Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1813

[p. 66]

Oorspronkelijke koepokken, ontdekt in het dorp Malchow, bij Berlijn.

(Uit het Fransch.)

Het Comité Centraal van de Koepokinenting, gevestigd bij zijne Excellentie den Minister van Binnenlandsche Zaken, heeft van Berlijn zeer omstandige narigten ontvangen omtrent de aanwezigheid van koepokken, niet verre van die stad. Die narigten heeft het Comité te danken aan den Heer la bouisse, Lid van het Legioen van Eer, Chirurgijn-Majoor van het vierde Regiment Cuirassiers, en aan den Heer bremer, Arts, Hofraad, en Geneesheer van het Instituut der Koepokinenting te Berlijn.

Het was op den 14 Mei 1812, zestien jaren, bij den dag af, na de eerste proeven, door Dr. jenner in Engeland genomen, dat de Heer bremer, bij eenen zieke te Malchow ontboden, een dorp, drie mijlen van Berlijn, op de boerderij van den Baljuw welle, koeijen zag, welke aan de spenen puisten hadden, de meeste van welke reeds in roven veranderd waren. Intusschen had eene dezer koeijen nog twee puisten, opgevuld met vocht, en wier grootte, gedaante en kleur alle de kenmerken van pokstoffe hadden, bij den mensch, door de koepokinenting van arm tot arm, veroorzaakt. De aanduidingen, op de plaats zelve opgemaakt, zijn hieromtrent eenstemmig, dat zij als eene zekere waarheid aankondigen, dat de grease, of het water in de voeten, eene ziekte, bijzonder eigen aan de paarden, in den omtrek van Malchow niet bekend is; dat, diensvolgens, de koepokken, volgens het gevoelen van Dr. sacco, van Milaan, klaarblijkelijk op deze koeijen van zelve zich ontwikkeld hebben; dat, gedurende den loop harer ziekte, de koeijen vermagerd zijn, en minder melk hebben gegeven, hoewel zij goed en genoeg voedsel gehad hadden; en eindelijk, dat de boerinnen, die gewoon waren haar te melken en te behandelen,

[p. 67]

niet dan bezwaarlijk haar konden aanraken, van wege de groote gevoeligheid, welke zich aan de uijers dezer dieren had ontwikkeld.

Dr. bremer had het geluk, in het dorp Malchow vier kinderen te vinden, die de kinderziekte nog niet gehad hadden, en ook niet gevaccineerd waren; op den zelfden 14 Mei entte hij dezen de stoffe van de twee koepuisten in. Den 16den begaf hij zich wederom naar Malchow, ter voortzettinge van zijne waarnemingen. Hij zag aldaar eene melkster, op den 14den afwezig geweest zijnde, welke onder het koemelken drie puisten aan de regterhand had bekomen. Zij waren van 2 tot 2⅓ lijn breed, en vertoonden alle de wezenlijke kenmerken van de echte koepokstoffe.

Eene van deze puisten begon zich te vertoonen; de andere was reeds zeer verre gevorderd, en de derde, hoewel reeds uit nieuwsgierigheid geopend, bevatte genoegzame zeer heldere koepokstoffe, dat de Heer bremer dezelve aan acht kinderen in het dorp, het eene na het andere, konde inenten. De melkster had eene zeer zware koorts gehad, en de oksel-klieren waren gezwollen en pijnlijk.

Dr. bremer deed, door den Heer guimpel, een bekwaam Natuurlijke Historie-schilder, eene teekening maken van de hand dezer melkster. De puisten besloegen dezelfde plaatsen als die van de Engelsche melkster, waarvan Dr. jenner eene afbeelding in zijn werk geplaatst heeft, en bij welke hij de koepokstoffe, voor de eerste maal, waarnam.

Dag aan dag hield men aan met het bezoeken van de vier kinderen, die met de stoffe van de koe, en van de acht, die met de stoffe van de melkster gevaccineerd waren. Alle deze twaalf kinderen hebben de echte koepokken gehad; drie andere, die gevaccineerd zijn met de stoffe van de tweede en derde generatie dezer koepok, zijn door Dr. bremer vertoond aan de Geneeskundige

[p. 68]

Societeit te Berlijn, welke, in de puistjes, alle de kenmerken der echte koepokstoffe herkend heeft.

Op den 14 Junij deden de Heeren bremer en la bouisse de inenting met de stoffe, verkregen van de roven, van de koe te Malchow genomen. Beiden bekwamen de echte koepokken, wier vocht aan vijfentwintig andere kinderen, met een gelukkigen uitslag, werd ingeënt.

Vermits er te Berlijn geene kinderziekte is, heeft men, tot nog toe, geen dezer gevaccineerden aan tegenproeve kunnen onderwerpen; men heeft zich bepaald bij het vaccineren van eenige koeijen, die de koepokken gehad hadden; bij geene derzelven heeft de stoffe zich ontwikkeld.

Men heeft waargenomen, dat, hoe de stoffe nader bij haren oorsprong van de koe genomen wordt, hoe de uitwerksels treffender zijn. De kracht van alle de toevallen vermindert door de achtervolgende overbrenging van mensch tot mensch. Waarnemingen, te Holstein, Lombardije, Westfalen en in verscheiden oorden van Frankrijk gedaan, bevestigen dit gevoelen.

Her Comité twijfelt niet, of, door naauwkeurige waarnemingen, deze ziekte bij de talrijke kudden in Holland zoude kunnen ontdekt worden. Van nieuws beveelt het dit belangrijk onderwerp aan de aandacht van deskundigen.

Blijkbaar schijnt het derhalve, dat de koepokken geene ziekte zijn, aan de Groot-Britannische koeijen bijzonder eigen.

De Heer la bouisse heeft aan het Comité roven gezonden, van de koe te Malchow genomen. Met derzelver gepulveriseerde en tot eene lijmige zelfstandigheid gebragte stoffe zijn in het hospitaal van het Comité acht kinderen ingeënt; bij geen derzelven heeft de koepokstoffe zich ontwikkeld.

Ook zijn er korsten of roven gezonden, genomen van de koepokstoffe van een meisje, hetwelk te Malchow met de stoffe van de koe gevaccineerd was. Het Comité heeft deze korsten ingeënt op twaalf kinderen, en drie

[p. 69]

derzelven hebben de ware koepok bekomen. De proeven van de Heeren bremer en la bouisse zijn beslissende. Het Comité verwacht het resultaat van te werk gestelde tegenproeven; en er is grond om te gelooven, dat derzelver uitslag het gevoelen zal bevestigen, welk men mag aannemen volgens de proefondervindelijke en analytische methode, in dit opzigt gevolgd door deze twee ijverige voorstanders van Dr. jenner's ontdekking.