Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1810

Redevoeringen en Overdenkingen, naar de behoefte van onzen tijd, voor Vaderlandsche Huisgezinnen. Het Hoogduitsch vrij gevolgd, door P. Koumans Brouwer, Predikant te Peperga en Blesdijke. Te Leeuwarden, bij J.W. Brouwer. 1809. In gr. 8vo. 218 Bl.

De Eerw. koumans brouwer, die ons onlangs een nuttig boek in handen gaf, behelzende eene vertaling van negen Leerredenen van den Hoogleeraar rosen-

[p. 317]

muller, onder den titel van Beschouwing van eenige voor Godsdienst en Zedelijkheid merkwaardige gebeurtenissen der achttiende eeuw, nam reeds bij die gelegenheid op zich, om twee der toen voorbijgegane naderhand, op een vrijen trant bearbeid, aan zijne landgenooten mede te deelen, onder den titel van: Bijdragen ter bevordering van het huisselijk geluk. Thans levert hij ze alle drie, met deze verandering, dat alleen één derzelven, de vijfde namelijk, naar de letter vertaald en ganschelijk van rosenmuller is, slechts eenige onderaan geplaatste aanmerkingen uitgezonderd; terwijl bij de overigen, de eerste en vierde, meer vrijheid is genomen, door invoeging van 't geen de Vertaler niet ongepast oordeelde. Hierbij zijn nog twee anderen gevoegd, wat den vorm en de woordelijke inkleeding aanbelangt, door den Heer k. brouwer zelven grootendeels vervaardigd; terwijl de bouwstof uit het Neues Magazin fur Prediger van w.a. teller is overgenomen. Voorts nog, onder den naam van Overdenkingen, eenige uit c.c. sturm ontleende en vrij nagevolgde stukjes, allen, even als de Redevoeringen, zijns oordeels, zeer geschikt ter bevordering van huisselijk geluk, voor welken te voren door hem bepaalden titel hij nu evenwel liever den aan het hoofd dezes artikels medegedeelden heeft verkozen, nadat de Predikant van Dronrijp, w.g. reddingius, ook met den eerstgenoemden titel, eenige stukjes uit sturm had in 't licht gegeven. Met dit werkje Redevoeringen en Overdenkingen te noemen, naar de behoefte van onzen tijd, schijnt de Uitgever de meerdere gepastheid van zoodanige aanwijzingen, als dezelve bevatten, voor onze tijden bedoeld te hebben, omdat velen, door algemeene rampen en onheilen ter nedergedrukt, zoodanige opbeuring en teregtwijzing vooral thans bij uitnemendheid noodig hebben.

De eerste en vierde Redevoering handelen over hetgene, waarop een Christen te denken, en waarmede hij zich onledig te houden hebbe, om zijn huisselijk lijden te verligten; de tweede, over den invloed van ware godsdienstigheid, ter bevordering van het huisselijk geluk; de derde, over het treurige en nadeelige van twisten onder huisgenooten en naastbestaanden, benevens de middelen, om die voor te komen of uit den weg te ruimen; de vijfde, in hoe verre Christelijke hoofden des huisgezins ter verbetering der dienstboden het hunne kunnen en moeten toebrengen. De onderwerpen der Overdenkingen zijn: Gods

[p. 318]

bestuur is werkzaam omtrent de afwisseling van geluk en tegenspoed der huisgezinnen. Gods heerlijkheid openbaart zich niet zelden in de huisgezinnen der Christenen. Elk hoofd des huisgezins zoo wel, als elke dienstbode, kan zich, in die onderlinge betrekking, niet genoeg deze waarheid erinneren: ik ben ook een mensch. Waarmede kan een Christen zich wapenen tegen, en zijne ziel vertroosten bij de smart, welke het versterven van godvruchtige huisgenooten veroorzaakt? De Kerkhervorming der zestiende eeuw heeft een gezegenden invloed op het huisselijk geluk gehad. Gods handelwijze in de huishouding der natuur, een leerbeeld voor Christelijke huisvaders en huismoeders.

Wij twijfelen geenszins, of de Redevoeringen en Overdenkingen beiden zullen met genoegen, wij vertrouwen ook met nut, in godsdienstige Huisgezinnen gelezen worden. Hier en daar zijn gepaste aanmerkingen tot opheldering en uitbreiding van 't gestelde, ook verscheidene letterkundige aanteekeningen, door den Vertaler bijgevoegd, alle bewijzen van de belezenheid, meer dan dagelijksche kennis en juist oordeel van denzelven. 't Ware te wenschen, dat alle Leeraars van den Godsdienst den hun overschietenden tijd van hunne ambtsbezigheden, zoo in de steden, als op 't land, zoo ijverig en nuttig besteedden, en dan ook zulke gezonde en heldere begrippen, als men hier allerwegen aantreft, aan den dag legden.