Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

[p. 224]

Gesprekken over de Pokken, de Natuurlijke Inënting van dezelve, en meer bijzonder over het inënten der Koepokken: voor Burgeren en Landlieden. Door I.H. Floh, Lid-Correspondent van de Hollandsche Huishoudelijke Maatschappij te Haarlem, Schoolopziener in het Tweede District van het Departement Overijssel, en Leeraar der Doopsgezinden te Enschede. Die wijs is zal hooren, en zal in leere toenemen; en die verstandig is, zal wijzen raad volgen. Salomo. Te Amsterdam, bij J.R. Poster, 1811. 86 Bladz. In gr. Octavo. De prijs is ƒ :-12-:

Onder de weldadige middelen, onder den zegenrijken invloed der hemelsche Voorzienigheid, tot heil van het, in velerlei manieren, lijdende menschdom te werk gesteld, mag wel de Inenting der, dus genoemde, Natuurlijke Kinderziekte genoemd worden. Dit middel toch is het, waardoor, gedurende het tijdverloop van zoo goed als eene eeuw, duizenden en duizenden, ja millioenen, anderzins gewisse slagtoffers, aan een ontijdigen dood, immers aan de schromelijkste ongemakken en kwalen ontrukt werden. Vanhier, dat de Inenting zeer vele kundige voorstanders vond, en, in alle landen, bij onnoemelijk velen, op bijgeloof en vooroordeel zegevierde. Eigenaardig was het dan, toen een soortgelijk, hoewel eenigzins anders gewijzigd middel, en te zelfden oogmerke ingerigt, werd uitgevonden, dat het aan hetzelve aan voorstanders niet zoude ontbreken, zoodra deszelfs grootere eenvoudigheid en uitstekender nut en voordeel proefondervindelijk gebleken was. Dit nu was met der daad het geval der Koepokinenting, door den onsterfelijken Engelschen Arts, den Heer edward jenner, niet zoo zeer eerst uitgevonden, als toevallig vernomen, verspreid en te algemeenen gebruike toegepast. Meer hiervan te vermelden, is onnoodig. De Werken toch, ter aanprijzing van de Vaccinatie, of Koepokinenting, in het jongstverloopene elftal jaren, ook in ons Vaderland, in het licht gegeven, zijn in zeer veler han-

[p. 225]

den, en mogen als zoo vele voldingende bewijzen, voor de zaak, tot welker verdediging derzelver Schrijvers de pen gevoerd hebben, worden aangemerkt. Iets, echter, ontbrak er aan die Schriften. Daar de Koepokinenting, tot nog toe, den meesten tegenstand heeft ontmoet, is voor de lagere, en die wel de talrijkste, volksklasse, in wier handen de eenigzins uitgewerkte en eenigermate in een' geleerden stijl geschrevene Werken niet vallen; van hoedanigen aard verre de meeste Schriften zijn, ter aanprijzing der Vaccinatie, tot nog toe, niets in het licht gegeven.

Uit het tot hiertoe geschrevene is de gezindheid des Recensents, aangaande de nieuwe wijze van Inenting, blijkbaar genoeg, om zijne gezindheid omtrent het hier aangekondigde Werkje, bij voorraad, te doen vermoeden. De Eerw. floh, een man, zoowel van de zijde van zijn menschlievend hart, als van zijn gezond oordeel en geoefend verstand, bij zeer velen bekend, voert hier de pen, niet in eenen lagen of slordigen, maar in eenen bevattelijken volksstijl. In zijne hoedanigheid van Schoolopziener opgemerkt hebbende, hoe zeer de weldadige Vaccinatie, onder den, dus genoemden, gemeenen man, gelijk elders, zoo ook in zijn gewest, verwaarloosd werd, beving een edel mededoogen zijn gevoelig hart, en deed hem te rade worden, om, op zijne wijze, de Jenneriaansche aankondiging te doen bekend worden en aan te prijzen. Zijn Eerw. heeft daartoe verkozen den vorm van Zamenspraken, waarin een Predikant, een Pastoor, een Rigter, nevens den Landman houvast, en deszelfs vrouw elsje, het woord voeren. De laatsten worden hier voorgesteld als tegen de Koepokinenting zeer sterk ingenomen, zoo op gronden eener dus genoemde ondervinding, waaruit, zoo niet de schadelijkheid, immers de nutteloosheid van het aangeprezene middel zoude blijken, als uit Zedelijke en Godsdienstige beginselen. Uit al deze onderscheidene oogpunten wordt hier de Koepokinenting beschouwd, en het nietige der zwarigheden, welke daartegen worden ingebragt, met zoo veel duidelijkheid en kracht aangetoond, dat, naar ons inzien, de goede zaak der Koepokinenting, zoo goed als voldongen mag beschouwd worden. Bijzonderheden aan te voeren, wa-

[p. 226]

re noodeloos; bekend toch zijn deze, bij allen, welke met de uitstaande Schriften bekend zijn, en het, als zoodanig, niet zoo zeer de stoffe, als de vorm, des Geschrifts van den geachten floh is, waarom hetzelve eene bijzondere aanprijzing verdient, en wij, den Eerwaardigen Schrijver, voor zijne vlijt, ook in dit opzigt aangewend, onzen hartelijken dank betnigende, onze aankondiging eindigen met den vurigen wensch, dat 's Mans verstandige en menschlievende arbeid iets moge bijdragen ter wegneming van bijgeloof en vooroordeel, onder alle, en vooral ook de lagere, volksklasse! Zoo mag men, onder den Goddelijken zegen, het tijdperk te gemoet zien, dat, even als door de Inenting van het Rundvee, de vernielende Runderpest hier te lande niet meer bekend is, zoo ook de Kinderziekte niet meer zal genoemd worden.