Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1813

Lijkrede op Jezus; eene kerkelijke Redevoering van G.J. van Rijswijk, Lid van de Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem, en Predikant bij de Doopsgezinden te Joure. Te Amsterdam, bij de Wed. G. Warnars en Zoon. 1813. In gr. 8vo. 32 Bl. f :-8-:

Wij hebben dit stukje met regt veel genoegen gelezen. Hoe zeer deszelfs inhoud op geene nieuwheid aanspraak kan maken, is echter de vorm belangwekkend, en houdt de aandacht bezig. Het beantwoordt volkomen aan den titel, en is in den letterlijken zin eene lijkrede op onzen Verlosser, waarin, op eenen zeer warmen en christelijken toon, zijne afkomst, lotgevallen, bedrijven, karakter, verhaald en geschetst worden. De Eerw. van rijswijk, om de fictie volkomen te maken, verbeeldt zich als te staan bij het kruis van den edelen Lijder, en daar tot zijne, hem omringende, gemeente deze lijkrede te houden. Een zeer rijk en treffend denkbeeld, voorwaar! Nergens ook heeft de Redenaar het eenmaal gekozen standpunt verlaten, zoo dat hij zelfs zijne narigten omtrent Jezus uit den mond zijner discipelen heeft ingewonnen. Eene andere vraag is het, of hij ook de verbeelding zijner toehoorders tot die hoogte hebbe kunnen stemmen? Recensent althans, die bij het uitspreken dezer redevoering op de Joure tegenwoordig was, twijfelt daar hartelijk aan. De stijl is duidelijk, hier en daar krachtig, en beveelt zich ook zeer aan door eene oordeel-

[p. 614]

kundige invlechting van toepasselijke bijbelplaatsen. Somtijds worden deze plaatsen, als in het voorbijgaan, opgehelderd. Zoo lezen wij op bl. 13. eene omschrijving van Philipp. II. ‘Hij, die in de gestaltenisse Gods was, heeft met zijne gelijkheid aan God niet als met een oorlogsbuit gepraald.’ Intusschen, hoezeer deze opvatting vrij algemeen is, moeten wij hier echter van zijn Eerw. verschillen. Het Grieksche woord beteekent letterlijk roof, iets dat gestolen is. Oorlogsbuit is σκύλον en niet ἁρπαγμον, zoo als er in het Grieksch staat. Maar dit in het voorbijgaan. - Hartelijk wenschen wij, dat deze leerrede velen tot stichting zij, en dat het Doopsgezind kerkgenootschap, dat ware verdiensten zoo wél weet te waarderen, eenmaal de aandacht op eenen man vestige, die aan hetzelve tot eer verstrekt, en - zoo wij het zeggen mogen - op lange na niet is ter plaatse, waar hij behoort.