Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

Verslag van het graf van den profeet Ali.

(Uit griffiths, Travels in Europa, Asia and Arabia.)

‘Van eenen zeer vermoeijenden togt door de Woestijne, met eene Karavane, naar Bassora bestemd, geeft de Heer griffiths eene breede beschrijving in opgemelde Reize. Onder vele andere bijzonderheden kwam ons zeer merk- en vertalenswaardig voor, 't geen hij vermeldt van de Tombe of het Graf van den Profeet ali, waarvan ons niet voorstaat elders iets van eenig belang te hebben aangetroffen.’

[p. 457]

Om van Rali naar Meched Ali te gaan, maakten wij, ingevolge van eenige berigten, door den Cheik, den aanvoerder onzer Karavane, ontvangen, eenen omweg van vijf dagen reizens, zonder eenige waterputten aan te treffen, of bijkans eenigen voetstap van het Groeijend Rijk te zien. Voor ons hadden wij niets dan eene eenvormige zandvlakte, in welke het op- en ondergaan der zoone de éénige voorwerpen waren, welke ons oog aanschouwde. De heete wind, die overdag waaide, deed niet alleen ons aangezigt dik opzwellen, maar maakte ons den mond zoo droog, dat wij naauwelijks tien minuten zonder drinken konden doorbrengen. Wij moesten het tabakrooken staken, en wij verkozen azijn boven wijn, om aan het water, 't geen wij dronken, eenige verfrissching te geven.

Onze voorraad van water was bijkans ten einde, wanneer wij het groot Koepelgewelf en de schitterende Minarets van Meched Ali in 't gezigt kregen. Men ontdekt dezelve op verscheidene mijlen afstands. Het Koepelgewelf is met koperen platen gedekt, die het zonnelicht op eenen zeer grooten afstand zigtbaar maakt.

Wij sloegen onze tent neder, en deden onze Kameelen ontladen, omtrent eene halve mijl ten zuiden der Stad. Het was voormiddag ten elf ure. De bitte was ondragelijk, en het diepe zand, op 't welk wij verscheidene dagen achter den anderen waren voortgetogen, had onze krachten uitgeput.

Mijn Vriend en Reisgenoot, de Heer H...., was van smerte afgemat. Ik gevoelde mijzelven ook hoogst vermoeid. Dan, dit smertelijk gevoel moest wijken voor mijne begeerte en verlangen, om, voor zoo verre het eenen Christen mogelijk is, de Begraafplaats van den Profeet ali te bezigtigen; eene Begraafplaats, welke de Perzianen zoo zêer in achting en eerbied houden, als de Turken den Grafkoffer van mahometh. Tegen den raad mijns Vriends H...., begaf ik mij alleen op weg naar het Dorp, waar die bij de Perzianen zoo dierbare Grafplaats was.

Het Dorp is gelegen op den top van eene keten zandbergen. Een vrij breede weg loopt derwaarts, van het Zuiden naar het Noorden omtrent driehonderd Yards. De huizen ter wederzijden hebben platte daken; vele zijn in dier voege gebouwd, dat het

[p. 458]

dak weinig boven den grond uitsteekt. Om er in te komen, moet men trappen afklimmen. Men zou, die schikking ziende, bijkans gelooven, dat de weg is aangelegd tusschen twee rijen huizen, zonder bepaald doel het eene bij het andere gezet.

Deze straat ten einde gegaan zijnde, vindt men, dat dezelve zich schielijk omwendt, latende aan de linker hand eene open plaats, waar men den hoofdingang aantreft van de beroemde Moskee. Aan de poorten van dat gebouw vindt men eene menigte van winkels, waarin men watermeloenen en alle soorten van fruiten verkoopt, alsmede vele soorten van gedroogde granen. In de meeste dezer winkels zag ik de verkoopers in diepen slaap, en de geweldige hitte bragt te wege, dat ik op straat geen enkel mensch zag. Dewijl ik van dorst smachtte, wilde ik een stuk meloen koopen. Ik vervoegde mij bij een dier fruitverkoopers, die, mij voor een Griek aanziende, volstrekt weigerde iets te verkoopen, uit vreeze dat het geld, van mijne hand ontvangen, onreinheid mogt te wege brengen. Ik antwoordde niets.

Van dien fruitwinkel afstappende, trad ik terugge; dan, wederkeerende, zag ik ook dien fruitverkooper weder in diepen slaap. Aan de deur van de Moskee genaderd, ontdekte ik, dat alle de goede Muzelmannen, die dezelve bewaakten, waren ingeslapen. Gedrongen door eene onvoorzigtige nieuwsgierigheid, begaf ik mij in het eerste voorhof. Eene zeer fraaije Fontein, versierd met onderscheiden gekleurde steenen en eene groote menigte Arabische spreuken, stond in het midden. Eene galerij rondom den omtrek gaf gelegenheid om in de schaduw te wandelen tot aan twee zeer net gemaakte deuren, die naar het binnenste geleidden. Ik ging naar die aan de linkerhand, en dewijl ik zag, dat niemand in het gebed was, trad ik voorwaarts genoeg om alles waar te nemen. De Koepel is van eene bevallige gedaante, doch veel kleiner dan die van St. Paul te Londen, bij welken Kolonel capper, die denzelven van verre zag, dien heeft vergeleken. De Moskee is rijkelijk versierd met ivoren en glazen bollen, struisvogel-eijeren, en een ontzettend aantal lampen, niet slechts in het midden, maar ook aan de zijden. Er lagen op den grond kleine, doch rijkbewerkte tapijten: er stonden twee groote zilveren kandelaars nabij de maraheb.

Wanneer ik dusverre mijne nieuwsgierigheid voldaan had, begon de vrees van ontdekt te zullen worden op nieuw mij te bekruipen. Dan, eer ik de poort bereikt had, rees een oud man

[p. 459]

zeer onverwacht op, en riep mij in het Perziaansch eenige woorden toe. Geen antwoord ontvangende, wekte hij twee zijner medegenooten. IJlings sprongen zij af van eene hoogte, waar zij hadden liggen slapen. Zij hieven een sterk geschreeuw aan. Een hunner was met een zwaard gewapend; een ander met een korten stok. Zij sloegen geweldig naar mij. Ik weerde de slagen, naar mijn beste vermogen, af, en geraakte buiten de poort, steeds vervolgd door de langgebaarde helden, die in 't einde mij met steenen wierpen, waarvan ik de teekens nog vele dagen zal met mij nemen.

De vrees van gevat te zullen worden, en voor de straffe, die mijne onvoorzigtigheid mij op den hals zou laden, deed mij dermate het uiterste mijner krachten aanwenden, dat ik, ondanks het brandend steken der zonne en de hitte van het zand, welke als 't ware nog ondragelijker was, met loopen niet ophield, voordat ik het Dorp verre achter mij gelaten had.

In de tent terug gekeerd, vermengde de Heer H.... zijne bestraffingen met de betuigingen van de teederste vriendschap; hij deed mij de dwaasheid mijner onderneming zien: dan, niettegenstaande ik de juistheid zijner aanmerkingen ten volle moest erkennen, kon ik niet nalaten mijzelven geluk te wenschen van iets gedaan te hebben, 't geen misschien vóór mij nooit eenig Eurapeaan had durven ondernemen.

Wij deden hier eenigen nieuwen voorraad van versch schapenvleesch op, alsmede van Arabische boter: de laatste was, schoon in kleine hoeveelheid, en hoewel eenigzins rans en niet zuiver van haar, ons zeer welkom, dewijl een ongeluk onze medegenomen boter bedorven had. Wij vernieuwden desgelijks onzen water-voorraad. - De hitte was thans allerdrukkendst. Gedurende de laatste vier dagen gebeurde het menigmaal, dat de Thermometer van fahr. tot 108^o (33^o van R.) rees. Zeldzaam daalde dezelve beneden 90^o (26^o R.). In den avond, echter, kwam een zacht windje uit het Oosten en Noord-oosten ons verkwikken, en verzachting toebrengen aan de ontsteking onzer aangezigten.