Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1815

[p. 137]

Boekbeschouwing.

Jezus van Nazareth. Wat moest Hij voor ons zijn volgens den Bijbel? en wat is Hij voor ons? Door J.L. Ewald. Uit het Hoogduitsch. Te Amsterdam, bij J. van der Hey. In gr. 8vo. 115 Bl. f 1-16-:

Dit klein geschrift is van eenen uitnemend godvruchtigen inhoud, en prijst zich, onzes inziens, roerend aan ieder Christelijk hart aan. Het heeft geheel het voorkomen van godsdienstige redevoeringen, tot eene Christelijke gemeente gesproken, die nu, een weinig veranderd, in den vorm van overdenkingen het licht zien. De eerste teekent het verlangen naar goddelijke redding, ten tijde van de godspraken van Jesaïas, ten tijde van de komst van Jezus op deze wereld, en ook nu, daar het Christendom nog niet alles, ja zelfs voor velen zoo weinig is. - Eene volgende beantwoordt de vraag, ‘wat er van den Messias verwacht werd.’ De belofte wordt nagegaan, en dan, of Jezus die vervuld heeft, of nog vervullen zal. Dit stemt tot dankbaarheid, vertrouwen en hoop. - De derde overdenking spoort na, waarom Jezus zich bij ons niet in zijne volle kracht vertoont. Het hapert aan geloof. - De vierde geeft aanwijzing, in hoe verre de mensch zichzelven al of niet het geloof verschaffen kan. Hier vinden wij vele regt Christelijke, verootmoedigende en aansporende wenken. - De vijfde bevat het onderzoek, waarom het geloof zoo veel waarde heeft in het oog van God; - terwijl de zesde en laatste het blijde uitzigt geeft, dat, hetgeen nog niet is, eens zal worden; zij is alzoo een woord tot allen, die op de beloften van Jezus hopen, en nog iets van Hem verwachten. Geheel het boekje ademt echt Christelijk gevoel en verstandige godsvrucht; alleen voor de zoodanigen, die, hoewel

[p. 138]

zij zich Christenen noemen, meenen, dat ons door God niets beloofd is, dat het dweeperij is, van Hem iets te willen afbidden, is het niet geschreven.

Wij willen, ten bewijze van het redelijke, eenvoudige, overtuigende, overnemen, hoe ewald het geloof beschrijft: ‘Geloof aan god - geloof aan christus - zaligmakend geloof, - zijn uitdrukkingen, die ieder in den mond heeft, die men in de kerken, in de ziekenkamers, aan de sterfbedden hoort, die ieder meent te verstaan, en die toch dikwijls niet verstaan, menigmaal slechts als klanken geuit worden. - Niet, dat zij zoo moeijelijk te verstaan zijn, en er kunstige verklaringen vereischt worden, om te weten, wat geloof zij. Ware dit zoo, hoe zou dan jezus zoo eenvoudig weg van de eenvoudigste lieden het geloof hebben kunnen eischen, en de Apostelen zoo plat weg (!) op het geloof zonder eenige verklaring aandringen, en er van spreken als van eene bekende zaak? Neen, men heeft maar al te veel bij de verklaring van dit geloof gekunsteld; maar al te veel datgene, wat de Bijbel gelooven noemt, onderscheiden van hetgeen in het gemeene leven gelooven heet. En toch moet geloof in de Heilige Schrift niets anders beteekenen, dan in de dagelijksche zamenleving. Wanneer jezus zegt: “wie aan mij gelooft, die heeft het eeuwige leven,” moet zulks hetzelfde beteekenen, als dat een vriend tegen zijnen vriend zegt: “vertrouw u mij toe, en uw leven is gered.” Beteekent het geheel iets anders, moet de eenvoudige Christen eerst vragen, wat men door dit geloof te verstaan hebbe, dan zijn jezus geboden geen voorschrift voor alle menschen; dan kon Hij aan ongeleerden, blinden, lammen en kranken niet vragen: “gelooft gij, dat gij zult geholpen worden?” - dan hangt de hoofdvoorwaarde der zaligheid van menschelijke verklaringen af, waarvan zij echter niet behoorde af te hangen. Wat het beteekene, wanneer men zegt: ik geloof u, - begrijpt iedereen, namelijk: “ik houde voor waarheid hetgeen gij zegt, niet omdat ik het zelf

[p. 139]

gezien en ondervonden heb, maar omdat gij het zegt;” en juist dit, niets anders, is geloof in den Bijbel: “een vast staat maken op hetgeen men hoopt, en eene levendige voorstelling van hetgeen men niet ziet.” (Hebr. XI:1.) Men kan elke soort van geloof op aarde niet beter beschrijven, dan op deze wijze: Gij gelooft aan God, wanneer gij al wat God zegt voor waar houdt, omdat Hij het zeide; al wat Hij gebood voor goed houdt, omdat Hij het gebood; alles voor schadelijk houdt, wat Hij verbood, omdat Hij het verboden heeft, en u op zijne beloften zoo vast en zeker verlaat, alsof zij reeds vervuld waren, en gij derzelver waarheid reeds zelf ervaren hadt; wanneer gij het voor volstrekt onmogelijk houdt, dat God ooit iets beloven en niet ten volle nakomen zou. Laten dit volstrekt onbegrijpelijke, schijnbaar onmogelijke dingen zijn; gij moogt weinig kunnen doorzien, hoe zulks vervuld, hoe uw gebed verhoord zal worden; de vervulling moge ook zeer lang verwijlen, en zelfs hoe langer zoo onwaarschijnlijker, ja onmogelijker schijnen - gij vraagt dan slechts: heeft God het waarlijk gezegd? het wezenlijk beloofd? en laat in dit geval de vervulling over aan Hem, die alle dingen en gebeurtenissen in zijne hand heeft; terwijl gij steeds en in alle gevallen denkt: “God is geen mensch gelijk, die liegt, noch geen menschenkind, wien iets daarna berouwt. Zou Hij iets spreken en het niet nakomen, iets zeggen en het niet doen? Neen, Zijne woorden zijn waarachtig, en hetgeen Hij beloofd heeft, komt Hij gewisselijk na.” - Gij gelooft aan jezus christus, wanneer gij Hem volkomen erkent voor den genen, waarvoor Hij zich uitgeeft: wanneer gij al uw heil, uwe gansche zaligheid van Hem verwacht, en alles, wat daartoe u kan opvoeren; wanneer gij Hem niet blootelijk houdt voor een goed, wijs, edel mensch, - een voorbeeld van deugd; maar voor het Hoofd der Menschheid, den grooten Zoon van God, zonder wien niemand tot den Vader komen kan; voor het licht, dat de geheele

[p. 140]

wereld verlichten, de levensbron, die alle leven instorten moet; wanneer gij Hem houdt voor den Middelaar tusschen God en menschen, voor het middelpunt, waarin die beide zich aanraken, voor den verordenden Regter en onbepaalden Heer der wereld; wanneer gij dit alles van Hem gelooft, omdat Hij het van zichzelven getuigt; alles van Hem verwacht, omdat Hij het beloofde, - hoe ver af en werkeloos en magteloos Hij u nu ook schijne, of inderdaad zijn moge. Dit, mijne Broeders! is het geloof, dat jezus van de zijnen vordert; dit is het geloof, hetwelk abraham aangerekend werd tot geregtigheid.’

Wij verheugen ons over den goeden aftrek, dien ieder werk van ewald tot nog toe onder ons had, en durven alzoo van dit geschrift overvloedige nuttigheid hopen.