Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

Verhandelingen, bekroond met den prijs van het Legaat van J. Monnikhoff. VIIde Deel. Te Amsterdam, bij L. van Es. 1815. In gr. 8vo. VIII, 191 Bl. f 1-16-: Ook onder den titel van Verhandeling over de zamengestelde Lies- en Balzaksbreuken, door F.G. van Ingen, in leven Doctor in de Genees- en Heelkunde te Dordrecht, enz.

Hoewel deze Verhandeling weinig nieuws bevat, kunnen wij haar echter mingeoefende Heelmeesters zeer ter lezing aanbevelen, als bevattende eene vrij beknopte en geleidelijke ontvouwing van een der moeijelijkste gedeelten der Heelkunde. Er zijn welligt geene uitwendige gebreken, welke zoo ligt miskend en dus ook verkeerd behandeld worden, als de zamengestelde Breuken. De Schrijver dezer Prijsverhandeling brengt daarvan vele en zeer leerzame voorbeelden bij, en tracht, door de duidelijkste kenmerken der gebreken, welke hier overeenkomst hebben, en die dus gelegenheid tot dwaling geven, zijnen Kunstbroederen een zeker rigtsnoer aan de hand te geven, waarnaar zij hunne handelwijze kunnen inrigten. Daar de Ontleedkunde hier de voornaamste bron van alle kennis, de grond van alle

[p. 384]

redelijke behandeling is, begint hij, naar aanleiding der vraag, met eene ontleedkundige beschouwing der deelen, die de onware breuken vormen, in derzelver gezonden en zieken staat; dit laatste is echter meer eene bloote optelling en ziektekundige beschrijving der daar plaats hebbende gezwellen, dan eene ontleedkundige beschouwing der ontaardingen van de deelen zelve. Na deze ontleedkundige beschouwing, bepaalt van ingen de eigenaardige kenteekenen, waarin de onware breuken onderling en van de ware lies- en dijebreuken verschillen. Hij gaat in dit hoofdstuk alle die kenteekenen, bij elke der genoemde breuken, na, en wijst, uit de vergelijking, derzelver verschil of overeenkomst aan. De manier, waarop dit geschiedt, komt ons een weinig omslagtig voor. Telkens bij elk gebrek afzonderlijk stilstaande, ook dan, wanneer er geen zweem van overeenkomst, geen gevaar van dwaling hoegenaamd is, geeft dit natuurlijk aanleiding tot velerlei herhalingen en uitweidingen; zie b.v. §§ 56, 57, 59, 60, 66 enz. Wij weten ook niet regt, waarom, in dit hoofdstuk, in de tweede afdeeling, over het bestaan der zamengestelde onware breuken gehandeld wordt. In het derde hoofdstuk, over de oorzaken dezer gebreken, heerscht meer beknoptheid. Belangrijk is, zoo wel uit hoofde van eigene, als der hier, in een kort bestek, bijeengebragte waarnemingen van anderen, het vierde hoofdstuk, over de genezing en geneesbaarheid der onware breuken, door oplossing, of door de kunstbewerking. Hier zoude men intusschen wel wat meer uitvoerigheid verlangen, vooral ten aanzien van de mogelijkheid of onmogelijkheid der oplossing, en over de verschillende wijzen, om dezelve te verrigten; daar de Schrijver het veelal bij korte stellingen of regels laat, en het bewijs, of de verdere verklaring, schuldig blijft. Het is, eindelijk, blijkbaar, dat de vijfde of laatste afdeeling der vraag eene onmiddellijke betrekking op dit vierde hoofdstuk heeft; de Schrijver geeft, door haar, in zijn laatste hoofdstuk, afzonder-

[p. 385]

lijk te behandelen, aan dit gedeelte het aanzien van een bijvoegsel of aanhangsel: want, daar de geheele Verhandeling van waarnemingen doorzaaid is, weet men niet regt, waarom daartoe nog een geheel hoofddeel moest afgezonderd worden, dat daarenboven, niet minder dan een der vorigen, even zeer redenering als eenvoudig verhaal van waargenomene daadzaken bevat.