Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

Opmerkelijke bijzonderheden, wegens twee befaamde Engelsche gierigaards.

Er was geen erger pest voor de Medische Faculteit, dan oude cooke, de vrek. Menigvuldig zijn de anecdotes van trekken, welke de oude gierigaard gewoon was te spelen, om lieden van de kunst te bedriegen, en zijn geld in den zak te houden: zoo als gescheurde kleeren aan te trekken, en gaan als een arme naar Dr. saunders en andere Heeren, ten einde, om niet, raad voor zijne oogen te hebben, - een brief voor de Artsenijkamer te verkrijgen, en daar als een in verval geraakte ambachtsman zijne opwachting te maken, gedurende eenige weken, tot hij ontdekt werd.

[p. 508]

Eene wond in zijne dije hebbende, gebruikte hij eenen Mr. pigeon, die schuins tegen hem over, White-lionstreet, Pentonville, woonde, om dezelve te genezen. ‘Hoe lang, denkt gij, zal het duren, eer gij het genezen kunt?’ - ‘Eene maand.’ - ‘En hoe veel moet ik u geven?’ - Pigeon, die zag dat de wond van geen groot belang was, antwoordde: ‘Een guinje.’ - ‘Zeer wel,’ hernam cooke; ‘maar let hierop - een guinje is eene verbazende somme gelds, en als ik sommen van dat aanbelang toesta, dan volg ik het stelsel van goed of geen geld; derhalve, zoo ik met het einde van de maand niet genezen ben, betaal ik u niets.’ Dit werd toegestaan: na vlijtig bezoek gedurende verscheiden dagen, was de wond zoo na geheeld, dat cooke zich te vreden verklaarde, en ze aan pigeon geheel niet meer wilde laten zien. Doch, twee of drie dagen voor de maand ten einde liep, haalde de oude snaak eene soort van pleister met euphorbium bij een' paardendokter, en maakte eene nieuwe wond op de plaats, waar de vorige geweest was; en, om pigeon zendende op den laatsten dag van de maand, toonde hij hem, dat zijn been niet genezen was, en dat bij gevolg de guinje, volgens accoord, verbeurd was. - Dit voorval was de oude guit gewoon van zichzelven, met groot genoegen, te vertellen, en noemde het ‘een Pigeon (eene duif) plukken.’

Op zijn doodbed zond hij om verscheiden lieden van de Faculteit; (sommigen wilden niet bij hem komen:) onder degenen, die kwamen, was een Mr. aldridge, van Pentonville. Dezen vergunde hij eenige medicijnen te zenden. Bij een van hunne gesprekken drong hij Mr. aldridge zeer ernstig, hem openhartiglijk te zeggen, hoe lang hij dacht dat hij nog zou leven. Het antwoord was, hij mogt het waarschijnlijk nog een zes dagen uithouden. Cooke, alle zijne kracht verzamelende, en in het bed overeind rijzende, schreeuwde: ‘Zijt gij niet een slecht mensch? - een fielt, een dief, om mij zoo te bedienen!’ - ‘Hoe?’ vroeg Mr. aldridge met verbazing. - ‘Wel, gij zijt niet beter dan een zakkeroller; om heen te gaan en berooven mij van mijn geld, door tweemaal 's daags drankjes te zenden aan een man, dien alle uwe geneeskunst niet boven zes dagen zal in het leven houden! Ga uit mijn huis, en kom mij nooit weer onder de oogen!’

[p. 509]

Daniël dancer, Schildknaap, stierf te Pinner, digt bij Harrow, in het jaar 1796, en was niet merkwaardiger om zijn' rijkdom, dan omdat hij geleefd had in eenen staat van schijnbaar uiterste armoede. Schoon zichzelven naauwelijks de gemeene noodwendigheden des levens gunnende, liet hij aan landbezitting, ten beloope van vijfhonderd pond st. 's jaars, na aan Mevrouw tempest. Zijn huis was een allerellendigst gebouw, en in eene halve eeuw niet gerepareerd. Schoon arm in uitwendig voorkomen, werd het bevonden van binnen ontzettend rijk te zijn; groote kommen vol guinjes en halve guinjes, en partijen banknoten, van tijd tot tijd, ontdekt wordende onder de matrassen van oude stoelen. De Heer dancer had gemeenlijk zijn ligchaam omgord met een strooband, om zijne gescheurde plunje bij elkander te houden; en de kousen, welke hij gewoonlijk droeg, waren zoo dikwijls gestopt en gelapt, dat bezwaarlijk iets van het oorspronkelijke was te ontdekken; maar in slecht of koud weder waren ze dik gedekt met reepen hooi, welke tot plaatsvervangers dienden voor laarzen, zijn gansche gewaad ten uiterste gelijkende naar dat van een' ellendigen bedelaar.

Mevrouw tempest was de eenige persoon, die den minsten invloed had op dezen ongelukkigen vrek; en schoon ze wist dat zij zijne geheele bezitting met Kapitein holmes zou deelen, gebruikte zij, benevens dezen Heer, allerlei kunstgrepen, om hem het goede dezes levens te doen genieten; doch alles vergeefs. Zij had echter, op zekeren dag, het vermaak, op hem te verkrijgen, dat hij een hoed (den zijnen sedert dertien jaren hebbende gedragen) zou koopen van een Jood voor één (Eng.) schelling; doch, tot hare groote verbazing, des anderen daags bij hem komende, zag zij dat de oude chapean nog zijn hoofd dekte. Na onderzoek werd bevonden, dat, na lang smeeken, hij van den ouden griffiths, zijn' knecht, had verkregen, den hoed van hem te koopen voor achttien stuivers, dien hij daags te voren voor een schelling (12 st.) van den Jood gekocht had. - Op zekeren dag zond zij hem een geschenk van sorel, in rooden wijn gestoofd, welke hij boven alles graag at. Het was vriezend weêr, en het gansche geregt was, door een nacht te staan, bijna geheel bevrozen. Daar hij een marte aar van tandpijn was, kon hij het niet aanraken, en om vuur aan te leggen vond de man te

[p. 510]

kostbaar, die, behalve 3000 1. (meer dan f 30,000) 's jaars, bezitter was van ontzaggelijke rijkdommen. Daar hij gemeenlijk, bij ruw weder, te bed lag, om warm te blijven, had hij de visch en saus tusschen twee tinnen borden gedaan, waarop hij ging zitten, tot het geheel genoegzaam verwarmd was. - Hij nam nooit snuif, want dat was overdaad; maar hij droeg altijd eene snuifdoos, welke hij, in den loop van eene maand, vulde met greepjes, van een ander verkregen. Als de doos vol was, ruilde hij den inhoud voor een oortjes kaars in eene naburige komenij; deze kaars was in staat om te duren tot de doos wederom vol was, daar hij nooit eenig licht in huis duldde, uitgenomen wanneer hij naar bed ging. - Hij wiesch zijn aangezigt en handen zelden, behalve wanneer de zon sterk scheen; dan begaf hij zich naar een bijgelegen poel, en gebruikte zand voor zeep: als hij gewasschen was, ging hij op zijn rug liggen en zich in de zon droogen, doordien hij nooit een handdoek gebruikte, want die zou slijten, en, vuil wordende, eischte het wasschen kosten. - Na zijnen dood werden verscheiden aarden potten vol dollars en schellingen in den stal gevonden. In het holst van den nacht was hij bekend naar deze plaats te gaan; maar tot wat einde, wist zelfs langen tijd de oude griffiths niet te zeggen; doch ten laatste bleek, (ô toppunt van begeerlijkheid!) dat hij den eenen pot bestal, om het bij den anderen te voegen! -

Dancer schijnt de voornaamste tak te zijn geweest van een' zuinigen stam, van welken iedere loot van dergelijke zamenstelling was. Hij erfde eene aanmerkelijke bezitting door den dood zijner zuster, die hem in aard naauwkeurig geleek. Zij verliet zelden haar onaanzienlijk verblijf, uitgenomen als ze op de been gebragt werd door het gerucht van jagers en derzelver honden, wanneer ze voor den dag sprong, gewapend met eene hooivork, met oogmerk om te beletten dat men zich niet op haars broeders grondgebied begaf; bij welke gelegenheden zij zeer juist het voorkomen had van een' bewegenden bundel vodden!