Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Een geval, waarin, na de koepokken, het roodvonk goedaardig was.
Waargenomen door Doctor C.A. Struve, te Görlitz.

Sedert eenige maanden heerschte het roodvonk in G. en was hier en daar al vrij kwaadaardig, waardoor een aanmerkelijk getal menschen in het graf gesleept werd. Ik had op dat tijdstip gelegenheid, om waar te nemen, dat dezulken, die, na de inenting met koepokslof, de echte soort verkregen hadden, in geval van besmetting, het roodvonk veel goedaardiger dan gewoonlijk hadden, zoodat zij zelfs van de keelziekte, de getrouwe gezellin van het roodvonk, bevriid bleven.

Onder de gevallen van dien aard waren er eenige, die mijne bijzondere oplettendheid tot zich trokken. Zoo had ik in de maand Februarij van het jaar 1801 drie kinderen ingeënt, die in April 1802 het roodvonk al spelende hadden, en er naauwelijks twee dagen om te bed lagen, hoezeer de moeder in hetzellde

[p. 545]

vertrek aan eene erge soort van deze ziekte, met de allerhevigste toevallen gepaard gaande, leed, en het bestierf. Even zoo weinig tastte het twee andere kinderen aan, in één vertrek huisvestende, met een ander kind, hetwelk voor twee jaren de natuurlijke ziekte doorgestaan had en nu allerhevigst van het roodvonk aangetast werd. In een ander geval entte ik een meisje van 5 jaren met de koepokken in, welks moeder reeds het roodvonk had. Bij eenen broeder van dat meisje openbaarde zich, acht dagen daarna, de ziekte, en zij bleef verschoond. Uit welk geval men met grond verwachten mag, dat de inenting met koepokstof ook zelfs dan nog gebruikt kan worden als een behoedmiddel tegen het roodvonk, wanneer de gelegenheid tot besmetting reeds zoo onvermijdelijk is.

Intusschen verwachte men deze weldadige verandering in den aard van het roodvonk niet, dan in die gevallen, waarin het ligchaam daarmede niet besmet was, eer de koepokstof deszelfs geheele werking op het gestel uitoefende: want, voor dien tijd, zoude, volgens mijne gemaakte waarnemingen, de uitbotting van het roodvonk slechts eenigen tijd opgehouden worden, om naderhand in derzelver gewonen gang voort te gaan.

Ik deel mijn gevoelen over dit onderwerp aan mijne kunstgenooten mede, dewijl ik verlangende ben, om te vernemen, of zij immer eenige dergelijke verschijnselen waargenomen hebben.

Geeft niet de kennis, die wij tot hiertoe van den aard der koepokstof verkregen hebben, eenig gewigt aan mijne waarnemingen? Welk eenen invloed heeft niet de stof op het opslurpend vaatgestel, hetwelk door het roodvonk insgelijks zoo zeer wordt aangedaan? Hoe vele huidziekten worden door die stof niet tot genezing gebragt? Voeg hierbij de waarneming van jenner over de ontwikkeling van de zoogenaamde ziekte onder de honden (staupe), die door de inenting van koepokstof in hen wordt verwekt, en meestal bestaat in eene ongesteldheid, die bij voorkeur de klieren van den hals en keel aangrijpt, zich ook wel eens uitstrekt tot de klieren van de luchtpijp, en welke door inenting bij de honden maar

[p. 546]

eens, en veel goedaardiger dan gewoonlijk verschijnt.

Zouden al deze verschijnselen niet eenig licht kunnen verspreiden over mijne waarneming, dat een gevaccineerde, die te eeniger tijd door het roodvonk aangetast wordt, daarbij bevrijd blijft van de gewone keelziekte. Zoude welligt de koepok de geschiktheid tot deze plaatselijke ontsteking wegnemen?

Ik heb nog andere heilzame gevolgen van de werking der koepokstof waargenomen. Bij eenige kinderen had deze stof invloed op de genezing van zeer erg hoofdzeer; bij een ander hield de kinkhoest op den elfden dag na de inenting geheel op.

Een jongen van 6 jaren leed bijna iedere week aan eene hevige Catalepsis: na de inenting had hij in het daaraan volgende half jaar dat ongemak maar eens, en in eene zeer geringe mate, weder gevoeld.

Hoe meer gebruik ik make van de heilzame koepokstof, zoo veel te meer leer ik het uitgestrekte en veelvuldige vermogen derzelve op de verbetering van de gezondheid waarderen.