Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

[p. 598]

Keur van belangrijke en onderhoudende Verhalen. Door A. Bruggemans. Te Dordrecht, bij A. Blussé en Zoon. 1815. In gr. 8vo. 265 Bl. f 2-8-:

Onder dezen nederigen titel geeft ons de Heer bruggemans vier romantische Verhalen - van eigene vinding, of slechts van elders bijeengebragt? Daar ons het laatste niet blijkt, zoo willen wij het eerste vaststellen, en meenen, dat hij het meest belangrijke en onderhondende uit zijne opstellen voor dit werkje, en deszelfs nog volgende deelen, (bij een gunstig onthaal) heeft uitgezocht. 's Mans Tafereelen uit het Menschelijk Leven, vóór ettelijke jaren in het licht gegeven, hadden goeden aftrek, en wij vonden in deze Verhalen nu ook niets, waarover de Zedelijkheid en de Goede Smaak zullen schuimbekken. Trouwens, beide deze Dames zijn ook van eene te fatsoenlijke afkomst, dan dat zij deze uitdrukking van gevoel zekere Baronesse (bl. 115) zouden hebben afgezien; gelijk daarenboven geene van beide hier reden tot blozen vindt.

1) Iwan Leontif Godunow bevat eene gebeurtenis, gedurende den laatsten oorlog in Pruissen voorgevallen, en levert de geschiedenis eener ongelukkige liefde van den kweekeling en neef van eenen Archimandriet, die, zijne echtgenoote en kind in de vlammen verloren hebbende, nu zelf wel zijne hoop op huwelijksgeluk sinds lang had opgegeven, maar zijnen neef dit echter hartelijk gunde. De jongeling vond wel eene hem waardige beminde, terwijl hij oorlogsroem inoogstte; maar toen hij eindelijk zijne hand kon aanbieden, had zich die beminnelijke Louize op de ellendigste wijze weggeworpen, en hij kwam nog maar juist van pas, om ooggetuige te zijn van haar sterven in wanhoop. Dit ongeluk had het jonge mensch toch, naar ons inzien, ten deele aan zichzelven te wijten, daar hij het voor hem als 't ware geschapene meisje niet gewaarschuwd had, dat zij op hem rekenen kon, en alzoo, wanneer zij hem waarlijk liefhad, naar hem wachten moest.

2) Lydia van Zwartsbach is de arme verlatene, maar in ieder opzigt allervoortreffelijkste weeze, die, na vele beproe-

[p. 599]

vingen, waarin hare beminnelijkheid slechts te heerlijker uitkomt, eene gelukkige echtgenoote wordt.

3) De Geschiedenis van den Marquis Rufino is met de meeste onwaarschijnlijkheden opgehoopt; dan prijst zich mede aan door de vertooniug van een allerengelachtigst meisje, dat eindelijk 's mans liefde beloont. Daarenboven heeft dit verhaal, door sluipmoordenaars, roovers, levendig wegstommelen eener vrouw, enz. enz. alles, (eene schaking alleen uitgezonderd) wat den leeslust bij zoo vele romans gaande houdt.

4) Sophia Dalberg, of de Gevolgen eener verwaarloosde Opvoeding, is de geschiedenis eener jeugdige schoone, die eenen Officier, met wien zij doorgaat, maar die haar gelukkig meent, de voorkeur geeft boven eenen man, die haar een fatsoenlijk bestaan kon verzekeren. Het huwelijk vond echter zwarigheden, en de Officier, die over zijn verlof uitbleef, raakt zijnen stand niet alleen, maar ook zijn vaderlijk erfgoed kwijt. Nu zijn de gelieven nabij de wanhoop; maar, toen de ellende op het hoogst was, kwam ook de redding; en wij verblijden ons zeer, dat alles nog zoo gelukkig te regt kwam. Waarlijk, het was tien tegen één! - Dit Verhaal is het kortste, maar tevens het meest leerzame. Wij hopen, dat het der jeugd en onbezonnenheid ter waarschuwing strekken zal.

Over het geheel zien wij niet, waarom deze Verhalen niet, even als zoo vele andere, der beschaafde jeugd eene onderhoudende tijdkorting zouden geven; waarom wij dan ook nog eenige volgende met vertrouwen te gemoet zien.