Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

De verraderlijke listen en feitelijkheden, ter usurpatie van de Spaansche Kroon, door Keizer Napoleon gesmeed en in het werk gesteld, blootgelegd door Don Pedro Cevallos, eersten Seeretaris en Minister van Staat, in dienst van Zijne Katholijke Majesteit: en thans uit het oorspronkelijk Spaansch vertaald. Te Amsterdam, bij H. Gartman. 1814. In gr. 8vo. 130 Bl. f :-18-:

Buiten tegenspraak is deze eene der belangrijkste bijdragen tot de geschiedenis der geweldenarijen van n. buonaparte. Zij vloeide uit de pen van een' man, wien betrekking, kunde en karakter al even zeer schijnen te bekwamen voor dusdanige mededeeling, en werd ook reeds vroeg, in onderscheidene talen, bekend en verspreid; schoon nu voor het eerst uit het oorspronkelijk Spaansch in het Nederduitsch overgebragt. Wij zullen ons best doen, van den loop des verhaals en den voornamen inhoud eenige schets te geven.

Het is bekend, dat Spanje al vroeg de partij koos van Frankrijk. Het bleef derzelve steeds getrouw, en weigerde geene opofferingen, geene vernederingen zelve, te verdragen. Terstond na den Vrede van Tilsit vormde buonaparte het ontwerp, om zich van Spanje en Portugal meester te maken. Een der eerste middelen daartoe was, openbaren twist te stoken tusschen den Koning en de Koningin aan de eene, en hunnen Zoon, den Prins van Asturie, aan de andere zijde. Den laatsten wist hij over te halen, om met hem, buiten weten der Koninklijke Ouders, te handelen over een huwelijk met eene Nicht van buonaparte. Kort daarop werd de Prins van 's Konings wege gevangen genomen, en eene ontzettende beschuldiging en Koninklijk besluit tegen hem openbaar gemaakt. Dit, echter, had het regte gevolg niet. De Spaansche Natie haatte en mistrouwde den eigenlijken Regent en alvermogenden Gunsteling, Prins de la paz, daar het den Prins van Asturie regt

[p. 310]

hartelijk lief had. - Terstond hierop sprong eene andere mijn. Er kwam een Tractaat aan te Fontainebleau, door den Maarschalk duroc en eenen Spaanschen Staatsman, vriend van den Gunsteling, gesloten, hetgeen het dubbel oogmerk had, om gemakkelijk meester van Portugal te worden, en een goed deel Fransche troepen op Spaanschen bodem te brengen. Terwijl dit metderdaad bewerkstelligd werd, gedroeg zich de Keizer zeer koel en geheimzinnig, ja ontevreden tegen zijnen Spaanschen Bondgenoot; en dit had de uitwerking, welke verlangd werd, te weten, dat de Koning en Koningin besloten, hunne Europeäansche Staten (even als te voren in Portugal gebeurd was) tegen de Zuid-Amerikaansche te verwisselen, den Overweldiger en zijne binnenrukkende benden de baan klaar latende. Doch het Spaansche Volk, dit bemerkende, geraakte in opstand; de Gunsteling werd gevangen gezet; en de Vorstelijke Ouders, nu van zijnen raad en zijne aanblazing ontdaan, besloten, den hagehelijken post aan hunnen Zoon over te laten, door plegtigen afstand te doen van de Kroon. - Onkundig van deze mislukking, rukte Prins murat op Madrid aan. De nieuwe Koning, den dadelijken toestand in aanmerking nemende, gedroeg zich ten aanzien van Frankrijk in alles vriendschappelijk. Murat, echter, wilde hem niet erkennen, noch met hem handelen, zonder order van zijn' Meester. Het oogmerk, namelijk, ter verovering bleef onveranderd. Doch men zag duidelijk in, dat daartoe de verwijdering van den nieuwen Koning werd vereischt. Murat berigtte derhalve, dat de Keizer zelf te Madrid zou komen, en drong den Koning, kwanswijs om zijn eigen belang, hem te gemoet te gaan. Dit niet gemakkelijk oegestaan wordende, kwam de Generaal savary opzettelijk als Gevolmagtigde, beloofde alle bedenkelijke inschikkelijkheid en vriendschap van wege zijn Hof, kondigde de spoedige aankomst des Keizers stellig aan, drong den Koning eerst zijner Hoofdstad, daarna al verder en verder, eindelijk zijn Rijk uit. En niet lang was hij te Bajonne, of de afstand van de Kroon voor zich en zijn geheele Geslacht, ten bate des Huizes van buonaparte, werd gebiedend gevorderd. De, waarlijk gevangen, Koning bleef, echter, weigeren. Nu werden ook de Ouders naar Frankrijk gesleept, en als werktuigen gebruikt, om den Zoon en het geheele Huis van hun wettig erfgoed te berooven. De Zoon deed afstand aan den Vader; deze schonk zijn regt aan buonaparte weg; en het geweld

[p. 311]

zou geheel hebben gezegepraald, indien niet het Volk, in den geest van zijnen wettigen Souverein, dien edelen tegenstand had geboden, welke wereldkundig is, en Engeland, Rusland en Duitschland niet ten laatste de goede zaak volkomen gehandhaafd hadden.

Dit verhaal gaat vergezeld van echte, officieele stukken, die de waarheid der voornaamste feiten staven, en is alzoo een openbaar bewijs van handelingen, hoedanige de Geschiedenis, althans onder beschaafde Volken en gevestigde Staten, niet ligt ten tweedemale aanwijst. Hoe vermetel! Hoe verschrikkelijk een voorbeeld voor elken Monarch, die, even min als de geringste burger, een oogenblik zeker was van rang en bezitting; maar, te midden van den vrede, bij de volslagenste inschikkelijkheid, onder de misleidendste en onbeschaamdste verzekeringen, werd uit zijn Rijk getroond, om in ééns van alles beroosd te worden! Ja, wie weet niet, dat de overheersching nog middel vond, om dezen gruwel te bewimpelen, en, zoo niet als een regtvaardige, ten minste als een noodzakelijke en weldadige maatregel tegen een geheel bedorven Hof, bij den buitenlander te doen voorkomen? ô God! welke gevaren is Europa ontworsteld! de Hemel geve slechts, volkomen en zeker ontworsteld! Het monster leeft nog. Ach, dat het alleen te zijner straffe, doch slechts kort, leve!