Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1813

Waarneming van eene verbazende duisternis, bij een onweêr, te Lucknow, in de Oost-Indiën.

(Uit de nieuwelings uitgekomene Voyages van george, Markgraaf van Valentia.)

Den dertigsten van Bloeimaand mij te Lucknow bevindende, was het weêr aldaar zeer ongemeen. Doorgaans begonnen de N.O. winden met den aanvang dier maand te waaijen, en hielden die maand aan, door derzelver herhaalde wederkomst, de lucht te verfrisschen. Tien jaren achtereen had men geene Meimaand beleefd, zonder teffens den adem van dien zoo welkomen wind te voelen. Maar, na mijne aankomst aldaar, tot op den naastlaatsten dag dier maand, hadden wij geen regen in 't geheel vernomen.

In den namiddag van dien dag was de hitte verstikkende. Ik zat in mijne kamer, op het terras, 't welk het dak van het huis uitmaakt, wanneer eene schielijke duisternis en van verre ratelende donder mij van daar deden gaan. De wind, die duslange uit het Oosten gewaaid had, was stil geworden: het water lag vlak. Eene wolk van eene somber blaauwe kleur, die uit het Westen opkwam, be-

[p. 323]

dekte welhaast een gedeelte des uitspansels De donder rommelde, zonder eigenlijk gezegde slagen: de volkomenste stilte heerschte rondom mij. De vogels vlogen zeer hoog, en sloegen scherpe toonen. Eindelijk vertoonde zich aan het verste van den gezigteinder in het Westen eene donker zwarte lucht, met groote snelheid aanschietende.

De stad Lucknow, met derzelver veelvuldige Minarets, lag tusschen die wolk en mij. De hoogte van het terras, waarop ik mij bevond, gaf mij gelegenheid om alles naauwkeurig waar te nemen.

Op den afstand van omtrent ééne mijl had die wolk het voorkomen van eene rookkolom, door brand voortgebragt. Draaikringen van wolken stapelden zich boven elkander, en verhieven zich hoog in de lucht. Naar gelange die wolk naderde, nam dezelve hoe langs hoe meer eene roode kleur aan; en uit de wijze, waarop dezelve de verstafgelegene Minarets voor mijne oogen verborg, begreep ik, dat de wolk uit zand bestond, door den wind op en heen gevoerd. De zandwolk had eene naauwkeurig bepaalde gedaante: de wind ging dezelve niet voor. Zij naderde met een vervaarlijk geraas, en bereikte ons eindelijk met zulk een geweld, dat ik mij genoodzaakt vond eene schuilplaats te zoeken in eene kamer ten Oosten gelegen. Maar die zelfde zandstoffe werd met zoo veel gewelds aangedreven, dat het mij volstrekt onmogelijk was de oogen open te houden. De duisternis werd van oogenblik tot oogenblik zwaarder. Eindelijk werd alles in een' zwarten nacht gedompeld: men zou hebben kunnen zeggen, dat wij ons omgeven vonden door eene tastbare donkerheid. De wind, een weinig ten Zuiden loopende, deed het onweêr met nieuw geweld aankomen, en verspreidde zoo veel stofs, dat wij er bijkans door verstikten. Zoo groot was het geweld dezes onweêrs, dat het geluid der donderslagen zich verloor in het geraas des winds door het geboomte en de gebouwen. De volslagene duisternis duurde omtrent tien minuten. Langzaam maakte dezelve plaats voor een als

[p. 324]

bevend licht van eene verschrikkelijk roode kleur, 't welk ik in 't eerst toeschreef aan brand in de stad.

Het stortregende; de wind liep naar het Zuiden. Omtrent een uur na den aanvang des onweêrs klaarde de lucht op; de wolk dreef naar het Oosten, en de wind begon van daar weder op te waaijen; de lucht werd frisch, en er viel geen stof meer neder. Schoon men zorge gedragen had om de vensters en deuren gesloten te houden, en schoon de eerstgemelden met blinden van buiten voorzien waren, was het zand daar door heen gedrongen; mijn bedde en mijne meubelen waren met dikke stoflagen bedekt.

De Heer paul verhaalde mij, dat hij eens overvallen geweest was door een dier N.O. winden aan de oevers van den Ganges, en dat de duisternis, welke er op volgde, verscheidene uren aanhield. Dan, deze door mij waargenomene was eene der zwaarste en geweldigste, welke men te Lucknow ondervonden had. In die stad was een persoon, die, door den schrik dezes voorvals bevangen, stierf. - Het onweêr was anders op zichzelve niet gevaarlijk; maar de vuren, welke men daar in de huizen heeft, zijn zoodanig geschikt, dat eene vonk, door den wind gedreven, zeer ligt in de rieten daken kan vliegen, welke verre de meeste huizen dekken, en die door den zonneschijn niet alleen droog, maar verhit zijn. Had dusdanig een ongeluk plaats gegrepen te midden van de duisternis, door die onweêrs- en stof-wolk veroorzaakt, dan zou waarschijnlijk de geheele stad eene prooi der vlammen geworden zijn. Eén dier daken, door den wind weggevoerd, zou het zelfde onheil hebben kunnen veroorzaken.

De lange droogte had den grond dermate tot stof vermalen en den groei in de zandachtige vlakten verdelgd, dat de geweldige wind veel meer stofs op- en wegnam, dan gewoonlijk; en het is aan die omstandigheid, dat men de volslagene donkerheid, daardoor veroorzaakt, moet toeschrijven. - Het gezigt van dit onweêr is het verbazendste van 't geen ik immer aanschouwde, zonder er zelfs van uit te

[p. 325]

zonderen een' door mij ondervonden storm op zee. De felheid van den wind moge, in het een en ander geval, dezelfde geweest zijn; noch de golven van den Oceaan, noch het denkbeeld van levensgevaar, maakten op mij dien indruk, als de volslagene duisternis op het midden van den dag.