Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1813

De geneeskundige Leidsman, of huisselijke Geneeskunde, ten gebruike van Geestelijken, hoofden der Huisgezinnen en practiserende Genees- en Heelmeesters; bestaande ïn eene praktische Verhandeling over de voorkoming, de verschijnselen, oorzaken en geneeswijze der ziekten van het menschelijk ligchaam; bevattende de laatste en meest belangrijke ontdekkingen in de Geneeskunde. Door Richard Reece, M.D. enz. enz. Naar den zevenden druk, uit het Engelsch vertaald. Iste Deel. Te Amsterdam, bij E. Maaskamp. In gr. 8vo. 267 Bl. f 1-16-:

Het is nu ruim zes-en-dertig jaren geleden, dat het werk van william buchan, huisselijke Geneeskunde enz. getiteld, het licht zag, hetgeen naar de toenmalige gesteldheid der Geneeskunde zeer berekend was. Het goede debiet van dat geschrift waarborgde deszelfs veelvuldig gebruik. Dan, de vorderingen, sinds dien tijd in de theoretische zoo wel als praktische Geneeskunde gedaan, maakten een soortgelijk, daarnaar berekend werk, thans geenszins overtollig. Zonder ons te willen inlaten met het onderzoek, in hoe verre het nuttig zij, zoodanige geschriften, waartoe het voor ons liggende, alsmede dat van buchan, behoort,

[p. 113]

algemeen te maken, en wij voor ons deswege min gunstig zouden beslissen; zoo gelooven wij echter dezen geneeskundigen Leidsman te mogen aanprijzen, daar deszelfs Schrijver immer, bij belangrijke gevallen en in gevaarlijke oogenblikken, zelfs bij den eersten aanval der gevreesde ziekte, den raad en het voorschrift des Geneesheers wil ingeroepen hebben. Het werk is in drie gedeelten verdeeld. Het eerste is aan de daarstelling eener Huis-Apotheek toegewijd. Zij bevat die middelen, welke het meeste in gebruik zijn. Deze zijn oordeelkundig gekozen, en bepalen zich tot een getal van zestig, waarbij de Schrijver derzelver eigenschappen ontwikkelt, met overweging van de meest werkzame vereenigingen en de wijze van toediening. Daarop volgen meer bepaalde voorschriften ter bereiding van mengsels, pillen, conserven, poeders, gorgeldranken, klisteren, als inwendige, van wasschingen en omslagen, van zalven, pleisters, pappen, als uitwendige middelen; waarbij over afkooksels en aftreksels, door voorbeelden opgehelderd, wordt gehandeld. Een alphabetischen Catalogus voegde de Schrijver er bij, om de betrekking van de giften der geneesmiddelen naar den ouderdom der zieken te doen kennen; bevattende hij tevens ook de zoodanige, die in de huisselijke geneeskunde minder in gebruik zijn. Deze Catalogus, die bij de giften der middelen het eigenaardige vocht, waarin men ze toedient, gepaard met derzelver uitwerkselen, en de ziekten, waarvoor zij geschikt zijn, opgeeft, is ons zeer naauwkeurig voorgekomen. Ook met de bereiding van het kalkwater, gerstewater, den amandeldrank en andere, houdt de Schrijver zich bezig. Zeer belangrijk voor het algemeen komen ons die middelen voor, welke hij ter berooking van besinette kamers enz., en om den voortgang van besmettelijke koortsen tegen te gaan, aanvoert, waarbij van de laatste ontdekkingen en voorschriften gewag gemaakt wordt; ook die, welke ter beteugeling of tegenwerking van de uitwerkselen van mijnstoffelijke, plantaardige en dierlijke vergiften zijn medegedeeld. hetgeen als middelen tot herstel van het onderdrukte leven; dat, wat de behandeling

[p. 114]

van eenen aanval van bedwelming, van het laten, van het bloed-aftappen op zekere tijden des jaars; aangaande de behandeling van de zoodanigen, wien eenige zelfstandigheden in den slokdarm, of maag, of luchtpijp zijn blijven steken, wordt opgegeven; dat alles is zeer beknopt, maar volledig voor het oogmerk, door den Schrijver overwogen. De ligchamelijke opvoeding der kinderen, van derzelver eerste jeugd af, de behandeling hunner ziekten, het bestuur over hunne zielskrachten, de regeling der hartstogten, en het dieet, maken het slot des werks uit, dat daarenboven van eenen zedelijken en natuurkundigen thermometer, of eene schaal van de voortgangen van matigheid en onmatigheid, door Dr. lettsom, is voorzien. - Het tweede Deel, dat wij met verlangen te gemoet zien, zal de geschiedenis en behandeling der ziekten, in eene alphabetische orde gerangschikt, bevatten. Wij wenschen den Uitgever geen minder debiet, dan weleer het werk van Dr. buchan wedervoer; deszelfs belangrijkheid althans mag daarop geene mindere aanspraak maken. De vertaling is ons, over het geheel, naauwkeurig voorgekomen.