Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

Beschrijving van de in belegstelling, blokade en evacuatie der Vesting Coevorden, van Mei 1813 tot Mei 1814. Door P. Kramer, Oud-Raadsheer. Te Zwolle, bij M. en H. Tijl. In gr. 8vo. 15 Bl.
Verhaal van de Militaire Executie, het Dorp Voorthuizen, op de Veluwe in Gelderland, aangedaan, in het jaar 1804, op last van den Franschen Generaal Marmont, enz. Door Mr. J.J. Elsevier, Oud-Scholtus des Ambts Barneveld. Te Leyden, bij L. Herdingh en Zoon. In gr. 8vo. 20 Bl. f :-4-:

Nog een paar stukjes uit de oude, Fransche doos van Pandora, ofte wel beschrijving van dezelven.

No. 1 is een da capo van Deventer enz. Wonder, dat Naarden alleen blijft zwijgen! Het is kort, eenvoudig en vrij wel geschreven. Ziehier een paar aanhalingjes, elk op zijne wijze nog al belangrijk.

‘Eenige Varkens zijn levendig gesneden [hier dachten wij aan kabeljaauw!] en gevierendeeld met huid en haar, en zoo door de Soldaten op de(n) rug binnen gebragt, hetgeen eene afschuwelijke vertooning opleverde. Een' [deze(') doet ons bijna twijfelen, wie de dader, en wie de lijder was!] der Douanen wilde een Varken met de kolf van zijn geweer ter neder vellen, en de(n) slag doende velde hij zich zelven door het losgaan van het geweer met de(n) kogel in de borst.’

‘Den 17den arriveerde alhier de Heer Gouverneur hofstede, nam de geheele Regering in den Eed in naam van Z.K.H. onzen geliefden Souverein, dien (die) door den Schrijver dezer Geschiedenis en zijne aloude Voorvaderen, meest alle Regerings Personen (zoo als hij ook de eer had te zijn) altoos zeer geëerbiedigd is en blijven zal.’ - Mogelijk kan onze vermelding van deze plaats nog strekken, om dezelve, al ware het dan ook door de tweede of derde hand, tot kennis van

[p. 271]

den Vorst te brengen, die soms het stukje zelf eens niet mogt in handen krijgen.

No. 2 is een gedenkstukje voor den Heere Hertog van ragusa, dat doet zien, dat hij ten minste destijds een getrouw volvoerder der bloedige bevelen van zijnen ouden meester was. Item een bewijs, hoe vrij en onafhandelijk de Bataafsche Republiek toen mogt geacht worden; en hoe veilig wij onder de beschermende vleugelen van onzen grooten Franschen bondgenoot waren! Het geval, dat in der tijd juist geene volkomene publiciteit mag verkregen hebben, is kortelijk dusdanig:

Ten tijde van het kamp bij Seist komen een paar Ordonnances te Voorthuizen, en krijgen biljet bij eenen welgestelden boer. De een, dronken zijnde, doet ongeschikte eischen, vindt weerstand, trekt de sabel, wondt hem ligt, grijpt hem verder aan, en ontvangt van eenen schaapherder een' steek in de dije. De Schout deed zijn' pligt, maar de dader was weg. Het dorp kreeg inlegering, en werd uitgegeten; de Schout met niets minder dan fusillade bedreigd. Hij vervoegde zich te vergeefs bij de Hoogste Collegien des lands; de Generaal lachte openlijk met die allen. Submissie, tusschenspraak, medelijden der Franschen zelv' bevredigden eindelijk alleen den Satraap, en wendden alle die verdere onheilen af, met welke honderden van onschuldige menschen werden bedreigd.

Het stukje is zeer naauwkeurig en wel geschreven; maar wij konden niet meer dan eenen zeer ruwen omtrek van den inhoud mededeelen. Men zie in hetzelve wederom eene hand aan den weg: niet naar Frankrijk, en, in het algemeen, niet naar den magtigen vreemdeling! Caveto!