Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

Het Dierlijk Magnetismus, beknopt in deszelfs verschijnselen en manter van aanwending voorgesteld, volgens de ervaring van vele verdienstelijke Mannen, met derzelver eigene waarnemingen vermeerderd, door A. Beeler, Apotheker en Chemist te Amsterdam. In den Haag, bij J. Allart. 1814. In gr. 8vo. VIII en 206 Bl. Met eene Titelplaat, verbeeldende de aanwending van het Dierlijk Magnetismus. f 1-10-:

Blijkens de voorrede, is dit boekje eigenlijk opgesteld en uitgegeven ten behoeve van zulken, voor welken het grootere werk van kluge te omslagtig, te diepzinnig of te geleerd is. Het is dus voor een' zeer kleinen kring van lezers geschreven. De Geneeskundigen toch zullen liever naar de bron zelve gaan. Voor leeken in de kunst is dit middel nog te weinig beproefd en in het algemeen te gevaarlijk, om er hen bekend mede te maken. Het kan alleen dienen voor zulken, die, wenschende eene oppervlakkige kennis van de zaak te hebben, tevens doorzigt genoeg bezitten om er geen gebruik van te maken. Grootendeels is het een uittreksel van het werk van kluge; het bevat echter een en ander oorspronkelijk denkbeeld, en, behalve eenige waarnemingen van anderen, ook eenige van den Schrijver zelven. Zij dragen alle kenmerken van waarheid; maar uit dezelve blijkt tevens, dat de hoogere graad van helderziendheid een ten uiterste zeldzaam verschijnsel is, en dat men nog zeer vele waarnemingen zal moeten gedaan hebben, eer men iets bepaalds daaromtrent zal kunnen vaststellen. Er komen ons geen voorbeelden voor van die hoo-

[p. 384]

gere geestverheffing en grootere zuiverheid, waarmede de Duitschers zoo veel ophebben, en welke ons met het geheele verschijnsel, zoo ver het ons thans bekend is, zoo zeer schijnen te strijden. Uit de waarnemingen blijkt, dat deszelfs verstandige aanwending in vele zenuwziekten, zoo wel uit algemeene zenuwzwakte als uit eene onregelmatige werking van die deelen voortkomende, zeer weldadig zijn kan. Wij zagen met genoegen, dat de Schrijver ook die gevallen aanhaalt, waar de aanwending vruchteloos of zelfs nadeelig was. Dit geeft zoo wel meer geloofwaardigheid aan zijne verhalen, als het strekt om den eigenlijken werkkring van dit middel beter te bepalen. Niet minder beviel het ons, dat de Schrijver op meer dan eene plaats waarschuwt voor de onvoorzigtige en roekelooze aanwending van dit middel. Dit, hopen wij, zal zulke lezers, welke niet door en door bekend zijn met het menschelijk gestel, afschrikken om hetzelve te beproeven, vooral op gezonden. Wij durven de lezing van dit boekje, mits dezelve met voorzigtigheid geschiede, niet geheel veroordeelen; schoon wij anders de al te sterke verspreiding eener nog zoo betwiste zaak zeer afkeuren. Het middel schijnt zoo eenvoudig en zoo onbeduidend; het is echter inderdaad zoo hevig werkend en zoo ingewikkeld, dat het nimmer in de handen van het publiek te vertrouwen is.