Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

Christendom en Hervorming, beschouwd in eenige Brieven en Gesprekken tusschen Aristus en Philomathes. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1816. In gr. 8vo. 254 Bl. f 1-16-:

Dit Christendom en Hervorming is tegen het vroegere een antidotum, en stelt de daar betwiste leerstukken der Hervormden in zoodanig meer eenvoudig Bijbelsch en redelijk daglicht, als men dezelve in de nieuwere systhemata van den Hoogleeraar muntinghe enz. vindt voorgedragen. Het werkje is wel geschreven, en kan niet nalaten bij een aantal opregte vrienden en aanhangers van gezegd Kerkgenootschap grooten bijval te vinden; en ook zij, die zich niet kunnen vereenigen met de bewuste gevoelens, ook zoo als zij nu hier aangedrongen en gewijzigd zijn, zullen met genoegen zien, hoeveel reeds anders en beter is, dan nog vóór vijfentwintig jaren, en hoeveel vrijheid en ruimte men thans reeds in dat talrijk Kerkgenootschap, boven de vroegere tijden, vooruit heeft. Of Philomathes, die als plaatsvervanger van het eerste Christendom en Hervorming hier optreedt, het niet wat spoedig gewonnen

[p. 708]

geeft, zal welligt menig Lezer betwijfelen. Inmiddels bij hem, wien het eeniglijk belangrijk is te weten, wat de Bijbel dan leert, en of Aristus, dan wel Philomathes, daarmede het meest overeenkomt, is dit geschrift ter toetsing en nadenken voldoende, en het draagt duidelijk blijk van de gematigdheid en het gezond verstand van den steller, wien kettermakerij, even zeer als den steller van het eerste geschrift, vreemd is. Maar ter beslissing der groote vraag, of de wijsgeerte van em. kant den Bijbel eeniglijk en overal moet wijzigen, houdt men zeker dit werkje niet volkomen voldoende. Dan, het zag ook vóór de tegenwoordige voor- en na-rede het licht.