Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1815

Belgica Libera ad Principem Gulielmum Auriacum. Carmen festum, auctore H. Bosscha, Histt. in Ath. Amstelod. Professore et Lud. Liter. Rectore. Amstel. excudd. P. den Hengst et Fil. 1814. f :-11-:
G.J. Zillesen, Oratio de Belli Gallici laudibus, ejusque vi et efsicacia ad ingruentem barbariem propellendam. Lugd. Bat. apud W. Hazenberg. 1814.
Pio VII. Pontifici Maximo Romam reduci, auctore H. Weytingh, Gymn. Camp. Rectore. Daventr. apud J.W. Robijns. 1814. f :-2-:
Aan Paus Pius den VII, bij zijne terugkomst te Rome. Te Deventer, bij J.W. Robijns. 1814. f :-2-:

De hier opgegevene vier stukjes voegen wij bij elkander, omdat zij in taal en toespeling eene gelijke strekking bezitten.

Het eerste is eene ontboezeming van het Nederlandsche hart bij de vrijwording van Holland met de terugkomst van onzen geëerbiedigden willem van oranje, die de teugels des bewinds in handen neemt, met oogmerk om aller harten door den band des vredes aan hun oude Vaderland te verbinden. De gang des ganschen gedichts is ongezocht, in eenen zuiveren Latijnschen en dichterlijken stijl, niet overladen met beelden, zoo als dikwerf het geval is, wanneer men zich, in de oude taal, tot zwellens toe, van gezochte, doch ook thans afgesletene, kunstwoorden en leenspreuken bedient, maar ademende éénen geest van regtmatige blijdschap en toewijding aan het algemeen belang en burgerlijken vrede. Het eindigt met eene toespraak van het Vaderland, als Persoon voorgesteld, welke hare handen aan den geliefden Vorst reikt, en den besten zegen over Hem, zijn Geslacht en zijn vaderlijk bestuur, in lengte van dagen, toebidt. Hoezeer deze toespraak wat lang zij, in evenredigheid des korten gedichts,

[p. 42]

beveelt zij zich echter door haren welmeenenden inhoud en de schets des billijk te verwachten heils in de toekomst, dat zoo veel te meer afsteekt bij de onregtvaardigheden en folteringen, door het laatst voormalige Bewind gepleegd.

Het tweede stukje is eene Redevoering, welke ten onderwerpe heeft het betoog der billijkheîd, noodzakelijkheid, hoogwaardigheid, eer en nuttigheid van den laatsten Oorlog, tegen de Franschen gevoerd, afgeleid uit het oogmerk, waartoe, de wijze, waarop die oorlog gevoerd werd, en de gevolgen, die uit denzelven zijn voortgesproten. De vernietiging der algemeene slavernij was het doel, en dit was billijk en edel. De wijze kenmerkt zich door vrijheidsmin, moed, regtvaardigheid, afkeer van wraak, zucht om te behouden, edelmoedigheid en goedwilligheid. En de nuttigheid blijkt ten duidelijkste uit de herkregene burgerlijke en staatkundige vrijheid, herlevenden handel, en den herborenen bloei der wetenschappen en letteren, wier nakende ondergang te gelijk aan de redelijke en zedelijke beschaving het heilloosste verderf bedreigde. Natuurlijkerwijze wordt in deze voordragt het jammerlijkst tafereel geschilderd van alle de onzaligheden en folteringen des laatsten Franschen Bestuurs, zonder vergrooting, welke dan ook zoo veel te meer afsteken bij de gematigdheid, billijkheid en doelmatigheid eener Regering over gansch. Europa, zoo als die de laatstvorige geweldenarijen hebben vervangen, en waarvan de toepassing op onze Nederlanden, met de terugkomst van eenen geliefden Vorst, met luider stemme spreekt. De gansche behandeling des onderwerps is waardig en beantwoordende aan haar doel. De Latijnsche stijl is, over het geheel genomen, vrij zuiver, en bezit die bevallige wendingen, uit der Ouden kunst ontleend, welke een zoo voornaam gedeelte der welsprekendheid uitmaken.

Het derde stukje behelst eene hartelijke toespraak aan den grijzen Kerkvoogd, die al mede van de Napoleontische dwingelandij zoo veel leeds verduren moest, en met zijne terugkomst in Rome zegevierende mogt juichen in het herstel van zijnen met moed geledenen onspoed. Taal en stijl, en vers, en gevoelens: alles kenmerkt ons eenen Dichter, aan wien Apollo's lier volkomen is toevertrouwd. - Ook de Overzetting van dit Latijnsch vers, in het vierde stukje, is allezins getrouw en waardig.