Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1815

Vervolg op den brief van een' Duitscher, wegens het Parijsche museum.

Parijs, 15 October. Het Museum heeft gedaan. Toen de Florentijners en Romeinen het hunne teruggenomen hadden, was de beeldengalerij ontbonden, en men zag nu eerst regt, hoe weinig de Franschen eigenlijk bezaten. De geest dezes volks is altijd op de Komedie gerigt geweest - het groote, ernstige der kunst is hun vreemd gebleven - en zij hebben nooit veel gelds willen besteden, om kunstschatten te koopen. Had de regering de halve millioen, aan de groote Opera te koste gelegd, tot aankoopen van schilderijen besteed, zij hadden soortgelijke galerijen gehad als de Duitsche Vorsten te Munchen, Dresden, Dusseldorp en Kassel. Eerst toen zich, in den krijg, de gelegenheid aanbood om deze kunstschatten te stelen, kregen zij er smaak in.

[p. 683]

Intusschen smart hun derzelver verlies, als gedenkstukken der Gloire Française, meer, dan hun dat van den ganschen Elzas en Lotharingen zou hebben gedaan. Vele Franschen heb ik er over gehoord, maar geenen enkelen, die het in orde vindt, dat men het geroofde goed terug geeft. Ja, het ware des onderzoeks waard, of zich in geheel Parijs wel eene enkele stem hooren laat, die regtvaardig genoeg was om ooit het geval om te keeren, en de Franschen in de plaats der Duitschers te stellen. Toen in het vorige jaar iedereen zich verwonderde, dat de verschillende regeringen de in hare landen geroofde kunstschatten niet terug vorderden, zeiden de Parijzenaars: ‘De Barbaren weten niet, wat zij er aan hebben; zij zijn hun onverschillig.’ Anderen lieten zich op eenen hoogeren toon uit, en zeiden: ‘Zij hebben het niet gewaagd, deze kunstschatten terug te vorderen: zij wisten, dat geheel Frankrijk in ééns opgestaan ware, en hunne legers had vernield! Slechts uit vrees trokken zij weer naar huis, en lieten ons ook deze teekenen van ons overwigt.’ En nu, daar deze regeringen krachtiger te werk gaan, hunne triomfboog zonder gespan staat, en de wanden hunner galerij telkens naakter worden, laat zich hunne woede slechts in woorden, schimpen en leugens uit.

Het meest van allen heeft het wegnemen der paarden van den triomfboog de Franschen vernederd. De 30ste September en 10de October waren heerlijke dagen, wanneer men zoo eens regt gevoelde, als overwinnaars hier te zijn! De Hemel had ons, als gewoonlijk, een paar Fransche slimmigheden op den hals gehaald, hetgeen doorgaans geschiedt, wanneer de Duitsche aangelegenheden niet zoo regt gehandhaafd worden.

Vorst schwarzenberg had aan den Gouverneur von müffling geschreven: hij zou de paarden uitspannen; doch zóó, dat het niet veel opziens gaf. Müffling sprak er over met den Graaf dessoles, Generaal der Nationale Garden. Deze verzocht, dat men het aan hem zou overlaten. Om lo-

[p. 684]

de wijk XVIII te sparen, wilde hij ze bij nacht afnemen.

Daar wij en de Oostenrijkers geene pioniers hier hadden, zoo kreeg eene kompagnie Engelsche pioniers hiertoe order. Deze stegen des avonds op den triomfboog, en begonnen te hameren en de paarden los te maken. Dit hooren de nationale garden en de gardes du corps des Konings; zij houden eenen krijgsraad, en komen tegen half twaalf des nachts met fakkels van de plaats der Tuillerien, halen, in plaats van de paarden, de Engelschen er af, en zenden ze naar huis.

Des anderen daags was er een groot gejubel in de stad. Men vertelde, dat de Engelschen de paarden hadden willen stelen; maar dat zij toch bevreesd waren geweest om het bij dag te doen, en dat men ze des nachts zoo fraai van boven gehaald had.... Les Etrangers ont bien peur, was de algemeene gedachte.

Onder de Duitschers werd luide geroepen over dezen halven maatregel, en over de hoffelijkheid, om zichzelven te bekladden, ten einde lode wijk XVIII te sparen!

Eindelijk kwam het bevel om de paarden bij lichten dag weg te nemen. Er rukten twee bataljons Oostenrijksche grenadiers op de place du Carrousel, en vormden een karree. In den achtergrond rukten acht eskadrons kurassiers op. Alle toegangen tot de plaats werden met dubbele wachten bezet. De traliedeuren voor de Tuillerien werden gesloten, en geen Franschman mogt over de plaats gaan.

Nu ontstond er een vrolijk leven. De roode Engelsche Officiers klommen, als muurkruipertjes, op den triomfboog rond. De pioniers klopten de steenen weg, om de paarden los te krijgen, die er in vast gegoten waren. Er werd tamelijk gedronken. De Engelschen wierpen de flesschen in de hoogte, en zongen: rule Brittania! Officieren van alle natien zaten op den triomfboog. Het was een, in zijne soort, éénig gevoel van dezen dag, op den zegewagen te staan, dien napoleon voor zich gebouwd had, en nu op de Franschen

[p. 685]

neer te zien, die ons te voren met zoo onbeschaamden trots op den nek trapten. Dezen stonden van verre, even als de Joden te Jeruzalem, zagen door de Arkaden der Tuillerien en door de straat du Louvre, en zuchtten over de ramp van Jozef.

Elk wilde eene gedachtenis van dezen dag en dit uur. De van lood gegotene sieraadjen op den triomfwagen, die heel fraai verguld waren, schenen hiertoe niet ongepast; en de Engelsche pioniers waren zeer behulpzaam om dezelven los te maken. Op den triomfboog heerschte eene algemeene broederschap, en eene grootere eensgezindheid, dan zelfs bij de Hernhutters en Vrijmetselaren.

En het gebeurde, dat op dezen dag vele menschen uit het Fransche bijgeloof geraakten. Men zag duidelijk, dat men zulk een leger Egoïsten, als de Parijzenaars zijn, nooit te vreezen heeft, zoodra men eenige bataljons grenadiers en eenige eskadrons kurassiers laat optrekken. Courage en groote monden hadden zij te voren genoeg; doch, daar elk slechts aan zichzelven denkt, zoo kan onder hen nooit iet groots, nooit iet gemeenschappelijks tot stand komen, en al het weerlichten hunner spreekwijzen en huns toorns trekt voorbij, zonder spoor achter te laten.

Tegen zes ure kwam het eerste paard beneden; tegen zeven, het tweede. Daar het donker werd, bleven de beide anderen tot den volgenden morgen. Dit was een zondag.

Toen de paarden weg waren, trokken de Oostenrijkers af, en de Franschen stroomden op de plaats, en bezagen den zegewagen en de beide genien des roems en der zege, die waren staande gebleven. Het was een ware jammer: alle spreekwijzen waren verloren; men wist volstrekt niets te zeggen. De groote Adelaar was thans ook van den wagen. Des nachts had hem iemand heeten medegaan. Sommigen begrepen: Il faut que la France soit bien humiliée - de prendre ça en plein jour - et les décorations - ils n'appartenoient pas aux étran-

[p. 686]

gers - le char est fait a Paris. Dit was alles, wat zij voor den dag bragten.

Schoon de paarden niet zwaar zijn, daar ieder slechts 1500 pond weegt, zoo had toch het afnemen eenige zwarigheid, omdat er geene toerusting was gemaakt. De Engelschen reddeden dit met bewonderenswaardige eenvoudigheid, eenigzins op scheepswijze; en het was aangenaam te zien, met welke gemakkelijkheid zij den Oostenrijkers hunne rossen op den veldwagen nederleiden, die er vervolgens mede wegreden.

Toen de Oostenrijkers den volgenden dag den St. Markus-Leeuw afnamen, brak een touw, en de leeuw viel naar beneden en brak een been. Dit veroorzaakte bij de Franschen eene groote vreugde, en al het volk, dat rondom stond, riep: vive le Roi! Dit ging hun regt van harte, en meer dan gewoonlijk, wanneer de Policie roepen laat.

(Uit een' anderen brief.)

In het Mufeum gaat het thans als in een pakhuis toe: dat hamert, en metselt, en pakt, en sleept, en schreeuwt, en vloekt, en raast in alle talen!

o! Mon Dieu, ils ne nous reste que les murs! hoorde ik een' Franschman bij zichzelven zeggen. En inderdaad, men telde gisteren (8 Oct.) nog slechts 287 schilderijen in de galerij. Men gaat daar thans als in eene wildernis wandelen. De Franschen wenschen, dat, daar men hun de schilderijen en standbeelden ontneemt, men ook hunne schilders en beeldhouwers maar medename!

De Italiaansche standbeelden werden ten deele ingemuurd, vooral die gedeelten, welke dun en teêr zijn en ligt breken. Ik zag den Apollo voor het laatst, toen hij reeds tot aan de knie in muurwerk stond, en hem weêr van rondomme Italiaansche spraak omgaf! De Franschen hadden ze, ten tijde der wegvoering, in gips gegoten. Hierdoor lijdt ligtelijk de oppervlakte der beelden; inzonderheid meent men zulks aan de Venus de Medicis te bemerken.