Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Wijsgeerige en duidelijke uitlegging over het Opperwezen en de wereld, of deze Aarde vergankelijk is? en eenmaal vernictigd zal worden of niet? - als ook over den Mensch en de ziel van den Mensch, wat de ziel is? en hoedanig dezelve van het ligchaam scheidt? - de onsterfelijkheid der ziel, en of wij van dit leven onmiddelijk in een ander eeuwig leven overgaan? of wij dan in dat leven ook kennis van deze Wereld hebben? of ons daar bekend zal zijn, wat hier op deze Aarde na ons verscheiden gebeurd? - als het lot onzer Ouders, Kinderen, Vrienden of Vriendinnen? enz. en wat of eigenlijk de Dood en Hel is? - of wij de Godheid na dit leven, eenmaal volkoomen zullen kunnen bevatten, enz. Door A. van Oosten, Jr. Te Amsterdam, bij C. Groenewoud, 1811. 34 Bladz. In gr. Octavo. De prijs is ƒ :-8-:

Welk een monster van een hoofd voor een klein, heel klein ligchaampje! Welk een gebrom! Zoo vele gewigtige en ingewikkelde vragen, en die NB! NB! wijsgeerig en duidelijk uitgelegd, in het bekrompen bestek van 34 Bladzijden, waarvan nog vier Bladzijden voor eene duchtige Voorreden en een Berigt van den Uitgever aan het Publiek, moeten worden afgekort, en dat alles geeft de Uitgever voor de waarde van 8 stuivers!

Eén proefje slechts van Wijsgeerte en duidelijkheid der uitlegging, maar tegelijk van regtzinnigheid van den Schrijver!!! Bladz. 18 lezen wij letterlijk: ‘alzoo heeft elk mensch zijnen jongsten dag, en daarmeden versta ik den dag des oordeels, en den dag der opstanding in een nieuw

[p. 252]

leven: de aantekening van opgewekt te worden uit de graaven, moeten wij niet regt uit opneemen, gelijk den zin ons oppervlakkig opgeeft, welken meestal zinspeeld op Gods magt en wonderheid: -’ Ohe! jam satis est! Geen woord meer! de Schrijver is al boos! De Uitgever groenewoud is boos! op de Schrijvers van de Algemeene Vaderlandsche Letteroefeningen en op ons, om de Recensie van zijn Werk over het wederzien in den Hemel, in het laatste Nommer onzer Bibliotheek voor het verledene jaar 1810. De Schrijver verklaart, dat wij, zoo min als onze Confraters, hem geene verdediging waardig zijn. Zou de Man wel weten, wat hij schrijft? Wij hebben hem uooit om verdediging gevraagd, en hebben zijne verdediging geheel uiet noodig. En verders gunnen wij hem den troost, dat waardiger mannen, dan wij zijn, zijnen arbeid (!) met hun goedkeuring bekroond (!) hebben!!!

De Boekverkooper groenewoud bewijst (zeker Wijsgeerig!) de gegrondheid van zijne verontwaardiging (!) over ons en onze Confraters daarmede, dat hij ‘het ontwerp (?) wegens het wederzien in den Hemel enz. met zoo véél genoegen heeft gedebiteerd, en zien ontfangen.’ Nu, dit laatste benijden wij hem niet. De man is verontwaardigd, omdat onze Confraters dien arbeid (!) een prulletje, en wij (Bladz. 726) een ellendig opslel genoemd hebben, en dat wij niet getracht hebben tot verbetering - te strekken.

In der daad, onze Confraters hebben het ook wat erg gemaakt, met het verkleinwoordje prulletje te gebruiken. - Laat ons alles herstellen, met de verklaring, dat wij dien eersten en dezen tegenwoordigen arbeid, uit overtuiging, houden voor twee onverbeterlijke prullen van eenen onverbeterlijken Schrijver!