Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1815

Brief van een' Duitscher, wegens de benadering van eigene, en ook van onze vaderlandsche kunst, in het Parijsche museum.

Parijs, 26 Sept. 1815.

Sedert acht dagen heeft zich de stemming jegens de bourbons zeer verergerd. De afdanking van het Ministerie, de groote menigte van ontslagene Officieren, die hier zijn, het niet openen der Kamers, het bijeentrekken van 50,000 Pruisen rondom Parijs, het uitstel des vertreks van de Souvereinen, de hieruit voortvloeijende zekerheid, dat nog niets be-

[p. 599]

paald is, hetgeen men echter met zoo veel vertrouwen had aangekondigd: dit alles schijnt op de openbare meening eenen sterken en nadeeligen invloed gehad te hebben.

Hierbij kwam nog het opruimen des Museums. Eerst hadden wij onze weinige stukken, die er waren, weggenomen. De Franschen verzekerden ons, dat het uit loutere achting jegens de Pruisen geschiedde, dat zij ze ons gaven, en zij hoopten, dat wij ons hiermede ook te vreden zouden hotden. Doch, nu kwamen de Hessen, met hunne zeer naauwkeurige catalogen en het oorspronkelijk bewijs van ontvangst uit Kassel. Daar dezen hunne zaken zoo klaar en duidelijk in orde hadden, zeiden wij: Hetgeen voor ons regt geweest was, ware voor de Hessen, die zoo goed Duitsch waren als wij, billijk. - Denon schikte zich, toen hij zag, dat het niet anders was. Maar, toen nu de Hessen hunne schilderijen terug haalden, sloot hij het Museum, en zeide: Claudite jam rivos, pueri, sat prata biberunt. - Het ongeluk wilde, dat juist onze Overste pfuhl kwam, om in het Museun te gaan. Toen deze het gesloten vond, liet hij de non roepen, en zeide hem, dat het tegen de convenances was, zoo iets zonder den plaatselijken Kommandant te doen; hij zon het maar terstond weer laten ontsluiten. - Tot hiertoe had steeds nog de nationale garde de wacht aan het Museum. Den volgenden dag liet de Gouverneur von müffling dezelve aftrekken, en zond er eene compagnie Engelschen heen. Nu waren dus de Hooge Geallieerden alleen meester, en nu heette het: Komt herwaarts tot mij, gij allen, welken iets ontstolen of ontgaan is! - Daar kwamen eerst de Nederlanders, en namen hunne groote rubensen van Antwerpen terug, die meest allen op hout geschilderd zijn. Dat gaf een geweldig spektakel in het Museum - het afnemen der groote schilderijen, het inslaan van houvasten in de blinden, en dan het pakken, waaraan de Hollanders niet weinig moeite besteedden. Er werd dagelijks in het Museum gehamerd als in eene werkplaats, en de wanden werden zeer ledig. Bijna de geheele Nederlandsche school hadden de Franschen langs dien weg verworven, welken de Heidens, op geene ongepaste wijze, heeten meegaan (mitgehen heissen) noemen!

Tegen de gronden van regt der Nederlanders bragten de Franschen over het geheel zoo veel niet in, deels wijl de Nederlanders bij Belle Alliance hen op het jak gezeten had-

[p. 600]

den, deels wijl zij 40,000 man hier hebben, die even 200 vele Advocaten waren. Nogtans waren er eenige Franschjes, die begrepen: de Nederlanders waren toch maar eene provincle van Frankrijk; zoo beide natien gelukkig zouden zijn, dan moesten zij toch weer bijeen. - Anderen zeiden: ‘Chacun à son tour - en er komt een dag, dat wij deze schilderijen in Antwerpen moeten weerom halen, en derzelver transport maakt dan maar dubbele kosten.’ Zoo iets zegt de Franschman, zonder er iets bij te denken. Hij speelt met zijne woorden, als Jan Potage met zijne muts.

Daarop, echter, kwamen de Florentijnen, en zeiden: Zij hadden ook gaarne het hunne weer. Dat was den Franschen te erg; intusschen, daar men eenmaal zoo mooi aan den gang was en een zoo goed begin gemaakt had, moesten de Fransche Kommissarissen dezen ook hunne schilderijen aanwijzen. Dit deden zij sidderende en in merkbare verwarring. Het werd vervolgens een beetje onrustig in de galerij; de Fransche werklieden, die tot het afnemen gebruikt werden, schoolden zamen. De wachthebbende Officier liet alle tien schreden eene dubbele schildwacht zetten, en de rust werd weer hersteld. - De Florentijnen namen over de honderd schilderstukken uit de Italiaansche school weg. Eene geheele zaal werd ledig. Ook behoorden hun vele van de groote schilderijen, die in de eerste hooge zaal hangen, die het licht van boven ontvangt. Deze ziet er thans uit als een ledige loots, daar de groote leertoestellen, waaraan de schilderijen gehangen hebben, daar gebleven zijn.

Gisteren en heden hebben de Oostenrijksche grenadiers aan het Museum de wacht. Ik vroeg eenen: wat zij daar deden? Hij antwoordde: Fossen's holter do drin. - Gisteren zeide men, dat de Venus de Medicis ingepakt werd. Intusschen was het onzeker, daar niemand in het Museum werd toegelaten. Ik kon mij heden het genoegen niet ontzeggen, er heen te gaan. De Oostenrijksche Kapitein begreep, eenen Pruissischen krijgskameraad moest hij doorlaten; en door eene zijdeur van de binnenplaats kwam ik in de galerij, waarin geene levende ziel was. Voor de galerij zaten de Fransche Concierges, die een mensch gaarne vergiftigd hadden, en zich nu toch vriendelijk moesten voordoen. Ik kwam in de zaal, en zij (de Venus) was verdwenen. De pedestal stond nog, -

[p. 601]

ook de ronde ijzeren hoep rondom haar. Op den grond lagen nog restjes hout en hooi van het inpakken.

Zoo loopt thans dit volkje alles door de vingers als kwikzilver, en deszelfs handen zijn ledig, nadat het sedert 25 jaren zich ontzaggelijk vermoeid en den halven aardbol doorkruist en doorsnuffeld en uitgeplonderd heeft! Dit is een groot voorbeeld van de regtvaardigheid der dingen, en dat niets duurzaam is, wat langs wegen der ongeregtigheid gewonnen wordt. Gelijk nooit Rooverbenden op den duur rijk worden, zoo zal het ook nooit een Staat van Vrijbuiters, als Frankrijk was.

Van daag worden de paarden van den triomfwagen weggenomen. Dit zal eenen geweldigen indruk op het volk maken.

Daar dit alles zoo langzaam toegaat, en van den kant der Franschen onder bestendig sammelen en eeuwig tegenspreken, gevoelen zij zoo regt de zeven graden der pijnbank. Hadden zij terstond besloten, alles terug te geven, wat zij hadden heeten meegaan, zoo hadden zij er lang zoo veel niet bij geleden. Doch, zij hopen door hunne talmachtigheid nog altijd wat te bekwanselen en te houden. - Reeds wankelen de Akensche zuilen. Denon dreigde destijds het Museum te sluiten; hij maakte op den onaangenamen indruk opmerkzaam, dien dit maken zou, en bad ons, op onzen goeden naam te denken. Thans is het er door; onze goede naam heeft niet bijzonder geleden; en als er niets meer in het Museum is, dan zijn de zuilen, die een paar tusschenmuren in het Museum schragen, overtollig. Daar de Louvre zoo lang zonder deze zuilen gestaan heeft, zal zij nu ook niet instorten, als men ze wegneemt. Niets helpt ons hier meer voort, dan de Fransche Politiek. Hiermede zijn zij geheel buiten den tijd; en wanneer het bij ons ergens hapert, dan verschijnen een paar politieke streken van de Franschen, en brengen de dingen weer aan den gang, en altijd ten beste der Duitschers!