Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

[p. 131]

Redevoeringen, bij Nederlands verlossing en Oranjes zegepraal: door Joannes Wilhelmus Bussingh, Predikant te Gouda; Lid van het Koninklijk Nederlandsch Instituut van Wetenschappen, Letterkunde, en schoone Kunsten, en van verscheidene geleerde, en beroemde Maatschappijen, in Nederland. Te Rotterdam, bij N. Cornel. 1816. In gr. 8vo. Met Voorwerk en Bijlagen, 173 Bl. f 1-4-:

Ziet hier eene late nalezing na eenen overvloedigen oogst, althans wat de beide eerste Redevoeringen betreft, zijnde de eerste uitgesproken den 12 van Wintermaand 1813, (over Ps. CXXV.) en de tweede (over Rigt. VI:1-16.) den 13 van Louwmaand 1814. Zij zien nu het licht, ter geruststelling, dat de Eerw. bussingh niet gezwegen heeft bij de laatste gezegende Omwenteling, gelijk eenigen van 's mans vrienden schijnen vermoed te hebben; terwijl de vierde Bijlage hen overtuigen kan, dat hij reeds vroeger sprak, als zijnde eene Aanspraak aan de Gemeente den 20 van Grasmaand 1806, bij het treurig afsterven van Prins willem den V, wiens asch hij zich toen vervrijmoedigde openlijk zijne hulde toe te brengen, hetwelk menig warm vriend van dezen Vorst toen niet gewaagd heeft. De derde en laatste Redevoering, (wij hebben nog een deeltje te wachten) over jes. XIV:12-23, is uitgesproken den 5 van Hooimaand 1815, op den Danken Bededag. De Bijlagen geven ons, behalve reeds gezegde Aanspraak, de Proclamatie van onzen geliefden Koning, toen nog Souverein Vorst, en de Uitschrijvingen van de gedenkdagen van 13 Jan. 1814 en 5 Julij 1815; en dit bundeltje is aan zijne Majesteit, den Koning der Nederlanden, enz. opgedragen.

Voorts hebben wij (om met den Heer bussingh te spreken) hier niets meer bij te voegen. Zijn Weleerw. is onzeker, of Redevoeringen van zoodanig een' aard, als hij thans uitgeeft, en van welke een groot aantal het licht ziet, aan de kritiek der Heeren Recensenten behooren onderworpen te zijn; hieraan heeft hij, bij het lezen van verscheidene Recensiën en de vergelijking van dergelijke Redevoeringen zelve, wel eens getwijfeld. Hij mag het intusschen lijden, wil men de zijne ook die censuur doen ondergaan: vitterijen zal hij zich

[p. 132]

niet aantrekken, en lof begeert hij niet; dit komt ons hier uitnemend te stade; wij willen hem dien dan ook niet opdringen; en schijnt zijn Weleerw. van oordeel te zijn, dat eene recensie alzoo of vitterij of lof worden moest: wij treden ook over dit dilemma liefst, in dit geval, in geen geschil.

Het aan den lezer, dat deze Redevoeringen voorafgaat, is in meer dan één opzigt merkwaardig. Leeren wij den Heer op nieuw uit de Redevoeringen als Redenaar kennen, daar vertoont hij zich aan ons als den moedigen, dapperen man; den man, die niet gezwegen heeft, toen schrikbarende geruchten der nadering van Fransche plunderaren, welke in het naburig woerden zulke ijsselijke tooneelen van moord en roof hadden aangeregt, den moed bij zijne stadgenooten en de Regering der stad zinken deden, en men hem het voornemen te kennen gaf, om de vlag van de torenspits weder weg te nemen; maar die, om den moed in zijne medeburgers aan te vuren, zichzelven gereedelijk aangeboden heeft, om, aan derzelver hoofd, ter wering dier Kanibalen, op te trekken. En (de Heer bussingh veroorlove ons dit ééne woord; het is noch vitterij noch lof, en ook niet zoo zeer aan hem, als wel aan het toenmalig Stadsbestuur gerigt) wij kunnen ons niet begrijpen, waarom 's mans moedig aanbod niet dankbaar werd aangenomen; ten zij misschien dit aanbod om op te trekken geweest zij in denzelfden zin als dat, waarvan hij een weinig verder meldt, het aanbod namelijk van zijn' persoon en dienst, als Predikant bij het Leger van den Staat, tot den zoo heiligen strijd uitgetogen. Was zoo iets zijne meening, dan gelooven wij het daaraan te moeten toeschrijven, dat de respective Regering van Gouda alstoen op 's mans manoeuvreren met het geestelijk zwaard wat weinig vertrouwen had.