Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1812

Nonvel Alphabet Français, par Matth. van Oort, ancien Maître d'Ecole Francaise à Zutphen. Zutphen, chez H.C.A. Thieme. 2me Edition. 72 pag. 8vo. f :-4-:
Thêmes pour ceux qui commencent à traduire du Français en Hollandais, par S.J.M. van Moock, Mastre de Pension à Delft. Zutphen, chez H.C.A. Thieme. 1812. IV et 80 pag. 8vo. f :-6-:
Methode familiere par Pierre Marin, 3me Edition, corrigée et considerablement augmentée par S.J.M. van Moock. Zutphen, chez H.C.A. Thieme. 1811. IV et 225 pag. 8vo. f :-8-:
Courte Introduction à la connaissance des Corps Célestes et dn Systême du Monde, par J.P. Jungst. Traduction posthume dn Hollandais, par O. Byrde. 2me Edition. Zutphen, chez H.C.A. Thieme. 1812. VIII et 96 pag. 8vo. f :-5-8
Fransch Leesboek, door J.C. Wiedeman, overgezien en voorzien met een Woordenboek, door S.J.M. van Moock. Te Zutphen, bij H.C.A. Thieme. 1812. IV en 216 bladz. 8vo. f :-16-:

[p. 733]

Histoire abregée de la Colonie de Robinson Crusoë, Lecture intéressante et instructive pour la Jeunesse, par M. Van Oort. Zutphen, chez H.C.A. Thieme. 1812. IV et 155 pag. 8vo. f :-10-:

Wij voegen hier een aantal Schoolboekjes, geschikt ter aanleering en beoefening der Fransche taal, bij elkaeder. De behoefte van den tegenwoordigen tijd, om het Fransch wel te kennen en te schrijven, brengt in een kort tijdsbestek dezen overvloed voort, welke na aan verkwisting grenst. Deze vermenigvuldiging, en de palen van ons Tijdschrift gedoogen geen uitvoerig verslag van elk derzelven; zoo dat wij, kortheidshalve, dezelve hier bij elkander zullen nemen, doch van elk dier stukken, naar gelang van derzelver belangrijkheid, iets zullen zeggen.

No. 1. is een eenvoudig Fransch A B C boekje, niets meer- of minder, 't welk geene groote aanspraken kan maken, en die ook niet maakt.

No. 2. is voor leerlingen, die de verbuigingen beginnen te leeren. De opstellen (de voorsten zijn geene geregelde perioden, maar slechts bijeengevoegde verbuigde zelfstandige naam- en vervoegde werkwoorden) zijn in het Fransch, ter vertaling in het Hollandsch, waaruit men dus beter die deelen der rede in onze, dan in de Fransche taal kan leeren kennen. De achtersten zijn iets moeijelijker, en behelzen kleine vertellingen. Er wordt hier, gelijk in meer schriften van dien aard, veel plaats weggenomen door de woorden tweemaal, eerst in het opstel en dan onder hetzelve in de woordenlijstjes, te plaatsen, hetwelk even voegzaam met bloote nommers, en de daaraan beantwoordende Hollandsche woorden, had kunnen geschieden.

No. 3. is de bekende Marin, zekerlijk met verbeteringen en vermeerderingen door den Heer van moock (bovenal in de woordenlijst) voorzien. Of echter dit boekje, voor meer dan eene eeuw opgesteld, sedert de veel verbeterde leermethode in de 18de eeuw, en de groote vorderingen in de behandeling van het theoretisch gedeelte der Fransche taal, gedurende dat tijdvak, niet geheel verouderd is, en niet alléén door volstrekte omsmelting aan de behoeften van den tijd kan beantwoorden, - dit is eene andere vraag, welke wij liefst onbeantwoord willen laten.

[p. 734]

No. 4. is een aardig, vrij wel geschreven boekje, met het dubbele oogmerk, om de leerlingen tevens met de Fransche taal en met het wereldgestel in 't groot door oesening bekend te maken. Dit doel schijnt ons tamelijk wel bereikt, en de Vertaler heeft door talrijke bijgevoegde Noten vele goede ophelderingen gegeven. Het Fransch is zuiver, en de stijl eenvoudig, zoo als die bij zulk een wetenschappelijk onderwerp voegt.

In No. 5. zijn de onderwerpen (kleine volzinnen, verhalen, en trekken uit de Natuurlijke Historie) vrij wel gekozen en onderhoudend voor de jeugd; ook heeft het de verdienste, van het gemakkelijke tot het meer moeijelijke trapsgewijs op te klimmen. Echter moest men zulke grove misvattingen, als op bl. 148, waar gezegd wordt, ‘dat jan van beijeren, Graaf van Holland, het Noordergedeelte diens Graafschaps, thans Noord-Holland genoemd, veroverd, en met zijne Staten vereenigd had, en wel NB. in 1313,’ - in een leesboek voor de jeugd, waarbij alle verkeerde daadzaken blijven hechten, vermijd hebben. Op bl. 161 zet zich een scheepskapitein, om avonturen te vertellen, te Lissabon in het hoekje van den haard. Het is bekend, dat de Portugezen nooit stoken, maar bij sterke koude slechts een' vuurpot in 't vertrek zetten, en zich in hunne mantels wikkelen.

No. 6. is een allerliefst boekje, regt in den geest van campe's Robirson, waarop het ten vervolge moet dienen, geschreven. Het is, meenen wij, oorspronkelijk in 't Hoogduitsch, onder den naam van Robinson's Kolonie, schoon zulks op den titel niet vermeld sta, opgesteld. Het komt dus niet voor rekening van den Vertaler, wanneer wij moeten aanmerken, dat het verkeerd is, op een Eiland aan de noordoostkust van Amerika Lama's te plaatsen. Dit dier is alleen, gelijk de Europische steengeiten, tot de hooge gebergten, bepaaldelijk de Andes aan de westkust der Nieuwe Wereld, bepaald, en kan in lage landen niet tieren. Beter ware het geweest, volgens den ouden Robinson van defoe, van geiten te spreken. De Duitsche Schrijver heeft zekerlijk campe gevolgd, bij wien die zelfde misvatting plaats heeft. - Het Fransch is vloeijend en vrij gemakkelijk.