Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Lees- en Leerboek voor de aankomende Jeugd, bevattende verhalen, fabelen, anekdoten en fragmenten, doormengd met aangename en leerzame versjes. Te Amsterdam, bij J.R. Poster, 1810. 148 Bladz. In Octavo. De prijs is ƒ :-8-:

Dit Lees- en Leerboek is door den Uitgever bestemd, om ‘den geringen voorraad dier werkjes te vergrooten, welke tot eene leerzame uitspanning geschikt, en tevens van dien aard zijn, dat dezelve den ouderen, en allen welken de opvoeding van kinderen toebetrouwd is, gelegenheid geven

[p. 574]

tot onderwijzende gesprekken met hunne kweekelingen.’

Wij oordeelen, dat hetzelve ook aan zijne bestemming beantwoordt; geen der hier medegedeelde stukjes hebben wij der lezing onwaardig, maar de meeste nuttig en aangenaam gevonden, terwijl de stijl en wijze van voordragt mede voor den smaak en de vatbaarheid der jeugd zeer wel berekend zijn: weshalve wij volgende dergelijke stukjes, die door den Schrijver, onder voorwaarde van een goed onthaal van dit eerste, worden beloofd, met genoegen zullen ontvangen.

In plaats eener drooge opgave van de titels der verhalen, enz., welke dit boekdeeltje bevat, willen wij liever eene hier als waar opgegevene gebeurtenis voor onze lezeren overschrijven. Dezelve is getiteld de twaalf brave zoons.

Bl. 79. ‘Ten tijde van den jongsten Amerikaanschen oorlog leefde, in London een kleedermaker, in den hoogen ouderdom van bijna honderd jaren. Deze man had twaalf zonen, bijna (?) allen soldaten, en die zich, in den gemelden oorlog, zeer dapper gekweten hadden.’

‘De Voorzienigheid had over hun leven gewaakt; eindelijk kwamen zij alle twaalf terug, en toefden niet met hunnen ouden vader op te zoeken.’

‘Bij hem komende, vonden zij hem in een' staat van dringende behoeftigheid: hij had zelfs geen brood om te eten.’

‘“Geen brood!” riep de jongste zoon uit; “en hij heeft het vaderland twaalf verdedigers gegeven! Dat is niet billijk; hij moet terstond geholpen worden.”’

‘“Maar op welk eene wijze?” vroegen de anderen.’

‘“Hoe?” was het antwoord: “is hier dan geen huis van leening?”’

‘Een huis van leening! ja; maar wat kan ons dat baten, daar wij niets te verpanden hebben?’

‘Hebben wij niets? Hoort broeders. Vader (is) vele jaren kleedermaker geweest, en sterft thans van honger; zulks is een onwedersprekelijk bewijs van zijne eerlijkheid. - Wij, zijne

[p. 575]

zoons, hebben het vaderland gediend, en niemand kan zeggen (,) dat wij ooit onze eer bevlekt hebben. Komt, laten wij die eer voor hem verpanden; men zal ons toch wel, hoop ik, vijftig ponden (pond) op zulk een pand leenen.’

‘In 't eerst lachten de broeders over dezen inval; doch eindelijk billijkten zij dien. Een van hun (hen) stelde het volgende briefje op, en allen onderteekenden hetzelve.’

‘Twaalf Engelanders, zoons van een' kleedermaker, die, in den ouderdom van bijna honderd jaren, tot de uiterste armoede vervallen is; alle twaalf soldaten, en ijveraars in den dienst des Konings en van het vaderland, bidden de heeren van het huis van leening, om eene somme van vijftig pond, ten einde hunnen ongelukkigen vader te kunnen ondersteunen. Ten waarborge daar voor verpanden wij onze eer, en belooven (o) de gezegde somme, na verloop van een jaar, weder te zullen betalen.’

‘Zij bragten het briefje naar het huis van leening. Men telde hun de verzochte vijftig pond voor, verscheurde het briefje, en beloofde den ouden man te zullen verzorgen, zoo lang als hij nog zoude leven.’

‘Naauwelijks was dit voorval openbaar (openlijk) bekend geworden, of lieden van allerlei stand, rijken en armen, gingen den kleedermaker bezoeken, en geen van allen kwam met ledige handen; zelfs kwam de grijze man, langs dien weg, nog in zulk eene gunstige omstandigheid, dat hij zijne brave (zijnen braven) zoons, ten loon van hunne ouderliefde, een klein kapitaal heeft nagelaten.’

Kleine fouten, als dat er in de Alleenspraak op bl. 22 van straflessen wordt gesproken (eene soort van straf, die in eene goede opvoeding nooit kan geoefend worden), en taalfouten, als op bl. 6 bevreesden voor gevreesden berg, op bl. 8 bereken voor bereikt (de werkwoorden, die den tweeklank ei in hunnen wortel hebben, zijn altijd gelijkvloeijend), wijzen wij slechts aan, om den uitgever in volgende stukjes, wat meer oplettendheid in dezen aan te bevelen.