Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1813

De Leer en Leerwijze van Jezus ontwikkeld, bijzonder voor Ongeleerden, door A. Brink, in leven Predikant te Leeuwarden; na deszelfs dood uitgegeven door P. Koumans Brouwer, Predikant op de Joure. Te Leeuwarden, bij J.W. Brouwer. 1812. In gr. 8vo. LIII en 580 Bl. f 4-18-:

Die den naam van brink aan het hoofd van dit werk vindt, verwacht reeds iets goeds en belangrijks; en deze verwachting wordt niet zonder reden versterkt, wanneer wij deszelfs inhoud inzien. Het eerste deel van dit boek ontwikkelt de leer van Jezus, het tweede zijne leerwijze, en behelst een aantal gewigtige zaken. De rijkdom der stoffe blijkt al aanstonds uit den korten inhoud, voor het werk geplaatst, welks mededeeling echter ons bestek verbiedt. Groot is reeds het getal der inteekenaren op dit geschrift; maar wij zouden ons verheugen, indien wij het getal der koopers en lezers door onze aanbeveling nog mogten verdubbelen, wel overtuigd, dat het nut en genoegen, daaruit te trekken, geld en moeite gemakkelijk kunnen opwegen. Men verwacht natuurlijk niet, alle de onderwerpen, in den inhoud vermeld, volledig behandeld, noch ook, over dezelve louter

[p. 11]

nieuwe gedachten te zullen aantreffen. De grenzen van een boekdeel en de natuur der stoffe gedoogen de vervulling van zulk eene verwachting niet. Maar men zal in dit geschrift zeer veel goeds, alomme verspreid, bijeengebragt vinden, en tevens hier en daar oorspronkelijke opmerkingen, die van de schranderheid en wetenschap des Schrijvers overvloedig getuigen. Zulke opmerkingen ontmoeten wij vooral in het tweede gedeelte van dit werk, bij de overweging van de gelijkenissen des Zaligmakers; en, schoon het eerste gedeelte, wat de stoffe betreft, veel overeenkomst heeft met de uitmuntende Hanaleiding, die brink voor zijne leerlingen schreef, zoo wordt echter die stoffe in dit werk op eene geheel andere wijze, meer bijbelsch en uitlegkundig, behandeld. Het zal wel niet noodig zijn, van de schrijfwijze van brink eene proeve te geven: zij is genoegzaam bekend. Even gelijk in zijne andere schriften, zoo is ook hier de stijl kort, eenvoudig, aangenaam en hartelijk. Liever willen wij nog eenig verslag doen van den oorsprong dezes werks en deszelfs uitgave. Het werk zelve is voortgesproten uit eene catechizatie, die de waardige brink met eenige ledematen hield. Aan die ledematen dicteerde hij eene Inleiding in de Bijbelboeken, door hemzelven op eene nieuwe en smaakvolle wijze bearbeid; en van die Inleiding, door zijnen dood onvoltooid gebleven, is dit werk een gedeelte. Vele vrienden van brink begeerden, dat er nog het een of ander uit zijne nagelaten papieren het licht mogt zien, en na rijp beraad gaf zijne weduwe vrijheid, om dit gedeelte van die Inleiding daartoe af te zonderen. Daarmede scheen de Schrijver een soortgelijk oogmerk gehad te hebben, en, daar het als afzonderlijk stuk een genoegzaam geheel uitmaakte, was het daartoe ook wel geschikt. Uit den oorsprong van dit werk is het duidelijk, dat het, overeenkomstig zijnen titel, voor ongeleerden eigenlijk geschikt is, (schoon toch ook de geleerde zich deszelfs lezing niet beklagen zal;) en, daar het een gedeelte is van een groot geheel, kan het ook

[p. 12]

niemand bevreemden, wanneer hij hier en daar iets mist, bij de opgave van Jezus leer, dat hij in een op zichzelve staand werk van brink anders natuurlijk verwachten zou. Intusschen kunnen wij het niet anders dan goedkeuren, dat dit gemis door geene vreemde hand is aangevuld, en dat dit geschrift onvervalscht tot ons gebragt wordt. De man, die het tot ons brengt, is de kundige en arbeidzame koumans brouwer, Predikant op de Joure, en vriend van den overledenen, die deze zijne taak, niettegenstaande de moeite, daaraan verbonden, met veel naauwkeurigheid volbragt heeft, en aan wien wij daarvoor onzen hartelijken dank betuigen. Overeenkomstig zijn doel, heeft hij waarlijk voor zijnen vriend een schoon gedenkteeken opgerigt, niet slechts door de uitgave van zijnen arbeid, maar ook door zijn eigen voorberigt voor dit werk, waarin hij den voortreffelijken brink inderdaad voortreffelijk teekent. Gaarne namen wij die teekening over; maar daartoe is zij te uitvoerig, en wij zouden ongaarne van dezelve slechts eene flaauwe schets leveren. De hoofdtrek is, dat brink een zeer uitmuntend man en Leeraar was. Die schoone teekening worde van vele Christenen, en inzonderheid van vele Evangeliedienaars, met gevoel en opmerkzaamheid beschouwd, opdat zij mogen opgewekt worden, om, onder opzien tot God, zich naar dezelve te vormen! En door dit zijn werk stichte de zalige brink, ook na zijn verscheiden van deze aarde, nog veel goeds in zijne Gemeenten en onder zijne Landgenooten; en, kan het zijn, dan verhooge de bewustheid daarvan de vreugde, die hij thans in den Hemel geniet!