Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1812

Eene nieuwe wijze, in Italie uitgevonden, om geneesmiddelen uitwendig, door middel van dierlijke sappen, in te wrijven.

In het jaar 1797 verscheen er in Pavia een werk, onder den volgenden titel: Programma del modo d'agire sul corpo umano per mezzo di frizioni fatte con saliva od altri umori animalizzati, e colle variè sostanze, ehe

[p. 354]

all' ordinario si somministrano internamente. Recitata dal cittadino v.l. brera. In hetzelve wordt verslag gedaan van zeer merkwaardige proeven, die te dier tijd in Italie voor het eerst genomen zijn, daar henen strekkende, om eenige krachtige geneesmiddelen, in velerhande soorten van dierlijke vochten opgelost, en daardoor innig met dezelve vereenigd, langs eenen, tot hiertoe vreemden, weg in het ligchaam te brengen; namelijk, door de huid daarmede te besmeren, om vandaar door opslorping in het bloed gebragt te worden.

De eerste proeven met zulk eene oplossing werden door chiarenti, een Arts te Florence, genomen, die zich bij voorkeur van het maagsap bediende, om, ten geleide van hetzelve, opium en andere middelen door de huid in het ligchaam te brengen. De goede uitslag van deze eerste proefneming wekte inzonderheid den Hoogleeraar brera in Pavia op, om zelf handen aan het werk te slaan.

Hij vereenigde met een gewoon unguento pomatino een vierendeel loods maagsap van eene kraai, hetwelk hem door den Heer spallanzani toegezonden was; voorts een half scrupel opium, en verdeelde dit geheele mengsel in vier gelijke deelen. Hij bediende zich met nut van dit zamenstel bij eenen lijder, die veneriek was, en wie hij meende dat opium gebruiken moest. De Fransche geneesheeren botta en salmon bevestigden de noodzakelijkheid hiervan.

Hierdoor aangemoedigd, liet hij, op het voetspoor van chiarenti, dagelijks driemaal de lendenen, dijen, armen en andere deelen besmeren met eene oplossing van een scrupel pulv. rad. scillae in een dragma maagsap. De uitwerking hiervan was eene vermeerderde waterlozing, die zich heilzaam betoonde: zelfs de zieken-oppassers, die met het besmeren belast waren, ondervonden dezelfde pisdrijvende kracht van dat middel in hunne ligchamen.

Hij nam soortgelijke proeven met het poeder van de

[p. 355]

digitalis purpurea, met een even gelukkig gevolg, waardoor hij aangespoord werd, om de beide bestanddeelen van tijd tot tijd te versterken.

Nu werd hij door gebrek aan maagsap verhinderd, om zijne proeven voort te zetten. Hij nam dan het besluit, om, in plaats van hetzelve, andere dierlijke sappen, bij voorb. kwijl, te nemen, en vermengde dit met het pulvis radicis scillae en de pomade. Het vermogen van dit middel op de afscheiding van het water was nog sterker, dan dat met het maagsap.

Hij nam nu vergelijkende proeven met andere ontbindende middelen, met het linimentum volatile, mucilaginosa, oleosa en andere soortgelijke vloeistoffen; dan de uitkomst beantwoordde niet aan de verwachting. Allen waren zij krachteloos, behalve het linimentum volatile, hetwelk eenig vermogen scheen te bezitten, om de werking der opslorpende vaten te versterken.

Soortgelijke proeven namen ook twee andere Italiaansche geneesheeren, namelijk Doctor ballerini in den omtrek van Mantua en Doctor benvenuti in Turin; die dezelfde uitkomst hadden.

De Heer brera keerde uit dien hoofde met spoed weder terug tot het gebruik van de kwijl, om, door middel van dezelve, bij een bleekzuchtig meisje opium te kunnen gebruiken, murias hydrargyri bij eenen venerieken, tartris potassae stibiat. bij galachtige ongesteldheden; aconitum napellus bij lijders, die door de jicht gefolterd werden.

Andere geneesheeren vooraf verwittigd hebbende van dit voornemen, keurden deze de uitvoering daarvan goed; onder welk getal de beroemde geneesheer locatelli mede voorkomt.

De Heer brera gelooft, dat men van deze uitvinding veel gebruik zal kunnen maken bij kinderen, en bij hydrophobici.