Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

[p. 90]

De toegevende vader.

Antiochus, zoon van seleucus, Koning van Syrie, viel in eene kwijnende ziekte, van welke de Geneesheeren de oorzaak niet konden ontdekken, en welke, om die reden, ongeneeslijk scheen, en geene hoop altoos overig liet. Men oordeele van de ongerustheid en het hartzeer eens vaders, die zich op het punt achtte van eenen zoon te verliezen, in den bloei zijner jaren, eenen zoon, dien hij zich ten opvolger bestemd had in zijne uitgebreide Staten, en die al de lust van zijn leven was! Herasistratus, een der Geneesheeren, schranderder en oplettender dan al de anderen, na al de toevallen der ziekte van den jongen Prins zorgvuldig onderzocht, en van nabij nagespoord te hebben, meende eindelijk, na al hetgeen hij opgemerkt had, de ware oorzaak te hebben gevonden. Hij oordeelde, dat zijne kwaal niets anders was, dan een uitwerksel van de liefde; en hij vergiste zich niet. Maar het voorwerp te ontdekken van eenen hartstogt, zoo veel te heftiger als hij verborgen werd gehouden, was zoo ligt niet. Zich hiervan willende verzekeren, bragt hij geheele dagen door in de kamer van den zieken, en als er eenige Juffer inkwam, gaf hij naauwkeurig acht op het aangezigt van den Prins, en op alles wat zich in hetzelve opdeed. Hij merkte, dat hij, ten aanzien van alle auderen, in eene gelijke gesteldheid bleef, maar dat, zoo menigmaal als stratonice, Gemalin van den Koning zijn' Vader, het zij alleen, of met haren Gemaal, binnen kwam, de jonge Vorst niet naliet in al de toevallen te geraken, welke eene hevige minnedrift te kennen geven; verdooving van stem, brandende roodheid en verwarde beneveling der oogen, koud zweet, en groote ongelijkheid en ontsteltenis in den pols, met andere dergelijke toevallen. Wanneer de Geneesheer met zijnen zieke alleen was, wist hij, door behendige ondervragingen, zijnen geest zoodanig te leiden, dat hij hem zijn geheim ontwrong. Antiochus beleed, dat hij op de Koningin stratonice, zijne stiefmoeder, verliefd was; dat hij zijne pogingen had aangewend om zijnen hartstogt te

[p. 91]

overwinnen, doch altijd vruchteloos; dat hij honderdmaal zich zelven gezegd had alles wat men hem in zulk een geval zou kunnen voorhouden - den eerbied voor eenen Vader en Koning, van wien hij teederlijk bemind werd; de schande eener verbodene liefde, strijdig met alle regelen van welvoegelijkheid en eerbaarheid; de dwaasheid van een voornemen, hetwelk hij niet konde, en ook niet moest willen volbrengen - maar dat zijne rede, verbijsterd, en tot één voorwerp bepaald, nergens naar luisterde. Dat hij, om zich te straffen over eene begeerlijkheid, die in zeker opzigt gedwongen, maar nogtans misdadig was, besloten had, zijn leven allengs uit te blusschen, door de zorg voor zijn ligchaam te laten varen, en zich van het gebruiken van voedsel te onthouden.

Het was veel, tot den oorsprong der kwale doorgedrongen te zijn, maar het moeijelijkste bleef nog overig, namelijk, een hulpmiddel tegen dezelve te vinden. Hoe konde men zulk eenen voorslag doen aan eenen Vader en Koning? - De eerstemaal dat seleucus naar den toestand van zijnen zoon vraagde, antwoorde herasistratus, dat zijne kwaal hulpeloos was, omdat ze ontstond uit eene verborgene liefdedrift, welke niet voldaan kon worden, dewijl hij eene vrouw beminde, die hij niet konde bekomen. De Vader, ontsteld en bedroefd op dit antwoord, vraagde, waarom hij de vrouw, die hij beminde, niet krijgen konde? ‘Omdat het de mijne is,’ zeide de Geneesheer, ‘en dat ik ze hem niet geven zal.’ - ‘Zoudt gij ze niet afstaan,’ hernam de Vorst, ‘om het leven van eenen Zoon, dien ik zoo teeder bemin, te behouden!’ - ‘Is dat de vriendschap, Heer, die gij voor mij hebt?’ hervatte de Geneesheer; ‘stel u, bid ik, voor een' oogenblik in mijne plaats, zoudt gij stratonice hem afstaan? En indien gij, als zijn Vader, daartoe niet verstaan zoudt ter liesde van eenen Zoon, die u zoo waard is, hoe kunt gij dan gelooven dat een ander het zal doen?’ - ‘Ach! gave god,’ riep seleucus uit, ‘dat de genezing van mijnen Zoon slechts van mijne toestemming afhing! ik stond hem van ganscher harte stratonice, en zelfs het Rijk af.’ - ‘Welaan,’ zeide herasistratus, ‘het geneesmiddel is in uwe hand; het is stratonice, die

[p. 92]

hij bemint.’ - De Vader draalde geen' oogenblik, en hij verkreeg zonder moeite de bewilliging van zijne Gemalin. Zij werden tot Koning en Koningin van Opper-Azië gekroond.