Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

[p. 330]

Het Kasteel van Humbert, of de Roman van de Rhone. Eerste Deel. Met Platen. Uit het Engelsch. Te Amsterdam, bij J. Allart. 302 Bladz. In gr. Octavo. De prijs is ƒ 2-10-:

Een in zijne soort niet kwalijk geschreven Roman, immers voor zoodanige lezers, die in dit slag van schriften, in welke liefde, teleurgestelde liefde, intrigue, en wat dies meer is, schering en inslag zijn. Eene verscheidenheid van karakters wordt hier ten tooneele gevoerd, goede, slechte of minder slechte, alle eene strekking hebbende om deugd en goede zeden in een beminnelijk licht te plaatsen, of de ondeugd, wellust en losheid in derzelver hatelijke gedaante en heillooze gevolgen voor te dragen. Onder de achtenswaardige karakters moet, nevens anderen, gerangschikt worden de Gravin van castlenorth, echtgenoote van den Graaf van dien naam, welke, na, geruimen tijd, een los leven geleid te hebben, uit eene soort van noodzakelijkheid, ingevolge van zijns vaders uitersten wil, haar, tegen haren zin, en op haar vaders aandrang, ter vrouwe nam, doch die, door haar bestendig en beproefd deugdzaam gedrag, 's Graven achting, genegenheid en liefde won, en bij hem moeder werd, onder andere, van eenen zoon, Lord mortimer, wiens vroegste jongelingsjaren door losheid, en vooral door eenen onbezonnen' minnehandel, gekenmerkt werden, en die, nog voor het einde van dit Deel, daarvan terugkeert. In een afschuwelijk, doch vervolgens in eenig gunstiger licht vertoont zich het karakter van sint ledger, den vriend van den Graaf van castlenorth, op wiens aanraden deze zich in den echt had begeven, met een misdadig oogmerk, zoo als naderhand bleek, om derzelver kuischheid te belagen; hetwelk hem, echter, door de edele en onverschrokkene standvastigheid der Gravin mislukte, en die, na hunne eerste ontmoeting na den verraderlijken aanslag, in welken hij, door het losgaan van eene pistool, zijns levens gevaar had geloopen, hem zijn wanbedrijf met zulk eene

[p. 331]

kracht van taal onder het oog bragt, dat zijn geweten, tot nu toe in slaap gewiegd, ontwaakte, om zijne natuurlijke magt over zijn hart te herkrijgen. Ten blijke, dat de Schrijver het wel met den Godsdienst meent, diene de volgende aanhaling, welke hij op het verhaal van die ontmoeting laat volgen. ‘De aannadering des doods maakt ons allen tot bloodaards. De Godverzaker en de Sophist doen te vergeefs hun best, om in dat angstig tijdstip, door valsche redeneringen, de vrees, waarmede hunne zielen te kampen hebben, van zich af te weren; ja, het is in dat ijsselijke oogenblik, dat alle hunne valsche stellingen de bodem ingeslagen worden (wordt). Zulk eenen man moet de gedachte van een toekomend leven oneindig verschrikkelijker voorkomen, dan de geheele vernietiging van ziel en ligchaam. De toomelooze wellusteling is, wanneer hij zich op zijn doodbed uitgestrekt bevindt, geen minder bloodaard. Zoo verschrikkelijk voorzeker is het aandenken aan het ijsselijke oogenblik der ontbinding, dat, door eenen blik ter zijde, de ziel zich verliest in de zwarte en onoverzienlijke lijst van misdaden, en bij het denkbeeld van eene toekomstige vergelding beeft, terwijl het ligchaam door ziekte en pijn gefolterd wordt. Dan heeft de eigenliefde niet langer de magt, om het geweten in slaap te wiegen, of de onregtvaardigheid een vernis te geven! Dan is het gordijn weggeschoven, en de rede en het geweten zitten als onpartijdige regters, ja, in spijt van aanzien of rang, dagen zij den stervenden voor hunne vierschaar en vonnissen met eene onwedersprekelijke billijkheid.’ - Een Schrijver, welke zoodanige aanmerkingen in zijn geschrift invlecht, kan geene andere dan deugd- en godsvruchtkweekende bedoelingen hebben.

Edel, hoewel door Lord mortimer, den zoon van den Graaf van castlenorth misleid, is het karakter van sofia henly, welker afkomst hier als eenigzins dubbelzinnig voorkomt, doch omtrent welke wij, waarschijnlijk, in het vervolg, opheldering zullen ontmoeten.

Niet vroeger, dan aan het einde van dit Deel, ont-

[p. 332]

moet men den grond van den titel dezes Werks: Het Kasteel van Humbert. De Graaf van castlenorth, met zijne echtgenoote, ter herstelling van derzelver wankele gezondheid, nevens hunnen zoon, Lord mortimer, eene reis doende door Frankrijk, komen, onder andere, te Lion, in wiens nabuurschap, op eene hunner wandelingen langs de Rhone, zij bij een breed gebouw, in een zeer vervallenen staat, kwamen, waarvan de oude archiven verzekerden, dat hetzelve het paleis geweest was van eenen der Prinsen van het land, met name humbert dauphin, die, bij toeval, zijnen eenigen zoon uit een venster, dat aan de Rhone uitkwam, had laten vallen, daar de hevige stroom hem schielijk aan zijn gezigt onttrok; welk ongeluk hem zoo zeer aan het hart ging, dat hij zich naar eene afgelegene landstreek begaf, terwijl hij Dauphiné afstond aan filip, Koning van Frankrijk, op voorwaarde, dat de vermoedelijke erfgenamen der Kroon den titel van dauphin zouden aannemen. Nieuwsgierigheid dreef den Graaf van castlenorth en diens zoon Lord mortimer, om dit vervallen kasteel te bezigtigen, hetwelk allezins een dubbelzinnig aanzien had, en waaromtrent, bij gevaarlijk onderzoek, hun bleek, dat, ten tijde van hun onderzoek, aldaar zeer onlangs een moord moest gepleegd zijn, waarvan, echter, de toedragt, voor als nog, hun onbekend was. Van dat alles zien wij de ontwikkeling, in het volgende Deel, te gemoet. - Aangenaam is het ons, en zal het ook den Lezeren zijn, dat de vertaling in eene zoo bekwame hand is gevallen.