Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1810

[p. 494]

Aanmerkingen over het bezwaarlijk tanden krijgen der kinderen. Door Dr. Mylius, Vorstelijke Raad te Lahr, in het Brisgausche.

Men ziet kinderen, gedurende het uitkomen der tanden, gevaarlijk ziek worden en andere sterven, en toch kan men het werktuigelijk geprikkeld en ontstoken tandvleesch niet houden voor de oorzaak dezer gevaarlijke toevallen. Men moet derhalve de vrage kunnen oplossen: waaruit ontstaan dezelve bij het tanden krijgen, en hoe kunnen zij den dood veroorzaken?

Volgens mijne waarnemingen zijn consensueele aandoeningen der ingewanden, en wel voornamelijk van die des onderbuiks, hiervan de oorzaak, inzonderheid die van het Gedarmte en der Lever, op welke ik het niet ondienstig oordeele de aandacht mijner Ambtgenooten te vestigen, dewijl dit gewigtig stuk door de Schrijvers over de ziekten der tanden is overgeslagen.

Deze ongesteldheid is geenszins bij allen dezelfde, maar vertoont zich merkelijk verschillende in aard, en wel vooral onder de drie volgende ziekteformen:

1^o De ziekte is gering. Het kind is loslijvig; de afgang is groen, met gal overladen; de polsslag heeft weinig verandering ondergaan, en, behalve eenige vermoeidheid, bevindt het zich in een dragelijken toestand: terwijl alle deze toevallen met het uitkomen der tanden verdwijnen. De Lever schijnt zich hier in een geprikkelden en teffens verzwakten toestand te bevinden.

2^o. De ziekte is erger. Het kind is verstopt; de afgang is stroogeel, aschgraauw of wit; de pis is gering in hoeveelheid en hoog gekleurd: er verschijnen gastrische toevallen; de eetlust gaat verloren; de tong is beslagen; de zieken braken de hun toegedwongene spijzen wederom uit; zij zijn vermoeid; het hoofd is belemmerd; de pols is kleiner en sneller dan gewoonlijk. Veelmalen vertoonen er zich thans ook stuipen. In dit geval schijnt eene krampachtige zamentrekking der Galbuizen aanwezig te zijn, waardoor de ontlasting van dat vocht in het gedarmte volkomen of gedeeltelijk wordt verhinderd, en de gastrische toevallen zijn hier als gevolgen aan te merken

[p. 495]

van de onwerkzaamheid van het ter spijsvertering geschikte stelsel der ingewanden, aan welke thans de prikkel der bittere gal ontbreekt.

3^o. De ziekelijke toestand is gevaarlijk. Behalve de reeds gemelde toevallen, bevindt zich het kind in een bedwelmden, slaapzieken staat; de pols is ontstekenaardig koortsig en de dorst is groot, met consensueele hoesten en brakingen en eene moeijelijke ademhaling. De ziekte is thans eene consensueele Leverontsteking.

Tot het genezen der eerste soort dezer tanden-ziekte is men zelden middelen noodig. Meent men echter iets te moeten voorschrijven, dan voldoen kleine giften van Opium het best, waardoor de geprikkelde toestand der Lever verdwijnt, en de zonder nut verzwakkende loop ophoudt. Het is ook niet kwaad, dagelijks wat wijn aan den lijder te geven.

In den tweeden toestand dezer ziekte zijn de beste Geneesmiddelen, inwendig Opium, en uitwendig warme Baden, benevens insmeringen van eene zalf met Laudanum, in den omtrek der Lever, in de regter zijde. Door de aanwezende gastrische toevallen moet men zich niet laten misleiden, dewijl die niets zijn dan gevolgen. Stuipen, met gastrische toevallen vergezeld, zouden ons ligt op het denkbeeld brengen, dat hier eene gastrische oorzaak tot grondslag lag: doch het tegendeel blijkt uit de hoedanigheid en kleur des afgangs en der pis. Vindt men den polsslag in deze stuipen koortsig, dan laten zij zich door kwikmiddelen genezen.

In den derden graad der ziekte is de Kwik het hoofdmiddel, en onder alle de gewone Kwikbereidingen voldoen niets beter dan de zoete Kwik; gevende men aan een kind van een tot drie jaren drie greinen daarvan bij kleine gedeelten, door, bij voorbeeld, die drie greinen te vermengen met eene halve once Syr. simplex, en om het uur daarvan een eijerlepel vol te gebruiken.