Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Het betamelijk en Godsdienstig gebruik van het Lot, bijzonder in Kerkelijke Zaken. Overeenkomslig Bijbel en gezond verstand, bewezen, tegen den Schrijver van het Stukje, getiteld: De Vrage: Mag een Kerkeraad, bij het maken van eene Kieslijst, en het doen van een beroep - mag een Predikant, bij het aannemen, of afwijzen van eene beroeping, gebruik maken van het lot? Vrijmoedig en bescheiden onderzocht en beoordeeld. Te Utrecht, bij J. van Schoonhoven. - Σὺ δε τί κϱίνεις τὸν ἀδελϕόν σόυ; ἢ κ σὺ τί ἐξουθενεῖς τὸν ἀδελφόν σου; - Rom. XIV: 10a. - Door Cornelius van Epen, Leeraar der Hervormden te Wolvega. Te Amsterdam, bij J. Aarinksen, 1811. 106 Bladz. In gr. Octavo. De prijs is ƒ :-15-:

De Eerw. van epen in het jaar 1809 Predikant zijnde te Blokzijl, ontving eene beroeping naar Wolvega, en bevond zich volstrekt buiten staat, om voor zich zelven te beslissen, of hij deze beroeping al dan niet behoorde aan te nemen of die af te slaan. Hij besloot dus de beslissing aan het lot over te laten, en deze loting, uit hoofde van de omstandigheden, in welke hij verkeerde, openlijk en op eene plegtige wijze te moeten doen, gelijk hij dit dan ook werkelijk volbragt heeft; het lot deed uitspraak, dat hij bij de Gemeente van Blokzijl zou blijven, en hij bleef. Drie maanden daarna andermaal te Wolvega beroepen zijnde, waren de omstandigheden in zoe verre veranderd, dat Rede en Godsdienst hem thans geboden, deze tweede beroeping, zelfs zonder eenig uitstel van beraad, dadelijk aan te nemen.

Daar men het berigt van dit zekerlijk bijzonder en zeldzaam geval, las in de Boekzaal voor October 1809, Bladz. 487, gaf hetzelve vele stoffe tot gesprek en tot bevreemding, en aan eenen Ongenoemden aan-

[p. 207]

leiding tot het opstellen van een Stukje, onder den titel: De Vrage: Mag een Kerkeraad, bij het maken van eene Kieslijst, en het doen van een beroep - mag een Predikant, bij het aannemen, of afwijzen van eene beroeping, gebruik maken van het lot? Vrijmoedig en bescheiden onderzocht en bcoordeeld. Te Utrecht, bij J. van Schoonhoven, 1810. Welke tweeledige vraag bij slot van hetzelve ontkennend beantwoord, en het Godsdienstig gebruik van het Lot in die gevallen volstrekt en voorts vrij onbepaald voor Christenen afgekeurd wordt. Wij hebben dat Stukje beoordeeld in onze Hedend. Vaderl. Bibl. voor 1810, 1ste Stuk, Bladz. 592.

De Eerw. v. E., wiens geval tot het opperen van deze vraag aanleiding had gegeven, zijne handelwijze daarin afgekeurd ziende, en tevens getroffen, dat een Recensent in de Bibl. van Theol. Letterk. (No. II van het jaar 1810, Bladz. 310,) hetzelve, gelijk hij meende, niet duister als kwakzalverij had doen voorkomen, heest noodig geoordeeld, zich zelven en zijne handelwijze te moeten verdedigen; te welken einde dit thans voor ons liggende Geschrift dienen moet, hetwelk zoodanig is ingerigt, dat het eene meer algemeene verhandeling over het Lot uitmaakt, bijzonder in kerkelijke zaken, en een betamelijk en godsdienstig gebruik van hetzelve bewijst, overeenkomstig Bijbel en gezond verstand.

De Eerw. v. E. heeft zijn onderwerp, onzes oordeels, over het geheel vrij goed behandeld, en zijne bewijzen voor het betamelijk en godsdienstig gebruik van het lot ter snede bijgebragt en oordeelkundig ontwikkeld. Zelfs geeft hij, omtrent zijn bijzonder geval, zoo veel opheldering, zich op de omstandigheden beroepende, in welke hij verkeerde, dat wij, die in onze Recensie, boven gemeld, ons reeds verklaard hadden omtrent het onvoldoende en ongenoegzame der bewijzen van den Ongenoemden, dit betoog van van epen met genoegen hebben gelezen, niet twijfelende, of hij zal, ten minste wat de hoofdzaak betreft, den bijval van zijne Lezers hebben. Zelfs, terwijl wij geene reden vinden, om onze gedachte te veranderen, volgens welke wij, omtrent het laatste lid der vraag, in zoodanig geval, openlijke statelijke plegtigheid afkeu-

[p. 208]

ren, willen wij zulks echter met die bepaling verstaan hebben: ten ware in eenig bijzonder geval de omstandigheden eene openbare verrigting mogten vereischen; of nu het geval van Ds. van epen zoodanig geweest zij, kunnen noch willen wij beoordeelen.