Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1810

Beschrijving eens tempels van Boodhoo, en van den eerdienst, daarin toegebragt. Door Kapitein Colin M. Kenzie.

(Uit Asiatic Researches.)

Wij kwamen, op onze naspeurende reis, te Villigaam of Billingaam, eene plaats van eenige aangelegenheid, digt bij eene baai aan de kust. De huizen stonden verstrooid onder het geboomte en de cacoa-bosschen, die allen overzigt belemmeren, en veeleer het denkbeeld verwekken van een digtbeplant wond of uitgestrekten tuin, dan van eene bewoonde plaats.

Begeerig om een Cingalesen Tempel te zien, welke hier van eenige vermaardheid is, werd ik langs een kronkelend pad, omtrent eene halve mijl lang, geleid naar eene kleine hoogte, aan den top omgeven met een lagen steenen muur, en omzet met eene soort van borstwering te midden van digtgegroeid geboomte.

Aan den ingang, tot welken wij, langs eenige trappen, opklommen, ontvingen mij de Priesters, en geleidden mij naar de deur des Tempels. De Priesters waren blootshoofds; hun haar was kort afgesneden; zij hadden geene van die onderscheidende teekens, door de Hindus op het voorhoofd gedragen; hunne kleeding bestond uit doek van eene donkere snuifkleur; dezelve was om 't lijf geslagen, en daalde tot de voeten neder; hunne donkere gelaatskleur en gelaatstrekken kenmerkten geen groot verstand, diep doorzigt of schrander vernuft; niets van die zachtaardige of verteederde wezenstrekken, welke de afgezonderden ten Godsdienst op vele plaatsen eigen zijn, deed zich hier op; noch streng noch schuw, gaven hunne aangezigten te verstaan, dat zij eene groote mate van gevoelloosheid of onverschilligheid bezaten.

Het gebouw had van buiten geene sieraden; eene naau-

[p. 58]

we galerij liep er rondsom; slechts ééne deur had de Tempel; dit maakte denzelven zeer besloten, en veroorzaakte een volslagen gebrek aan frissche lucht; terwijl de zware wolken van oliedampen, uit de veelvuldige lampen opstijgende, gepaard met den reuk van gele bloemen, in groote menigte gestrooid voor den Afgod, mij bijkans wederhielden om verder binnen te treden.

Dan echter ingetreden zijnde, werd een gordijn, 't welk de Godheid verborg, weggeschoven, en de Gedaante van boodhoo, van eene reusachtige grootte, op de eene zijde in eene rustende gestalte liggende, deed zich op aan ons oog. Het hoofd lag op een kussen, door de eene hand ondersteund; de andere hand rustte op het ligchaam; de kleeding was zeer eenvoudig, sasfraankleurig, en dekte hem van den hals tot de hielen; het éénig sieraad was een eenvoudige gordelriem. Het Beeld was omtrent achttien voeten lang; de evenredigheden waren wel in acht genomen; of het van hout gemaakt of van eenig mengsel gegoten ware, kon ik niet ontdekken. De gelaatstrekken waren zacht en mild; het bovenste gedeelte des hoofds was geschilderd, om het haar te verbeelden; 't zelve bestond uit vele kleine krullen van eene zwarte kleur. - Dit was de groote Afgod dier plaatse; doch, op het naderen tot denzelven, dus in volle lengte op eene hoogte geplaatst, waar bloemen in menigte gestrooid waren en vele lampen brandden, ontdekte ik geene teekens van aanbidding of ontzag, door de Priesters aan dit Beeld betoond.

In een anderen hoek des Tempels deed zich eene kleiner Figuur op, met de beenen kruislings over elkander zittende op eene kaper - slang, wier uitgespreide kop het Beeld beschaduwde. Dezelfde kleeding en de eigenste rondheid der trekken wezen genoegzaam uit, dat ook boodhoo hier werd afgebeeld. - Eene vrouwelijke Gedaante van gewone grootte, betamelijk en niet onbevallig op dezelfde wijze gekleed, vertoonde zich, staande in eenen anderen hoek, eene lamp houdende in de uitgestrekte hand. - In een derden hoek stond eene mannelijke Figuur, welke men zeide dat vistnu verbeeldde. - In den vierden hoek ontdekten wij rama swamy, een donkerblaauw Beeld, onderscheiden te kennen aan het groot aantal handen, en de daarmede overeenstemmende Hindu-versierselen van armbanden, ringen en ketenen. Hoe het bijkwame, dat eene Gedaante, zoo geheel verschillende in kleeding en sieraden, hier plaats kreeg, kon ik, daar ons

[p. 59]

een Tolk ontbrak, niet te weten komen. Vrijelijk mogen wij besluiten, dat de Dienaars van boodhoo den dienst aan andere Avalars niet uitsluiten.

De Galerij, rondsom het binnenste gedeelte des Tempels loopende, was geheel bedekt met schilderstukken in afdeelingen, ruw bewerkt; elk derzelven vertoonde eenige gebeurtenis uit het leven van boodhoo. Ik vernam, dat die bedrijven alle beschreven waren in een groot boek, altoos bewaard bij de Modelies van de plaats. Een van deze schilderstukken scheen de geboorte te verbeelden van een Goddelijk Kind; andere vertoonden diens jeugdige levensgevallen; eenige hadden eene overeenkomst met de spelende vermaken van Kishen in de vlakten van Muttra. In een derzelven hield een Jongeling een ernstig gesprek met eene Nimf, in de digtste schaduw van een bosch; terwijl een Aap, achter de bladeren des booms eenigzins verborgen, met een slecht oogmerk alles scheen af te luisteren: in een ander vertoonde zich de God als een looze knaap, stilletjes handen vol gouds nemende uit eene kist, naar welke een oud man toetrad, met voorzigtige stappen, met een zwaren sleutel in de hand. Op andere schilderstukken zag men ommegangen, toebereidselen ter feesthouding, en voedsel uitgedeeld aan de armen van verscheidenerlei Natien, (derzelver verschillende kleederdragt wees zulks uit): voorts waren er de bedrijven en gewoonten der menschen in het dadelijk leven op afgebeeld. - Een groote witte Olifant maakte een in 't oogloopend en zeer onderscheiden beeld in de meeste dezer stukken.

De stijl of het Costume van alle deze Schilderijen verschilde geheel en al van dien der Hindus op het Schiereiland, en behoorde zeker tot een ander Volk, schoon onbetwistbaar aan ons voorstellende dien der Cingalesen en der volgeren van boodhoo. - In deze afbeeldingen waarnemende stoelen, tafels, metalen lampen en verhevene zitplaatsen, hoedanige in gebruik zijn onder het tegenwoordig geslacht op de kust van het Europische gedeelte van Ceylon, welke ik eerst verondersteld had dat zij ontleend hadden van hunne tegenwoordige meesters, ontdekte ik thans dat eene verbindtenis aanduidden met de Volken oostwaarts gelegen, bij welke zij nog in gebruik zijn, en dat eene gewoonte, zoo wijd verschillende van die der Hindus, die altoos zitten op carpetten of kleeden op den grond uitgespreid, uit China, Siam of Pegu, met

[p. 60]

hunne andere gewoonten en godsdienst, zou zijn ingevoerd.

Buiten den Tempel, maar in deszelss omheining, stond een hecht gebouw met een koepelvormig dak: wij kregen onderrigt, dat boodhoo, of liever de Heilige Olifant, daar begraven was.