Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

De Bekentenis aan het Graf. Door A. Lafontaine. Met Platen. II Deelen. Te Haarlem, bij F. Bohn. In gr. 8vo. Te zamen 682 Bl. f 6-:-:

De oude Heer Schubart kwam van het lijk van eenen beminden vriend; in het weemoedig gevoel van zijn verlies, zonk hem het memento mori op het hart; het eene gevoel volgde het andere; hij dacht aan zijnen levensloop, en vorderde zichzelven tekenschap af; hij deed dit met onrust; maar ook dit gevoel werd door een ander vervangen; van de rekening, die hij met den dood wilde houden, kwam niet; hij overzag zijn leven als eene landkaart, die hij zich met al de bekoorlijke tinten der verbeelding voorteekende, om het leven nog eens in eene regt vrolijke kleur te genieten. ‘Neen, lieve dood!’ zeide hij eindelijk, ‘wanneer uwe hand mij grijpen moet, heden of over een jaar, ik volg u gerust. Maar te spreken heb ik

[p. 534]

niets met u; aan het leven, aan den mensch slechts wil ik rekenschap geven. Misschien dat hij eenmaal over mij lacht, en in zijn' eigen' boezem tast, over zijne eigene smart klaagt, terwijl hij de mijne beschreit, of zich in zijne eigene droefheid met de mijne troost. Misschien leert hij, dat de lotgevallen van het gansche menschelijk geslacht niet anders zijn, dan de lotgevallen van eene Familie; een klein Drama in een kamertje, uit vreugde en droefheid zamengesteld, maar uit dezelfde stof gemaakt, als het groote treurspel, waarin Koningen en Vorsten, veldslagen en bloedvergieten, dolk en giftbeker en geheele legers, ten tooneele verschijnen. De dood gebiedt een' ieder zijn' koninklijken mantel en zijn' slaaprok af te leggen, en hij droogt zoo wel de tranen, stilt zoo wel de zuchten van een' enkel' mensch, als van eene gansche wereld. En God blijft eeuwig bestaan; en kunnen tranen en bloed niet de dauw zijn voor eenen rijken oogst. Ja, moeten zij dit niet zijn? vraag ik.’ - Dit zij de opheldering van den titel van het boek.

Zoo geeft ons dan hier de man zijne Familiegeschiedenis, en schreef die in eenen gelukkigen ouderdom. En deze geschiedenis is wisseling van voor- en tegenspoed in eenen zeer hoogen trap, en wisseling van wijsheid en dwaasheid, zwakheid en kracht, en dat bij zeer edele menschen; terwijl onder en door alles het gevoel voor innerlijke zedelijke waarde, te vredene werkzaamheid, onafhankelijkheid van de veranderlijke fortuin, gelatenheid in ieder lot, en vooral ook gevoel voor hartelijke liefde en trouw, roerend wordt opgewekt, en men deze lieve menschen hartelijk beminnen moet, en gaarne wil navolgen.

Meer zeggen wij niet van dit schoone werk van den zoo algemeen ook bij ons gezochten Schrijver, dewijl wij een aantal boekdeelen van denzelfden reeds genoeg bekenden man ter aankondiginge nog voor ons hebben, en, willen wij den Drukker van deze goede vertalingen eenigzins bijblijven, of liever wederom inhalen, wij ons te zijnen aanzien wel moeten bekorten. Wij prijzen deze geschiedenis van den braven en verstandigen Schubart gaarne aan; want wij beloven de meeste Lezers eene aangename verpoozing van ernstige bezigheden, en veel aanleiding tot nadenken. Laat de man zelf spreken: ‘Ik was - een kind, een knaap, een jongeling, een man,

[p. 535]

wiens voornemens deugdzamer waren dan zijne daden; die het berouw over duizend dingen, die hij beging, voor deugd hield; die in gelukkige omstandigheden aan eene regtvaardige Voorzienigheid geloofde, en in het ongeluk aan een blind Noodlot. Met één woord, ik zou thans de pen liever wegwerpen. Maar die zich beter gevoelt, dan ik in deze weinige regelen mijzelven schetse, die moge mij beklagen, en daarmede afgedaan.’