Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1810

Lectiones Latinae ad usum Discipulorum Classium inferiorum; sive introductio ad linguam Latinam; Auctore J.P. Jungstio. Adjecto Indice verborum locupletissimo. Arnhemiae, apud J.H. Moelemannum Jun. 1809. 8vo. min. pag. 191 & 306.

De Heer jungst verklaart in een Voorberigt, dat het oogmerk bij dit Leesboek is, den eerstbeginnenden het leeren der beginselen van de Latijnsche taal gemakkelijk te maken, en hem tot het gebruik der Classische Schrijvers voor te bereiden. Als zoodanig kwam hem het bekende Werkje van gedike min gepast voor, ten aanzien der opklimming van het gemakkelijkere tot het meer moeijelijke. In andere Werkjes van gelijke strekking was, naar zijn inzien, de zakelijke inhoud min aangenaam voor kinderen. Beide deze gebreken heeft hij getracht te vermijden.

Wij voor ons zijn van het ouderwetsche gevoelen, dat de Latijnsche taal uit de oude Schrijvers moet geleerd worden, en kunnen uit dit oogpunt dit Werkje van den Heer jungst, zoo min als dat van gedike, goedkeuren. Men make Lectiones scholasticae, doch uit de Ouden getrokken, gelijk die van den Heer bosscha zijn. Wil men toch iets anders; waarom dan de Colloquia van corderius niet behouden, die

[p. 611]

in vele opzigten althans beter zijn, dan dit Boek? Men maakt het thans den leerlingen zoo gemakkelijk, dat spoediger vorderingen, dan voorheen, en meer algemeen verspreide kennis der oude talen billijk van onze eeuw mogen verwacht worden. En voldoet dezelve daaraan? Men zie rond.

De 63 eerste bladzijden van dit Boekje zijn geheel nutteloos, wanneer men den leerling eene goede dus genoemde Rudimenta in handen geeft, en dezelve met oordeel gebruikt, en door voorbeelden, die een bekwaam onderwijzer zeker niet behoeft te zoeken, opheldert. Voor het overige gedeelte zouden wij zelfs gedike's, en bijzonder bosscha's Leesboek kiezen. Wat doet een leerling, gelijk hier ondersteld wordt, met Mythologie en Historia literaria? Het Alphabetum artificiosum, pag. 74. is regt aardig. Pag. 127. plaatst de Heer jungst de bekende schoone regels van horatius:

Non possidentem multa vocaveris
Recte beatum; rectius occupat

Nomen beati, qui Deorum

Muneribus sapienter uti, caet.

Doch in den derden regel verandert hij Deorum in Divinis, zeker ter voorkoming van ketterij. Dit is loffelijk. Jammer maar, dat hierdoor het vers verloren gaat, en de leerling, deze regels aldus van buiten leerende, 't welk hij, vlug zijnde, zeker doet, eene fout aanleert, die hem nog in latere jaren, zelfs bij grooten en verdienden roem van geleerdheid, eene beschaming op den hals kan halen. Wij zouden hiervan voorbeelden kunnen aanwijzen.

De Index is van een', die zich teekent G.v.R.M.D. Indien wij ons niet bedriegen, schuilt onder deze letters een vrij bekend Schrijver en Vertaler van onderscheidene, meest geneeskundige, Werkjes, die zich, niet lang na de uitgave van dit Boek, op eene verschrikkelijke wijze van het leven beroofd heeft. Dien man, wiens treurig lot ons in der tijd diep geroerd heeft, hier onverwacht, misschien in zijn' laatsten letterarbeid, weder aan te treffen, wederhoudt ons van alle verdere aanmerkingen, en doet ons de pen nederleggen.