Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

Brieven van A. aan Z. Te Leyden, bij L. Herdingh en Zoon. 1813. In gr. 8vo. 20 Bl. f :-5-8

Deze zeer wel gestelde, schoon eenigzins omslagtige brief (het is slechts de eerste) heeft ten oogmerk, als het ware de tolk der Natie bij den Vorst en het hooge Bestuur te zijn, om eenige personen, deels met name, deels met eene letter, of ook niet bijzonder aangeduid, als allen vertrouwen en bewind onwaardig, uit te monsteren, uit hoofde hunner verkleefdheid aan den Keizer, en deelneming in zijne dwingelandij.

Er is geen twijfel aan, of dit stuk zal algemeen opzien baren, inzonderheid daar de aangeklaagden mannen van den eersten rang, en deels van hoog aanzien en invloed onder het voormalig Stadhouderlijk bewind zijn. Doch, van welken aard zal dit opzien wezen? In hoe verre heeft het Publiek inderdaad grond, met dezen ongeroepen en ongenoemden tolk te vrede te zijn? Wij willen ons het oordeel hierover niet aanmatigen. Doch ons bijzonder gevoelen zou hierop neêrkomen: dat wij juichen in deze eerstelingen eener volkomene, eener Engelsche vrijheid

[p. 36]

van drukpers; dat wij altijd de cordaatheid zullen prijzen van den man, die, zonder aanzien van rang of partij, den onwaardigen en gevaarlijken voor den dienst des Vaderlands openlijk durft ten toon stellen; - dan, van de andere zijde, dat het misschien niet zonder gevaar is, in deze eerste dagen der herkregen vrijheid, met verwijten en nieuwe zaden van oneenigheid voor den dag te komen, die, dunkt ons, zonder zoo groote publiciteit, bij den Vorst zelven aangebragt, even zeer hadden kunnen de gewenschte, en maar alleen de gewenschte, vrucht dragen; en, daar het toch wel mogelijk is, dat het geheele Volk van Nederland over de bewuste personen niet zoo eenstemmig denkt, van hun gedrag en denkwijze niet zoo wel onderrigt is, en tot het magtigen van zulken tolk niet zoo genegen, als de Schrijver schijnt te vooronderstellen, dat het dus, wilde men evenwel beschuldigen, misschien wel noodzakelijk geweest ware, zijne beschuldiging te staven, en, wel verre dat zulks te regt achtergebleven zou zijn, omdat het stuk in veler handen moest komen, gelijk men voorgeeft, zulks daarom juist - naar ons oordeel - had moeten geschieden.

De Hemel verhoede intusschen, dat het een dier kwade gevolgen hebbe, omtrent welken wij niet geheel gerust zijn; en geve, dat in tegendeel de onschuld te beter blijke, en het heil des lieven Vaderlands te volkomener gehandhaafd worde!