Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

Lavater en Cagliostro.

De vrome lavater, die zijne zucht voor en zijn geloof aan het bovennatuurlijke en wonderbare zoo verre dreef, dat hij eenmaal, buiten staat om eenen verlegen' Vriend met zekere som te redden, zich tot een vurig gebed begaf, en, terstond daarop een' zak gelds in zijne secretaire vindende, dien hij te voren in haast had voorbijgezien, zichzelven diets maakte, dat hem dit geld, op zijn gebed, onmiddelijk door de Voorzienigheid was toegeschikt, - de goede lavater, zeg ik, meende in den beruchten cagliostro eenen Toovenaar, of wel een bovennatuurlijk Wezen, met eene Duivelsche zending belast, te ontdekken. In deze overtuiging ging hij hem te Bazel opzoeken. De ongerijmdheden, welke de Kwakzalver, met eene ongehoorde onbeschaamdheid, uitkraamde; de buitengewone geboorte en bestaan, waarop hij zich verhief; zijn voorgewend verblijf onder de Piramiden van Egypte; de wonderen en openbaringen, die hij met voorbeelden staafde: alle deze uitsporigheden schenen lavater zoo vele waarlijk gebeurde, bovenmenschelijke zaken. Het grillig onthaal, hem van den Bedrieger bejegend, wel verre van hem de oogen te openen, verhoogde nog het denkbeeld, dat hij zich van denzelven had gevormd. ‘Indien gij,’ voerde cagliostro

[p. 713]

met een' woesten blik hem te gemoet: ‘Indien gij de kundigste zijt van ons beiden, hebt gij mij niet noodig; indien ik het ben, die geleerder is dan gij, heb ik met u niets te maken.’ - Lavater, wien dit begin geenszins ontmoedigde, schreef 's anderen daags aan dezen Engel der Duisternisse, dien hij wilde bestrijden: ‘Vanwaar neemt uwe kennis haren oorsprong? hoe hebt gij dezelve verkregen?’ Cagliostro gaf in antwoord deze geheimzinnige, doch nietsbeteekenende woorden: ‘In verbis, in herbis, in lapidibus.’ (Uit woorden, uit kruiden, uit steenen.) Deze onbeschaafde en zonderlinge handelwijze, 's mans ruw voorkomen en eenigzins woest gelaat, dienden slechts om lavater te versterken in zijne opvatting van deszelfs bovennatuurlijke vermogens. Overtuigd, dat cagliostro inderdaad een Gezant des Satans was, voerde de vrome Predikant met hem zeer levendige geschillen; en hij zou zijn leven gaarne hebben opgeöfferd aan het geluk, om over dezen Vijand van God en Menschen te mogen zegepralen.