De nieuwe Maten en Gewigten, vergeleken met de oude of thans in gebruik zijnde; benevens eenige Tafels daartoe betrekkelijk, door Albert IJges, Schoolonderwijzer te Warns. Te Leyden, bij D. du Mortier en Zoon. 24 Bladz. In gr. Octavo. De prijs is ƒ :-5-8.
Nadat de Koninklijke Besluiten van 18 Februarij en 15 Augustns 1808 de invoering van het Metrieke stelsel der maten, gewigten. enz. waren publiek geworden, heeft meer dan een zich bevlijtigd, om reductie-tafelen te vervaardigen en uit te geven, ten einde de oude maten, gewigten, enz met de nieuw in te voerene te vergelijken, en de eene tot de andere wederkeerig te herleiden. Naderhand, bij de vereeniging van geheel Holland met het Fransche Keizerrijk, is de behoefte aan goede reductie-tafelen dringender geworden; en er zijn reeds verscheidene grootere en kleinere Stukjes van dien aard in het licht, die elk hunne bijzondere meerdere of mindere waardij hebben. Wij gaan van eenige derzelve berigt doen, beginnende met het bovengemelde.
De nieuwe maten en gewigten, hier genoemd, zijn natuurlijk de metrieke; de oude, in dit Stukje, de Rijnlandsche lengte-, oppervlakte en schaften-maat; het gewigt, het Amsterdamsche en het Trooische; de holle maten zijn mede de Amsterdamsche.
De Tafeltjes zijn naauwkeurig en gemakkelijk, die der oppervlakten, Bladz. 11 en 12 uitgezonderd, waar de Schrijver eene rekenfout moet begaan hebben, hetgeen zoo ligtelijk kan gebeuren. Hij geeft Bladz. 9 de lengte van den Rijnl. voet zeer goed op; de 12 voeten, die de roede uitmaken, houden, volgens die Tafel, 3 meters, 7 palmen, 7 duimen (tiendcelige namelijk), waarvoor wij liever schrijven 3,77 mètres: multiplicerende nu 3,77 met zich zelven, zoo vinden wij 3,77 + 3,77 = 14,2129 vierk. meters, gelijkwaardig met eene vierkante roede: dit product nu wederom gemultipliceerd met 600 om het morgen te vinden, heeft men 14,2129 + 600 = 8527,7400 vierkante meters, of 85,3 akkers: doch in de Tafel, Bladz.
Auteursrechtvrij