Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

Wandeling langs den IJkant, te Amsterdam, Dichtmatig Tafereel, door A.L. Barbaz; voorgesteld in de Maatschappij: Felix Meritis, binnen gemelde Stad. Te Amsterdam, bij C. Covens. 1816. In gr. 8vo. f :-12-:

Wij hebben voorlang reeds kennis gemaakt met den Heer barbaz, en onze Lezers ook telkens verslag gedaan van die kennismaking. Wij hebben zijn Ed. echter in langen tijd niet op onze letterbaan ontmoet. Thans zien wij hem weder op eene dichtmatige wandeling, en kunnen, in het algemeen, zeggen, dat wij weinig verandering in den man hebben bespeurd. Verjongd is hij wel niet, en dit was ook niet te verwachten; maar verouderd juist ook niet, en dit is waarlijk al veel. Zonder dichterlijke beelden gesproken, men kent de poëzij en de manier van barbaz genoegzaam. Zij is dezelfde gebleven, en wij behoeven er dus geen verslag van te geven. Van dit stukje zeggen wij alleenlijk, dat het prozaisch voorberigt tamelijk poëtisch, en de poëtische wandeling tamelijk prozaisch is. Den Amsterdammer, die in de gelegenheid is, om zelf eene wandeling langs den IJkant te doen, raden wij niet dit versje te lezen, zoo het hem te doen is om geroerd te worden. Dezen zeggen wij alleen, dat de Heer barbaz (ten einde de begoocheling volkomener te maken) zijne wandeling is begonnen aan den hoek van de nieuwe Haarlemmersluis, in den laten achtermiddag, bij het ondergaan der zon. Dit leert ons het voorberigt, dat meer goede opmerkingen bevat. Wij nemen er nog de volgende uit over, welke wel eens nuttig konde zijn voor onze ontevredene en morrende Landgenooten, die verwacht hadden, dat de omwenteling van 1813 de eeuw van Saturnus zou hebben aange-

[p. 695]

bragt, en ons vaderland maar zoo dadelijk in een lui-lekkerland herschapen. ‘Zonder dichterlijke beelden gesproken (zegt barbaz) niet alleen ons vaderland, in het bijzonder, maar Europa, in het algemeen, is zoodanig geschokt en geteisterd geworden door bijna dertig jaren van opéénvolgende staatsberoeringen en oorlogsrampen, dat wij heden nog niet het vol genot der eindelijk tot stand gebragte en zalige vrede kunnen smaken, uit hoofde der ontelbare vernielingen en der uitgeputheid en ontzenuwing aller volkeren om ons heen: zodat 'er wellicht eene halve eeuw’ (merkt het op, knorrige betweters en albedillen!) ‘ja langer tijdverloop, zal vereischt worden, om de vorige orde en verband der zaken met den ouden bloei terug te brengen.’

Nu ook nog een klein proefje van de poëzij:

Wij wandlen verder voort. Maar, draag hier zorg, mijn vrind!
Dat ge u niet in 't gedrang van kar en sleê bevind;
Want lompers zouden u, na 't rijden op uw teenen,
Noch schelden, als gij u verongelijkt dorst meenen.
Het is, zoo wel bij ons als in elk ander land,
De onmisbare eigenschap van 's volks geringen stand,
Dat hem de voorspoed maakt brooddronken en baldadig,
En voor beschaafde liên bijzonderst ongenadig.
De drukte is hier zeer groot: men rijd, en sleept, en kruit
Bijna ons op het lijf, hetgeen ons telkens stuit.

Dit is zeker niet de brillantste partij uit het stuk; schoon men er te vergeefs leven, gevoel en bezieling in zal zoeken. Wij moeten het zeggen: de Dichter is wat heel koel, meer zelfs dan het onderwerp gedoogt. Doch, het is er verre af, dat wij den Franschman zouden naklappen:

Qui dit froid Eerivain, dit détestable Auteur.