Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1812

Zielengrootheid in eene verachtelijke vrouw.

Somtijds levert de geschiedenis van het menschelijk hart ons onverklaarbare trekken op. Men heeft volslagene booswich-

[p. 678]

ten, en zelfs door weelde en wellust, zoo 't scheen, ontzenuwde wezens, in hunnen dood eene grootheid van ziel zien ten toon spreiden, waarbij de glans der cato's en brutussen taant. Bekend is het geval van den verwijfden Keizer otho, die, na eene nederlaag, die ligt nog te herstellen was, liever door eenen vrijwilligen dood het plengen van burgerbloed verkoos te stuiten. Een pendant tot deze gebeurtenis, misschien nog sterker dan deze, levert de volgende Anecdote:

De Gravin du barry, berucht als de laatste en verachtelijkste maîtresse en titre van lodewijk XV, werd in de stormen der omwenteling mede in de gevangenis geworpen, of, hetgeen toen hetzelfde was, ter dood gedoemd. Op den 8 December 1793 vond een Iersch Priester middel, haar in de gevangenis der Conciergerie te bezoeken, en beloofde haar te redden, indien zij hem zekere som kon verschaffen, ten einde de cipiers om te koopen en de reiskosten goed te maken. Zij vroeg, of hij niet twee personen kon redden? Het antwoord was, dat zijn plan hem gebood, zich tot één te bepalen. ‘Nu,’ zeide de Gravin, ‘dan zal ik u eene aanwijzing op mijn' Bankier voor die som geven; maar ik zou liever zien, dat de Hertogin de mortemart den dood ontkwam, dan ik. Zij is dáár en dáár te Calais op een' zolder verborgen; hier is een briefje op mijn' Bankier; haast u toch, dat zij in veiligheid kome!’ Na eenige vergeefsche pogingen van den Priester, om haar over te halen, dat zij liever zelve den dood mogt ontgaan, nam hij het briefje, ontving het geld, ging naar Calais, verloste de Hertogin de mortemart uit hare schuilplaats, kleedde haar als eene gemeene vrouw, en reisde met haar onder den arm het land door, zeggende, dat hij een goed constitutioneel Priester, en met deze vrouw getrouwd was. Men riep overal bravo! en liet hem door. Dus kwam hij, door de Fransche legers heen, te Ostende, en stak met zijne reisgenoote naar Londen over, alwaar de Heer dutens, die dit geval verhaalt, (Dutensiana, Paris 1806.) haar zelf gezien heeft.

De Gravin du barry werd geguillotineerd.