo niet in de beste verstandhouding met het accompagnement te zijn. Wij wenschten wel, dat vooral de blaas instrumentisten, bij accompagnementen van dusdanige muzijkstukken, hoofdzakelijk bij de solo's, zich meer bedwongen; daar het niet anders zijn kan, of het verzwaart de uit te voerene solo-partij, waardoor ook de speler derzelve zich niet zoo gunstig, als welligt mogelijk was, kan voordoen. Want, door verwaarloozing van het even gezegde, gingen eenige gedeelten, bijzonder lage passages, genoegzaam voor het gehoor verloren.

De Aria door Mejufvrouw leefson bevestigde andermaal het door ons gezegde. Naderhand werd nog eens gezongen; en wij dachten, dat het met eene obligate viool was, of dat de Heer baldenecker de eene of andere wegblijvende partij aanvulde: maar neen! het was eene partij all' unisono.

Hanssens speelde een viool-concert. Hij heeft een' zeer goeden stand, een' fraaijen toon en streek; en wij meenen ons van hem, bij voortdurende studie en naarstige vlijt, eenen verdienstelijken Violist te mogen beloven. Wij bejammeren intusschen, zoo om zijnent- als om onzent-wille, dat hij de lessen dier Meesters, van welke hij zoo goed partij heeft getrokken, niet langer nog heeft mogen genieten.

De Heer van ollefen liet zich insgelijks door een fluit. concert hooren, hetwelk hij, volgens gewoonte, met kunde en stontheid van toon voordroeg. Wij begrijpen echter niet, tot welk einde, bij sluit-concerten, de menigvuldige daarin voorkomende of aangebragte trillers dienen.

Het zeer fraaije concertante van krommer, zeer goed

[p. 100]

geblazen door j. de planque en j.c. kleine, hoorden wij met het grootste genoegen. De vol- en rondheid van toon, wel bijzonder ook in de staccato's, van laatstgemelden, onderscheidde zich hier allervoordeeligst. Echter voldeed ons niet de naslag van eenen triller in het eerste Allegro aan het einde van het mineur, welken de Heer kleine als in het majeur deed hooren, dat toch eerst in de volgende maat begint. Te meer hinderde zulks, daar bij het begin dier zelfde maat, waar de triller in voorkomt, de harmonie in mineur is, en geene verandering ondergaat, waardoor het majeur vroeger kennelijk wordt.

Concert van L. Mann.

Dit Concert was sterk bezocht; hetgeen ons pleizier deed, zoo om de bijzondere bekwaamheden van dezen Kunstenaar, als omdat zulks mogt strekken ten blijk van hulde aan dezelve. Het Concert was, over het geheel, fraai. De aanmerking, in de Musikalische Zeitung wel eens gemaakt, over het onzuivere zijns instruments, had ons doen hopen, dat hij hierin zou voorzien hebben; want zulks is zeer hinderlijk, en ons niet wel verklaarbaar, hoe hij dat bij voortduring kan aanhooren; ofschoon er voorbeelden waren aan te voeren, dat, hoewel men het onzuiver spelen van anderen weet op te merken, men zijn eigen gebrek hierin echter somwijlen niet schijnt te gevoelen.

De Zanger reigers schijnt ons toe met kunde te werk te gaan. Zijne stem is aangenaam, doch zwak. Het pianoaccompagnement was somtijds ruim sterk genoeg voer zijne stem; en deze is uit dien hoofde niet zeer voor concertzang berekend. Met genoegen hoorden wij hem alle die tierelantijntjes achterwege laten, welke ons anders, vooral bij zang, zoo dikwerf vermoeijen; nu en dan deed ons eene wel aangebragte versiering vermaak.

Concert van A. Dahmen.

Ook dit Concert werd met een talrijk auditorium begunstigd, hetwelk ons, wegens de bekende verdiensten van den Concertgever, geen minder genoegen verschafte. Op hetzelve liet zich de Heer h.w. dahmen, van Rotterdam, hooren. Deze Vioolspeler bezit veel muzikaal talent, en vele vereischten van een' goeden Violist. Het Zoontje van den Heer a. dahmen, dat zich hier insgelijks tot tweemalen deed hooren, zoo door een sluit-concert van hoffmeister, als, met zijnen Vader, door eene coneertante voor twee sluiten, bleef bij ons hetzelfde (zoo niet een klimmend) gevoel van goedkeuring verwekken, dat zijn spel ons meermalen verschafte. Zijne kracht van toon, in vergelijking ebragt met zijnen teederen leeftijd en uiterlijk physiek gestel, en zijne vrij groote netheid in de uitvoering, doen van dezen jeugdigen Kunstenaar, voor het vervolg, veel uitmuntends verwachten.