Handboek der Natuurkunde van den Mensch, door Dr. T.G.A. Roose, Hoogleeraar te Brunswijk; uit het Hoogduitsch, met Ophelderingen en Aanmerkingen, door M.S. Ypma, Stads Med. Doct. te Heusden. Te Amsterdam, bij L. van Es. 1809. In gr. 8vo. 174 Bl.
Ofschoon de Schrijver van dit Handboek, door eigene behoefte tot de opstelling en bekendmaking van hetzelve gedrongen, daar hij de Natuurkunde van den Mensch ook voor niet-Geneeskundigen onderwees, en geene der bij hem bekende voortreffelijke Handboeken der Physiologie tot zijn oogmerk bruikbaar vond, geoordeeld zou kunnen worden voor ons Hollanders overtollig geschreven te hebben, daar men bij ons geene openlijke of opzettelijke Voorlezingen over de Natuurkunde van den Mensch houdt, zou het echter zeer verkeerd zijn, indien wij daarom deszelfs belangrijkheid en nuttig doel in twijfel trokken. Dit is ook geenszins het oogmerk van den Recensent, die met genoegen zag, dat dit Handboek, ofschoon voorzeker in het oorspronkelijke niet binnen Brunswijks muren gebleven, maar ook bij ons bekend en verspreid, eene Vertaling ondergaan heeft, waardoor het ook bij onze Liefhebbers der Natuurkunde van den Mensch, die geene Geneeskundigen zijn, zooveel te meer bekend moet worden.
Door zijne beknoptheid en toereikendheid voor het oogmerk des Schrijvers munt dit Werkje boven andere van dien aard uit; terwijl het volgens latere, op gezuiverde Natuur-scheikunde gegronde, onderzoekingen bewerkt schijnt. De Schrijver verwerpt de oude verdeeling der verrigtingen in dierlijke, levensverrigtingen, natuurlijke en geslachtsverrigtingen, als onnaauwkeurig; meenende hij de verdeeling der verrigtingen des menschelijken ligchaams in zulke, die den mensch als bewerktuigd, en in zoodanige, die hem als dierlijk ligchaam inzonderheid toekomen, beter te zijn. Voor het overige bevat hetzelve de gewone onderwerpen, die in zulk een Handboek natuurlijkerwijze gevorderd worden; terwijl de Vertaler hier en daar bij sommige paragraphen eenige aanmerkingen gevoegd heeft ter verklaring en opheldering van dezelve, meestal uit de beste en nieuwste Schrijvers (en zoo wij meenen veel-