Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

De Gevaren der Groote Wereld, of Bertha van Waldeck. Door August Lafontaine. Met Platen. II Deelen. Te Haarlem, bij F. Bohn. 1813. In gr. 8vo. Te zamen 522 Bl. f 6-:-:

Wij twijfelen wel, of de titel van dit boek goed gekozen zij. Bertha is voor het minst het waarschuwend voorbeeld niet; en zij is toch meer de heldin van het stuk, dan Henriëtte, die van de gevaren der groote wereld het slagtoffer werd. Maar de titel doet tot de waarde van het werk niet, hetwelk wij gaarne erkennen, dat, hoewel avontuurlijk genoeg, zeer onderhoudend is, den meester in dit vak van verdichtingen kenmerkt, en wederom den smaak voor de zachte en edele genoegens van het huisselijk leven krachtig opwekt. De mislukte vereeniging van zich minnende grootouders bestemde, van der jeugd af aan, Anton van Stein en de beminnelijke Henriëtte tot echtgenooten; dit huwelijk kwam ook tot stand, onder de beste vooruitzigten. Het is waar, de jongeling had voor de edele Bertha van Waldeck reeds vroeger liefde opgevat; maar deze schoone was niet meer te vinden; ook lag hij jegens haar onder geene de minste verpligting, en hij dacht te edelmoedig, dan dat hij zich ooit zou toegeven aan eenen nu misdadigen hartstogt, daar hij zich, met volkomene overreding en wezenlijk genoegen, naar zijnen pligt en den raad van waardige vrienden geschikt had. Ook verdiende de jonge Henriëtte geheel zijn hart, en met al haren smaak voor de wereld had zij niemand noodig ter volmaking harer innerlijke waarde en geluk, dan juist dien waardigen echtgenoot, dien zij met geheel haar hart beminde. De eerste vrucht van dit huwelijk haalde dien band nog naauwer toe. Ook zou het der ellendige verleidster, zekere Rezeska, geenszins gelukt zijn, haar

[p. 622]

voor de groote wereld te winnen, en door dezelve te verderven, zoo niet Bertha van Waldeck wederom was ten voorschijn gekomen, en deze, in het dringendst geval, de hulp des éénigen vriends, die haar nabij was, Anton namelijk, had noodig gehad. Nu gelukte het der onwaardige vrouwe, jaloezij en wantrouwen bij Henriëtte te zaaijen, haar ter verstrooijing rond te voeren in den kring van verderfelijke vermaken, en, met het vertrouwen op haren echtgenoot, de kiem voor het goede in haar hart te verstikken. Zoo kwam zij tot den val, en nu volgde eene scheiding; maar juist bij deze scheiding kwam het tusschen de echtgenooten tot opheldering. De verleide Henriëtte was nu het voorbeeld der edelmoedigste deugd; en, daar zij zichzelve diep schuldig en haren echtgenoot volkomen zuiver gevoelt, is nu haar hartelijke wensch, hem nog eens met Bertha vereenigd te zien, die zij voor hem waardiger houdt. Door haar was dit plan ook bijna gelukt, toen Bertha, welker zonderlinge en belangrijke geschiedenis een groot deel van dit werk bevat, niet slechts vader en broeder, maar ook den vroegeren beminde van haar hart weder erlangt. Nu loopt alles nog veel beter af; want Anton vergeeft, hetgene een man zoo zelden vergeeft, hetgene hij (dat vooral wel zeldzaam is) reeds vroeger had willen vergeven, en Henriëtte wordt andermaal, en nu voor altijd, zijne gelukkige gade.

Dit is zoo wat het beloop des Romans, die, door lafontaine's geest en pen, een der onderhoudendste van zijne schriften werd.